استقلال بانک مرکزی و طرح‌های تکلیفی
یک اقتصاددان یکی از دلایل این را که در ۵۰ سال گذشته نتوانسته‌ایم تورم را کنترل کنیم، عدم استقلال کافی بانک مرکزی دانست و گفت: بانک مرکزی نتوانسته سیاست‌های پولی خود را فارغ از سیاست‌های مالی و... کشور اتخاذ کند و به همین دلیل در حال حاضر جزو پنج کشور در دنیا هستیم که تورم بالا دارند. وحید شقاقی‌شهری در گفت‌وگو با «ایبِنا» تصریح کرد: عدم استقلال کافی بانک مرکزی و نبود هماهنگی بین سیاست‌های پولی و سایر سیاست‌ها از مشکلات اصلی اقتصاد است که دلیل آن هم لوایح و طرح‌هایی است که در دولت و مجلس بدون هماهنگی سیاست‌های پولی با دیگر سیاست‌ها اتخاذ می‌شود.
او با بیان اینکه مجلس وظیفه قانون‌گذاری را برعهده دارد و طرح‌هایی را ارائه می‌دهد که پس از بررسی‌های لازم به تصویب می‌رسد، افزود: دولت باید لایحه ارائه دهد تا در مجلس بررسی و تصویب شود و به عنوان قانون به دولت ابلاغ کنند. وقتی دولت لوایح خود را به‌ویژه لوایحی که اقتصادی هستند مطرح می‌کند اصولا در هیات دولت هماهنگی‌هایی باید صورت گیرد، اما به‌تازگی شاهد هستیم که مجلس مکررا طرح‌های مختلف ارائه می‌دهد و زمانی که طرح تبدیل به قانون می‌شود بدون هماهنگی لازم بین سیاست‌های مالی و پولی و ارزی و تجاری بوده و از سوی دیگر لایحه‌هایی که دولت مطرح می‌کند هماهنگ با سیاست‌های پولی بانک مرکزی نیست.
این اقتصاددان گفت: این اتفاقات باعث می‌شود استقلال بانک مرکزی بیشتر زیر سوال برود مانند طرح‌هایی که اخیرا مجلس درباره جوانی جمعیت یا جهش تولید مسکن ارائه داده که بار مالی دارد. هرگونه تخطی جایگاه و استقلال بانک مرکزی به منزله به هم خوردن سیاست‌های پولی و هدف‌گذاری‌های بانک مرکزی و تعادل و تراز نظام بانکی و مشکلات عدیده‌ای است که در آینده رخ خواهد داد. شقاقی ادامه داد: در حال حاضر با این اتفاقات استقلال بانک مرکزی بیشتر خدشه‌دار خواهد شد که در این صورت نمی‌تواند کنترلی بر مسائل مختلف و هدف‌گذاری‌هایی که در نظر دارد، داشته باشد. او تاکید کرد: در این شرایط پیشنهاد این است که مجلس به این صورت وارد بحث تعدد طرح‌نویسی نشود و اجازه دهد دولت لایحه بدهد که طبیعتا دولت هم باید حتما سیاست‌های پولی را مدنظر قرار دهد و هماهنگی‌های لازم انجام شود که حداقل استقلال بانک مرکزی را حفظ کند.
این اقتصاددان با بیان اینکه هر طرحی که مجلس می‌دهد بار مالی دارد که بر بانک مرکزی تحمیل می‌شود، اظهار کرد: یکی از منابع تامین بار مالی نظام بانکی بوده که در صورت فشار بر آن، استقلال و هدف‌گذاری بانک مرکزی را برهم می‌زند. شقاقی گفت: دلیل این امر این است که طرح‌هایی که مجلس ارائه می‌دهد بار مالی دارد که بخش عمده آن به بانک مرکزی و سیستم بانک‌ها تحمیل می‌شود و در لوایحی هم که دولت ارائه می‌دهد هماهنگی بین سیاست‌ها و هدف‌گذاری بانک مرکزی ملاحظه نمی‌شود. او تاکید کرد: هرچقدر استقلال بانک مرکزی خدشه‌دار شود به این مفهوم است که هدف‌گذاری‌های بانک مرکزی محقق نخواهد شد که در این صورت شاهد رشد نقدینگی و رشد پایه پولی و به‌دنبال آن تورم و بی‌انضباطی‌های بانکی و به هم خوردن ترازنامه‌های نظام بانکی خواهیم بود.
این اقتصاددان گفت: استقلال بانک مرکزی می‌تواند روی متغیرها و شاخص‌های پولی هدف‌گذاری کند و به‌واسطه این هدف‌گذاری می‌تواند تورم را تا حدودی کنترل کند، اما متاسفانه در حال حاضر وضعیت کشور ما این است که کاملا استقلال بانک مرکزی از بین رفته است. به‌ویژه در سال اخیر شاهد بودم که طرح‌نویسی در مجلس زیاد شده و از این موضوع نگرانم چراکه هرچقدر طرح بیشتری نوشته شود هماهنگی بین سیاست‌های پولی و مالی و سیاست‌های دیگر نیز کمتر می‌شود.
به گفته شقاقی، در طرح‌های مجلس و سپس لوایح دولت باید تلاش شود که استقلال بانک مرکزی حفظ شود، در غیر این صورت کاهش تورم ممکن نیست.
