مدیرعامل شرکت معادن سرمک مطرح کرد
ماشینآلات فرسوده؛ ایستگاه توقف معدن‌کاری
این موضوع را باید در نظر گرفت که به سبب فقدان سیاست‌‌‌های تشویقی طی سال‌های گذشته برای نوسازی ماشینآلات فرسوده، ناوگان معدنی کشور از حیث عمر کاری در شرایط بسیار نامطلوبی قرار دارد.همچنین باید به این امر اذعان کرد که عمر مفید ماشینآلات معدنی در دنیا حدود ۵ سال عنوان شده، این در حالی است که این عمر در ایران به ۲۰ سال نیز رسیده است و در برخی مواقع از آنها به عنوان قطعات یدکی در سایر ماشینآلات استفاده می‌کنند که نشان از وضعیت اسفبار این حوزه دارد.
تولیدکنندگان ماشینآلات معدنی داخلی مونتاژکار هستند
در زمینه نیاز معدن‌کاران به ماشینآلات معدنی و ضرورتی که شرکت‌های معدنی در این باب دارند، مدیرعامل شرکت معادن سرمک و رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های صنایع و معادن سرب و روی ایران در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد: بحث ماشینآلات یکی از غم‌انگیزترین دردسرهای معدن‌کاران به‌شمار می‌رود. یکی از معاونان سابق معدنی نامه‌‌‌‌‌‌‌‌ای به گمرک نوشته بود که از واردات ماشینآلات معدنی پیشگیری به عمل آوردید. واقعا معدن‌کاری بدون ماشینآلات معدنی بی‌مفهوم است، چراکه با بیل و کلنگ نمی‌توان معدن‌کاری انجام داد. حسن حسینقلی در ادامه با اشاره به میزان استخراجی که در معادن کشور انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: ایران یک کشور معدن‌خیز است و به میزان ۷۰۰ میلیون تن از معادن کشور باطه‌برداری انجام می‌شود، با این حجم معدن‌کاری نمی‌توان با ماشینآلات قدیمی به کار ادامه داد.
وی با تاکید بر این موضوع که در ایران ماشینآلات معدنی بسیار قدیمی و فرسوده شده‌اند، اذعان کرد: در ایران مدت‌هاست که ماشینآلات کشور تعویض و به‌روز نشده‌اند. از یک سو اجازه واردات ماشینآلات معدنی را نمی‌دهند و از سوی دیگر هیچ واحدی در کشور قادر به تولید ماشینآلات معدنی نیست. تا پیش از این تنها یک شرکت ماشینآلات معدنی تولید می‌کرد که در حال حاضر قادر به تولید ماشینآلات معدنی نیست، چراکه با توجه به توان تولید در این زمینه نه قادر به تولید است و نه پول و هزینه دارد که در این راستا فعالیت داشته باشد. وی ادامه داد: تنها موردی که ادعا می‌شود در ایران تولید می‌شود، جک ماشینآلات است. مگر جک چند درصد از یک بولدوزر را تشکیل می‌دهد؟ با اطمینان می‌گویم که اگر در داخل، واحدی ادعای تولید ماشینآلات معدنی دارد، باید اذعان کرد که این واحدها تنها مونتاژکار هستند. ما هیچ تولیدکننده داخلی در این زمینه نداریم. تولید یک ماشین معدنی به معنای تولید موتور، گیربکس، هیدرولیک و سیستم‌های برقی و کامپیوتری است. واحدی که ادعای تولید ماشینآلات معدنی دارد، حتی قادر به تولید شیشه و اتاق لودر نیز نیست.
مدیرعامل شرکت معدن سرمک با تاکید بر این موضوع که ماشین‌سازی نیاز به حداقل‌هایی دارد، گفت: یک خودروساز زمانی میتواند ادعای ساخت خودرو کند که حداقل بتواند ۳۰ درصد ارزش یک خودرو را ایجاد کند و پس از ۵ سال نیز این ارزش را بتواند به حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد برساند.
حسینقلی در ادامه با تاکید بر نیاز کشور به ماشینآلات معدنی عنوان کرد: نیاز ما در سال ۲۰ هزار ماشینآلات معدنی است که وزارت صنعت، معدن و تجارت اجازه واردات آن را نمی‌دهد. تا پیش از این معاون معدنی جلوی واردات ماشینآلات را گرفته بود. در نتیجه شرکت‌های معدنی با کمبود ماشینآلات روبه‌رو شده بودند. اما به تازگی به‌صورت محدود اجازه واردات ماشینآلات را به معدن‌کاران داده‌اند، اما این مصوبه شامل ماشینآلات بزرگ برای معادن بزرگ می‌شود، این در حالی است که حدود ۵۵۰۰ معدن در کشور وجود دارد که ۵۴۰۰ معدن جزو معادن کوچک به‌شمار می‌رود که تمامی این معادن نیاز به واردات ماشینآلات دارند که به‌خاطر قوانین نمی‌توانند اقدام به واردات کنند؛ با این ادعا که در داخل امکان تولید ماشینآلات معدنی وجود دارد، در حالی که واقعا این امکان وجود ندارد.
قوانین اشتباه در زمینه خودرو
وی همچنین با اشاره به قوانین اشتباه خودرو در کشور عنوان کرد: یکی از ایرادات قوانین خودرو در کشور ما این است که ماشینآلات راهسازی در کشور جزو قوانین خودرو به‌شمار می‌روند نه قوانین ماشینآلات معدنی. این در حالی است که شرکت‌های معدن‌کاری برای نیاز خود نیاز به مجوز واردات بولدوزر و... دارند. وزارتخانه تنها اجازه واردات ماشینآلاتی با ۳۶۰ اسب بخار را می‌دهد که قیمت آنها حدود ۸ میلیارد تومان است و مناسب معادن کوچک نیست. با این شرایط ۵۴۰۰ معدن کوچک در کشور قادر به تهیه ماشینآلات معدنی خود نیستند. بنابراین می‌طلبد که دولت قانون خودرو، راهسازی و تریلی را از قانون خودرو خارج کند. رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های صنایع و معادن سرب و روی ایران در ادامه یادآور شد: معادن کوچک راه‌های پر پیچ و خم بسیاری دارند و ماشینآلات آنها برایشان گران تمام می‌شود. این سازوکار وارداتی تنها مناسب معادن دولتی و خصولتی است.
حسینقلی در ادامه از دولت اجازه واردات ماشینآلات را خواستار شد و عنوان کرد: پیشنهاد ما این است که دولت به ما اجازه بدهد تا ماشینآلات کارکرده مناسب وارد کنیم و در این راستا از ما هزینه گمرک، عوارض و مالیات دریافت نکند، چراکه این محصولات کارکرده در راستای تولید کشور به کار گرفته می‌شود. وی ادامه داد: در حال حاضر معدن‌کاران با مشکلات بسیاری روبه‌رو هستند که از جمله می‌توان به نبود قطعات یدکی و نبود نمایندگی‌ها اشاره کرد. مشکل دیگر آن است که حتی ماشینآلات نو خارجی با گازوئیل ما قادر به حرکت نیستند. از این‌رو اجازه بدهند که ماشینآلات قدیمی ۱۵ سال پیش را وارد کنیم که این مدل‌های قدیمی با این گازوئیل داخلی سازگاری بیشتری دارند.
کلام آخر
شرکت‌های داخلی که در راستای معدن‌کاری فعالیت دارند، در سال‌های اخیر مشکل ماشینآلات فرسوده برای آنها تبدیل به چالش شده است. از این‌رو این شرکت‌ها نیاز به حمایت دارند و این امر با قراردادهای پیش‌‌‌خرید محصولات و ماشینآلاتی که در توان تولید آنهاست، حاصل می‌شود. این ماشینآلات در واقع الزامات تداوم تولید در معادن به‌شمار می‌روند و بدون شک نباید در روند تولید آنها اخلالی ایجاد شود و همه اینها در حالی است که در دنیا چند شرکت محدود، ماشینآلات معدنی بزرگ تولید می‌کنند. جالب اینجاست که کشورهای دارای ظرفیت معدنی، تاکید و اصراری بر تولید این ماشینآلات ندارند؛ زیرا امری هزینه‌بر و مستلزم مقدماتی برای تولید آنهاست. در آینده امکان تولیدات ماشینآلات سایز بزرگ اگر هم در کشور وجود داشته باشد، با فرآیند زمان‌بر انجام خواهد شد. بنابراین واردات ماشینآلات معدنی نیازی است که باید به آن پاسخ داده شود، چراکه در غیر این صورت نه‌تنها بهره‌وری شرکت‌های معدنی کاهش پیدا می‌کند، بلکه حتی به‌تدریج ممکن است سبب متوقف شدن کار آنها شود. دولت میتواند با ارائه تسهیلاتی برای واردات ماشینآلات معدنی دست دوم اقدام کند تا سبب سرعت‌بخشی به کار معدن‌کاری و افزایش میزان بهره‌وری شرکت‌های معدنی در کشور شود.
