ماه عسل اردوغان و محمد بنزاید ترکیه را خوشبخت میکند
مزیت اقتصادی یک رفاقت سیاسی
این استاد اماراتی به المانیتور گفت: «من فکر می کنم آنها (بنزاید و اردوغان) در جلسات مختلفی که داشتند خیلی خوب رفتار کردند. بنا بر گزارشها، انتظار میرفت که شیخ محمد احتمالا هفته آینده یا بعد از آن به آنکارا برود... این فقط به شما نشان میدهد که شیخ محمد بنزاید، چقدر برای دوستی به اندازه جنبههای استراتژیک مختلف روابط ارزش قائل است.» شیخ زاید قبل از اعلام رسمی نتایج انتخابات در ۲۸مه در توییتر به اردوغان تبریک گفت. اما این رابطه شخصی همیشه بین این دو وجود نداشت. روابط ترکیه و امارات (در کنار سایر کشورهای شورای همکاری خلیجفارس) بین سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰، در آغاز بهار عربی و سپس پس از قتل جمال خاشقجی، نویسنده سعودی آسیب دید.
در سال۲۰۱۶، رسانههای نزدیک به اردوغان، امارات متحده عربی را به تامین مالی عاملان کودتای نافرجام علیه این مرد قدرتمند ترکیه متهم کردند. در دوران اردوغان و پس از بهار عربی در سال۲۰۱۱، ترکیه بهعنوان حامی اصلی اخوانالمسلمین در تونس، مصر و سوریه شناخته شد. این گروه که در عربستان سعودی و امارات بهشدت با آن مخالفت شده و غیرقانونی است، در سال۲۰۱۳ در مصر از قدرت سرنگون شد و از سال۲۰۲۲ از دولت تونس کنار گذاشته شد. در سوریه، هم ریاض و هم ابوظبی، اکنون بشار اسد را بهعنوان حاکم سوریه پذیرفتهاند؛ اما ترکیه هنوز این را نپذیرفته است.
آنکارا همچنین در جریان مناقشه خلیجفارس در سال ۲۰۱۷ در کنار قطر قرار گرفت یعنی زمانی که دوحه توسط همسایگانش محاصره شد. این محاصره در سال۲۰۲۱ پایان یافت. عبدالله توضیح داد که روابط امارات و ترکیه مراحلی را پشت سر گذاشته است که نقطه اوج آن قبل از بهار عربی بود، زمانی که ترکیه یکی از بهترین شرکای تجاری امارات بود. این دو هنوز رابطه را در پایینترین نقطه خود حفظ کردهاند. عبدالله گفت: «حتی در دوره رقابت سیاسی که این دو کشور آن را پشت سر گذاشتند، [روابط] اقتصاد[ی] قوی و محکم بود. پس از کاهش تنشها با قطر در سال۲۰۲۱، امارات یک صندوق سرمایهگذاری ۱۰میلیارد دلاری در ترکیه ایجاد کرد.»
بلافاصله پس از دو زمینلرزه عظیم که ترکها و اقتصاد آنها را در سال جاری ویران کرد، امارات متعهد شد ۱۰۰میلیون دلار کمک امدادی به ترکیه و همچنین سوریه که بهشدت تحت تاثیر زلزله قرار گرفتهاند، اهدا کند. عبدالله گفت: «روابط بین امارات و ترکیه در دو سال گذشته تقریبا ۱۸۰درجه تغییر کرده است؛ آنها از رقیب به دوست تبدیل شدند. اکنون ما شاهد همسویی بیشتر دو کشور در زمینه مسائل سیاسی هستیم.» عبدالله افزود: «ترکیه جدید بهطور فزایندهای از حمایت خود از اخوانالمسلمین دست میکشد.» این کارشناس گفت که این تغییر - علاوه بر فشار امارات از زمان توافق ابراهیم در سال۲۰۲۰ برای همکاری به جای رویارویی با رقبای سیاسی قبلی مثل اسرائیل، ایران، قطر و دیگران - باعث کاهش رشد روابط اقتصادی ابوظبی با آنکارا شده است.»
به گزارش رویترز، تجارت دوجانبه بین دو کشور در سال۲۰۲۲ به ۹/ ۱۸میلیارد دلار رسید که ۴۰درصد بیشتر از سال قبل است. عبدالله گفت فرصتهای مداوم برای رشد در حال آماده شدن است و بیشتر شرکتهای ساختمانی ترکیهای که در امارات متحده عربی کار میکنند، از این کشور بهدلیل اتصالش به بنادر جهانی و همکاری با امارات برای گسترش صنعت هوانوردی خود بهعنوان مرکز صادرات مجدد استفاده میکنند.
«نیکلاس هراس»، مدیر ارشد بخش استراتژی و نوآوری در «موسسه خطوط جدید» گفت که اگرچه رقابت برای نفوذ در آفریقا همچنان ادامه دارد، اما امارات متحده عربی از موضع مخالفت فعال با سیاست خارجی ترکیه به یک سرمایهگذار فعال در حال حرکت است. او به المانیتور گفت: «امارات متحده عربی اقتصاد ترکیه را چیزی شبیه به یک دارایی مضطرب میداند که اکنون میتواند با قیمت ارزان در آن سرمایهگذاری کند و بعدا از این سرمایهگذاری پول بیشتری بهدست آورد.»
وی افزود که پتانسیل وجود دارد. جمعیت رو به رشد ترکیه که در حال حاضر حدود ۸۵میلیون نفر است، ظرفیت صنعتی بزرگ آن و جمعیت عموما تحصیلکردهاش میتواند درها را به روی صنایع نوظهور تکنولوژی در کشاورزی، انرژی پاک و فناوری نظامی باز کند. موقعیت مرکزی ترکیه - که به راحتی برای اروپا، آفریقا و آسیا قابل دسترسی است- فرصتی جذاب برای امارات است تا در این کشور بهعنوان یک مرکز تجاری و گردشگری سرمایهگذاری کند و همچنین سرمایههایی هم در بخش املاک تجاری انجام دهد. با این حال، بر اساس اطلاعات دولت، رشد اقتصادی ممکن است دشوار باشد؛ زیرا ترکیه تحت رهبری اردوغان با مشکلات اقتصادی عظیمی روبهرو بوده که شاهد آن ذخایر خالص خارجی بانک مرکزی این کشور است که امسال برای اولینبار از سال۲۰۰۲ به زیر صفر رسید و تورم سالانه آن در ماه مه به ۵۹/ ۳۹درصد رسید. اردوغان از زمان سومین پیروزیاش در انتخابات، به نظر میرسد تاکنون از سیاستهای اقتصادی غیرمتعارف قبلی خود دور شده و رویکرد متعارفتری را برای اصلاح اعتبار اقتصادی کشورش در پیش گرفته است.
او روز جمعه، مدیر بانکی مستقر در ایالات متحده، «حافظه گایا ارکان» را بهعنوان رئیس جدید بانک مرکزی انتخاب کرد. این امر پس از انتصاب «مهمت شیمشک» بهعنوان وزیر جدید دارایی و خزانهداری صورت میگیرد. شیمشک در سال۲۰۱۸ بهدلیل همساز نبودن با سیاستهای اردوغان از سمت خود بهعنوان تزار اقتصادی خارج شد. نیکلاس هراس گفت که این اقدامات جنبه عملی سیاست اردوغان را نشان میدهد که به دنبال جذب سرمایهگذاری خارجی است؛ اما برداشت خود از گسترش قدرت ترکیه در خارج از کشور را با سرمایهگذاری مستقیم خارجی در داخل عوض نمیکند. هراس افزود: «بزرگترین پیشرفتی که میتواند در آینده نزدیک برای روابط امارات و ترکیه اتفاق بیفتد، این است که آنکارا و ابوظبی به درک متقابل برسند که هرکدام حوزههای نفوذی در خاورمیانه بزرگتر دارند. این حوزهها محترم است و نباید یکی با دیگری مخالفت کند.»