مدیر عامل مجموعه «دکتر نکست» خواستار شد
توسعه پلت‌فرم‌ها توسط شرکت‌های خصوصی
این پلت‌فرم به وسیله شرکت «مداوا گستران ارکید» به عنوان استارت‌آپ سلامت محور گروه «علی بابا»، در طول ۶ ماه و توسط یک تیم بزرگ فنی توسعه یافته است و یکی از گام‌های اساسی برای آنلاین سازی شبکه بهداشتی و درمانی کشور و تسهیل‌کننده ارتباط چندسویه بیمار، پزشک، داروخانه و واحدهای تشخیصی است. درحاشیه مراسم رونمایی از ویژگی‌های کلینیکی پلت‌فرم آنلاین «دکتر نکست» که قرار است پروسه مستندسازی اسناد پزشکی یا EHR - Electronic Health Records را در ایران به صورت واقعی توسعه دهد، با سعید طاهری، مدیر عامل این مجموعه درباره جزئیات این پلت‌فرم و چشم‌انداز‌های آن گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
از همکاری با شرکت علی بابا بگویید. آیا قبل از آن تجربیات مشابهی داشتید؟
در حال حاضر دو سال و نیم است که با شرکت علی بابا در حوزه سلامت همکاری می‌کنم. شروع کار ما با گردشگری سلامت بود و بعد وارد حوزه فناوری اطلاعات سلامت و حوزه‌های مرتبط شدم. تجربیاتی هم درحوزه مدیریت دارویی داشته‌ام و مدتی هم مدیر مارکت اکسس (Market Access Manager) یکی از شرکت‌های دارویی به اسم «رژین دارو» بودم و مشاور چند شرکت دارویی از جمله «بهستان دارو» و «اوین دارو» در زمینه مارکت اکسس بوده‌ام و بعد از آن کار در علی بابا را شروع کردم.
ایده اصلی این پلت‌فرم چطور شکل گرفت و چطور پیش رفت؟
ایده اولیه این محصول، از فروردین ماه و بعد از همه‌گیری کرونا شکل گرفت. وضعیت پیش آمده باعث شد که ما تصمیم بگیریم درحیطه مباحث پزشکی الکترونیک وارد شویم و از پتانسیل علی بابا و دانش تیم فنی خومان در حیطه سلامت استفاده کنیم و محدود به گردشگری سلامت نمانیم. به این ترتیب با ارزیابی‌ها و مطالعات گسترده‌ای که درخصوص عملکرد تعداد زیادی از پلت‌فرم‌های مشابه از جمله پنج پلت‌فرم مشهور آمریکایی صورت دادیم و با تکیه به تجربه‌ای که در زمینه دارویی و درمانی در ایران داشتیم شروع کردیم به برنامه ریزی برای طراحی و توسعه یک پلت‌فرم متناسب با شرایط ایران.
ظاهرا این پلت‌فرم تخصص محور نیست و اصولا تمام داده‌های تولید شده درحوزه خدمات پزشکی و پیراپزشکی برایش ارزش یکسانی دارد؟
بله، تخصص خاصی مطرح نیست. وقتی به پرونده پزشکی اشاره می‌کنیم این می‌تواند از پزشک عمومی گرفته تا دندان‌پزشک و پزشک‌های فوق تخصص در هر رشته‌ای باشد. هر پزشکی می‌تواند اقدام به ثبت پرونده بیمارهایش کند و به این ترتیب پرونده بیمارها در سراسر کشور ذخیره‌سازی می‌شود.
برای دریافت و الحاق دیتاهای بزرگ به این پلت‌فرم با چه سازمان‌هایی همکاری داشته‌اید؟
ما چیزی به اسم شرکت‌های تحت قرارداد نداریم. پزشک در پلت‌فرم ما نسخه الکترونیک تجویز می‌کند و ما نسخه الکترونیک را به سازمان‌های بیمه گر ارسال می‌کنیم. سازمان‌هایی که الان مجوز فعالیت و تاییدیه و API به ما داده‌اند و به آنها متصل هستیم شامل بیمه سلامت و بیمه تامین اجتماعی است و به زودی سایر بیمه‌ها هم اضافه می‌شود؛ ولی همین دو بیمه‌گر تقریبا ۹۰ درصد جمعیت ایران را تحت پوشش قرار می‌دهند.
به هرحال در این پلت‌فرم، پزشک بدون اینکه نیاز باشد در سامانه این دو بیمه‌گر نسخه خودش را ثبت کند، با ثبت نسخه در «دکتر نکست» این نسخه‌ها خود به خود برای سازمان‌های بیمه‌گر ارسال می‌شود؛ بنابراین داروخانه در پنلی که دارد می‌تواند نسخه بیمار را از سوی بیمه سلامت و بیمه تامین اجتماعی ملاحظه کند و بیمار با همراه داشتن کارت ملی می‌تواند نسخه‌اش را در هر جای ایران و هر داروخانه‌ای تهیه کند. هنر ما همین است که همه چیز الکترونیک می‌شود. پزشک نسخه الکترونیک تجویز می‌کند و بیمار می‌تواند نسخه الکترونیک خود را روی پنل خودش مشاهده کند و داروخانه نسخه را به صورت الکترونیک می‌دهد و دستورات پزشک به صورت متنی و الکترونیکی روی هر دارویی خورده است و بیمار در پنل خودش دسترسی دارد و می‌بیند که دکتر چه دستوری برای او نوشته است.
مساله تراکنش‌های مالی بین همه این طرف‌های درگیر یا ذی نفع به چه شکلی است، آیا شرکت واسطی هست یا خیر؟
درباره تراکنش‌های مالی با سامانه خاصی طرف قرار داد نیستیم و مبادلات پولی از طریق همین پلت‌فرم صورت می‌گیرد؛ مثلا وقتی نوبت‌گیری آنلاین صورت می‌گیرد بیمار بعد از گرفتن وقت، همان‌جا می‌تواند حق ویزیت را پرداخت کند. درباره نسخه پیچی آنلاین هم مبادلات مالی از طریق همین پلت‌فرم شکل می‌گیرد.
این پلت‌فرم تقریبا تمام حوزه‌ها و بخش‌های شبکه درمان را شامل می‌شود و کل چرخه از پزشک، بیمار، داروخانه، آزمایشگاه، مراکز تصویر‌برداری و حتی شرکت‌های دارویی، مجموعه‌ای از زنجیره ارائه خدمات سلامت هستند که می‌توانند از طریق پلت‌فرم «دکتر نکست» مبادلات خود را انجام دهند.
درباره مساله ذخیره‌سازی پرونده الکترونیکی هم لطفا بیشتر توضیح دهید؟
اصولا، هویت و کارکرد مهم این پلت‌فرم ذخیره‌سازی داده‌های پزشکی است. ماهیت پرونده خیلی فراتر از ویزیت پزشک و تجویز یک نسخه است. تمام دیتای بیمار؛ اعم از سوابق جراحی، دارویی، علائم حیاتی، آزمایش‌ها و مدارک پزشکی که همگی در یک فضای امن ذخیره‌سازی می‌شود، در زمره این سابقه پزشکی هستند که پزشک و خود بیمار در هرجایی به پرونده‌اش دسترسی دارد و در صورت لزوم بیمار می‌تواند به پزشک‌های دیگر هم اجازه دهد که این پرونده را ببینند. این مساله باعث می‌شود در زمینه صحت، دقت و سرعت تشخیص و کیفیت درمان با کمک پرونده الکترونیک تحول عظیمی‌صورت گیرد. این مساله‌ای است که سالیان سال است در کشورهای اروپایی، آمریکا و کانادا وجود دارد ولی ما در ایران این مساله را نداشتیم که وقتی یک بیمار نزد پزشک می‌رود کلیه سوابق دارویی، درمانی و پزشکی او در پرونده اش در اختیار آن پزشک قرار بگیرد و پزشک دیگر نیازی نباشد یک سری سوال‌های روتین را از بیمار بپرسد و شرح حال بگیرد و زمانش صرف این کار شود. این پرونده در هر ویزیت مجدد توسط پزشک غنی تر و محکم‌تر می‌شود.
چشم‌انداز فکر شده شما برای آینده این پلت‌فرم چیست؟
ما به دنبال این هستیم که در «دکتر نکست» به ثبت یک میلیون ویزیت در روز برسیم؛ چه الکترونیک و چه فیزیکی، چون بیماری که به صورت فیزیکی ویزیت می‌شود باز می‌تواند پرونده الکترونیک داشته باشد. عدد دور از ذهنی نیست؛ چون در ایران سالانه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون ویزیت درحال انجام است. ما به‌دنبال این هستیم که آنقدر خصوصیت‌های کاربردی روی این پلت‌فرم داشته باشیم که بتوانیم این سهم را از بازار سلامت دریافت کنیم.
و در نهایت چه مشکلاتی سر راه قرار دارد؟
یکی از مشکلاتی که ما داریم در مذاکره با بیمارستان‌های دولتی است. اینها می‌گویندکه حتما باید سرور شما در دانشگاه باشد. درحالی که وقتی من پلت‌فرم هستم و سورس‌کد دارم و خودم دارم پلت‌فرم را توسعه می‌دهم و هوش مصنوعی روی آن قرار داده‌ام، باید سرورم دست خودم باشد. این یک دانش فنی است و نمی‌توانم آن سورس‌کد را داخل سرور دانشگاه بگذارم. دانشگاه‌های علوم پزشکی و دولتی ما این را متوجه نمی‌شوند. بدنه دولتی ما باید این را بفهمد که می‌تواند با تعهداتی که از شرکت‌ها می‌گیرد و با استانداردهایی که تعیین می‌کند خیالش از امنیت اطلاعات راحت باشد و کار را برون‌سپاری کند. شرکت‌های خصوصی خودشان باهم رقابت می‌کنند و محصول‌شان را ارتقا می‌دهند و می‌توانند خدمت‌رسانی بهتری در این زمینه داشته باشند.
سیاست گذاران باید به شعارهایی که در زمینه الکترونیکی شدن می‌دهند عمل کنند و به دنبال این نباشند که الکترونیکی شدن حتما به وسیله خود دولت انجام شود. قواعد و مقررات را بگذارند و بسپرند دست شرکت‌های خصوصی. حتما شرکت‌های خصوصی بهتر از دولت می‌توانند این نوع پلت‌فرم‌ها را توسعه دهند و پیشگام باشند؛ چون دغدغه توسعه دارند و فرآیند‌های استارت‌آپی را طی کرده‌اند.
