مشاهدات میدانی «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد از سه سال پیش نرخ لوازم خانگی بیشتر از ۵ برابر افزایش یافته است. قیمت‌های غیرمنطقی باعث شده که تقاضای بازار به سمت جنس‌های قاچاق که به نصف قیمت بازار فروخته می‌شوند سوق پیدا کند. کالاهای قاچاقی که پس از عبور از مرز توسط شرکت‌های خصوصی ایرانی گارانتی می‌شوند.

   فروش زیر قیمت بازار

خبرنگاران «دنیای اقتصاد» با یکی از فروشندگان لوازم خانگی در سایت دیوار تماس گرفتند. او می‌گوید قریب به 5 سال است که در حوزه واردات برندهای لوازم خانگی فعالیت می‌کند. این فروشنده یکی از مدل‌های ماشین لباسشویی ال‌جی را 11 میلیون و 500 هزار تومان می‌فروشد درصورتی‌که قیمت آن در بازار 24 میلیون است؛ «من 5 سال است در حوزه واردات لوازم خانگی فعالیت می‌کنم و از سه سال پیش که اوضاع بازار به‌هم ریخت و قیمت ارز سر به فلک کشید دیگر امکان ادامه فعالیت نبود.» می‌گوید پیش از خارج شدن ایالات متحده از برجام «کسانی که بازار را خوب می‌شناختند شروع به دپوی جنس کردند. پس از اینکه برندهایی مثل سامسونگ و ال‌جی بازار ایران را ترک کردند قیمت‌ها بالا کشید و کسانی که جنس دپو کرده‌ بودند شروع به عرضه کردند؛ البته عرضه قطره‌چکانی.» این فروشنده می‌گوید کاسبانی مثل او که تازه شروع کرده بودند «برای ادامه در این حوزه چاره‌ای جز قاچاق نداشتیم. جنس قاچاق بازار را برداشته است و کسی که دپو ندارد اگر می‌خواهد دوام بیاورد باید با قاچاق ادامه بدهد.» اگر سری به آگهی‌های فروش لوازم خانگی در سایت‌ دیوار بزنید، فروشنده‌هایی می‌بینید که لوازم خانگی را 50 درصد زیر قیمت بازار می‌فروشند،‌لوازمی که قدیمی هم نیستند و تولید سال‌های 2019 و 2020 هستند: «همه این جنس‌ها قاچاق است. یکی از لوازم قاچاق پرسود لوازم خانگی است و تقریبا هر هفته از مرزهای غربی و جنوبی وارد کشور می‌شود.» وی در پاسخ به این سوال که چگونه اجناس قاچاق را با گارانتی می‌فروشد می‌گوید: «شرکت‌های خصوصی زیادی هستند که خدمات پس از فروش ارائه می‌دهند و برایشان مهم نیست جنسی که گارانتی می‌کنند قاچاقی وارد شده یا قانونی. از طریق یدکی  لوازم قدیمی یا قاچاق کالای گارانتی شده را پشتیبانی می‌کنند.» این شرکت‌ها که به تازگی تاسیس شده‌اند در ازای گرفتن مبلغی یک کارت گارانتی صادر می‌کنند و هیچ‌گونه نظارت دیگری ندارند از جمله اینکه این کالا تقلبی است یا اینکه تمام قطعات آن اصل است.اگر هم کالا خراب شد تمام هزینه تعمیرات و تعویض قطعات را از مشتری می‌گیرند. این اظهارات در حالی است که گزارش‌های متعددی مبنی بر تقلبی بودن کالاهای قاچاق یا اصطلاحا بانه‌ای یا بندری منتشر شده از یخچالی که فقط چارچوب آن برند کره‌ای بوده و لوازم داخلی آن همگی چینی و حتی ایرانی تا کولر گازی که برچسب 40 هزار خورده، اما موتور آن 20 هزار بوده است.  مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد افزایش غیرمنطقی و اختلاف قیمت قابل توجه بین نرخ قاچاق و بازار آزاد باعث شده دیگر گارانتی جزو اولویت‌های خریداران نباشد.

   رقابت برندهای ایرانی با کالای قاچاق

مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد بیشترین تقاضا را جنس‌های برند قاچاق دارند و سپس برندهای ایرانی: «الان بیشترین تقاضا را جنس‌های برند معروف قاچاق دارد. سامسونگ، ال‌جی و سونی همیشه مشتری دارند مخصوصا وقتی نصف قیمت بازار نرخ‌گذاری شده است.» آن هم در حالی که قیمت برندهای ایرانی با جنس‌های قاچاق برندهای معروف برابری می‌کند: «مشتری با اختلاف یک میلیونی هم به برندهای کره‌ای اعتماد می‌کند. برای مثال تلویزیون ال‌جی را که 10 میلیون می‌فروشیم به تلویزیون اسنوا یا برند چینی 9 میلیون تومانی ترجیح می‌دهند که به نظر من منطقی هم هست.» مشاهدات میدانی خبرنگاران «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد 90 درصد تقاضای بازار به جنس‌های قاچاق اختصاص دارد و تقاضای برندهای ایرانی و چینی برابر است. یکی از فروشندگان خیابان جمهوری به خبرنگار ما می‌گوید: «بیشترین خریداران برندهای چینی مثل اسنوا یا سونیا در کنار برندهای ایرانی کارمندان هستند چراکه فروشگاه‌ها و نمایندگی‌ها شرایط خرید از دم‌قسط را برای آنان فراهم کرده‌اند. اما خریدارانی که قصد خرید قسطی ندارند طرفدار جنس‌های قاچاق هستند.» 

   تولید داخلی؟

یکی از ناظران بازار به خبرنگاران «دنیای اقتصاد» می‌گوید بسته به نوع لوازم خانگی بین 5 تا 90 درصد قطعات وارداتی هستند: «برای مثال تولیدکنندگان ایرانی مشکلی در ساخت اجاق گاز ندارند و 90 درصد قطعات این محصول تولید داخل است. اما در تولید وسایلی مثل تلویزیون پنل اصلی تلویزیون که 90 درصد محصول را تشکیل می‌دهد تجهیزات وارداتی هستند.» به گفته این کارشناس «به هیچ وجه موتور یخچال در کشور تولید نمی‌شود و موتور تمامی یخچال‌‌های بازار وارداتی است.» او درباره نحوه و چگونگی واردات این محصولات در شرایطی که اقتصاد کشور تحریم است و مراوداتی صورت نمی‌گیرد می‌گوید که «خود بنکداران جنس را از دبی و کردستان عراق وارد می‌کنند که در داخل توسط شرکت‌های خدمات پس از فروش گارانتی می‌شود. به بیانی دیگر بالای 90 درصد موتور یخچال‌های برندهای ایرانی از کره به صورت قاچاق وارد می‌شود؛ لوازم یدکی هم همین‌طور.» شرایط بازار لوازم خانگی به گونه‌ای است که از ساخت تا پشتیبانی خدمات پس از فروش از طریق کالاهای وارداتی تامین می‌شود. کالاهایی که نه از مبادی قانونی بلکه به‌صورت قاچاق به کشور وارد می‌شوند و پس از گارانتی شرکت‌های خصوصی روانه بازار می‌شوند.  

مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد به سبب قیمت‌های غیرمنطقی در بازار لوازم خانگی، خریداران به سمت کالای قاچاق سوق پیدا کرده‌اند. برندهای ایرانی هم در رقابت با کالای قاچاق عملا میدان را واگذار کرد‌ه‌اند چراکه در رقابت با برندهای کره‌ای قاچاق و اختلاف قیمت کم آنها، شانسی ندارند.

 

اخبار مرتبط