بهای پیشرفت روابط ترکیه با اروپا
بهرغم پیشرفتهای ترکیه در بخش نظامی، این کشور همچنان برای دستیابی به درخواستهای نظامی و تسلیحاتی خود با آلمان و آمریکا با مشکلاتی روبهرو است. بنا به سایت خبری اشپیگل آلمان، این کشور برای فروش بسته تسلیحاتی 336میلیون یورویی به ترکیه چراغ سبز نشان داده است. اگر این ادعا صحت داشته باشد، دولت آلمان بعد از سالها برای اولینبار صادرات وسیع سلاح به ترکیه را تایید کرده است. به گزارش اشپیگل شورای امنیت فدرال، این تصمیم را چند روز پیش و طی یک نشست محرمانه اتخاذ کرده است. طبق اعلام تارنمای خبری Savunamsanayist.com در بین سلاحهایی که فروش آنها به ترکیه تایید شده است، 100عدد موشک پدافند هوایی RAM به ارزش 100میلیون یورو، 28عدد اژدر DM2A4 به ارزش 156میلیون یورو و قطعات یدکی برای مدرنیزه کردن زیردریاییهای TYPE209 با تشکیل کنسرسیومهای مختلف به ارزش 79میلیون یورو و قطعات موتور ناوچههای ترکیه به ارزش 109میلیون یورو وجود دارد.
این آمار نشان میدهد که دولت برلین بهطور کاملا محسوس تغییر مسیر داده است. برلین در سالهای اخیر صادرات اسلحه به ترکیه را بهشدت کاهش داد. آلمان بهعنوان همپیمان ترکیه در ناتو صنایع دفاعی ترکیه و در رأس آن گروه تانکهای «آلتای» را تحریم کرده است. درحالیکه انگلستان، ایتالیا و اسپانیا بهعنوان اعضای کنسرسیوم «یوروفایتر» با فروش 40فروند جنگنده یوروفایتر تایفون به ترکیه موافقت میکردند، فقط آلمان بهعنوان عضو دیگر این کنسرسیوم مخالفت میکرد. شاید با تغییر موضع آلمان، این کشور بهزودی به فروش جنگندههای مذکور به ترکیه نیز چراغ سبز نشان دهد.
آلمان که بعد از بحران جنگندههای اف-16 بین ترکیه و آمریکا، از فروش جنگندههای «یوروفایتر» به ترکیه جلوگیری کرده بود، اینبار نیز توربینهای خریداریشده برای نیروگاه هستهای «آک کویو» را که ترکیه هزینه آنها پرداخت کرده است، در گمرک نگهداشته و اجازه ترخیص آنها نمیدهد. «گیانکارلو مزاناتو» مدیرعامل شرکت یوروفایتر در مصاحبه با خبرنگاران در نمایشگاه بینالمللی هوانوردی در انگلستان با اشاره به اینکه هنوز هدف «فروش 200-150 فروند هواپیما» را که در ژوئن 2023 تعیینشده بود، دنبال میکنند، اعلام کرد تا کنون 69فروند سفارش دریافت کردهایم. ترکیه هم خواهان خرید جنگندههای یوروفایتر است، آنکارا 40 الی 50 فروند از این هواپیماها را میخواهد؛ اما دولت آلمان اجازه نمیدهد. شاید آلمان بهخاطر فعالیتهای اکتشاف گاز طبیعی ترکیه در شرق مدیترانه، مانع از فروش این جنگندهها به آنکارا میشود.
اردوغان هنگام بازگشت از هفتادونهمین مجمع عمومی سازمان ملل در گفتوگوی خود با خبرنگاران از اینکه کشورهایی مانند آلمان، فرانسه و انگلیس نه تنها با تروریسم مبارزه نمیکنند، بلکه تا حدودی از آن حمایت میکنند، ابراز ناراحتی کرد. نکته دیگری که رئیس جمهور ترکیه بر آن تاکید کرد، عدم همبستگی متحدان ترکیه در ناتو بود؛ زیرا آنها از ارسال تسلیحات، مهمات و اجزای حیاتی صنایع دفاعی به ترکیه جلوگیری میکنند. موضوع خرید یوروفایتر زمانی دوباره مطرح شد که اردوغان در واشنگتن تایید کرد که ترکیه درخواست کرده است تعداد 40جنگنده F-16 را که با خرید از آمریکا بهدلیل هزینههای بالا موافقت کرده است، کاهش دهد. اردوغان به دیدار خود با اولاف شولتز، صدراعظم آلمان اشاره کرد. در این دیدار روابط ترکیه و آلمان، احیای روند عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا و مسائل منطقهای و جهانی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. رئیسجمهور ترکیه درخصوص جنگندههای یوروفایتر مدعی شد من به صدراعظم آلمان یادآوری کردم که باید بر مشکلاتی که منجر به عدم اجرای درخواست ما برای خرید یوروفایتر تایفون شد، غلبه کنیم.
ترکیه مدعی است ما در حال حاضر با آلمان مشکل داریم؛ توربینهایی که باید برای نیروگاه هستهای «آک کویو» برسند، در گمرک آلمان منتظر هستند. این موضوع ما را بهشدت ناراحت میکند. من در دیدار دوجانبه خود با صدراعظم آلمان نیز این موضوع را یادآوری کردم. ما باید بر مشکلات فیمابین از جمله عدم پاسخگویی به درخواست ترکیه برای خرید هواپیمای یوروفایتر، مشکل توربین و مشکل خرید برخی از ماشینهای مورد استفاده در ناوچههایمان، غلبه کنیم.بهرغم اختلافات موجود میان دو کشور، شخص اردوغان معتقد است با توجه به حضور 3.5میلیون شهروند ترک در این کشور، تداوم سیر منفی مناسبات، هم برای آلمان و هم ترکیه عاقلانه نیست. رسانههای ترکیه نزدیک به دولت نیز کماکان علیه آلمان جوسازی میکنند.
در طرف مقابل نیز حملات شخصیتهای دولتی و حزبی آلمان به ترکیه نیز ادامه دارد، حتی چندی پیش گروهی از مقامات سیاسی و حزبی آلمان خواستار توقف گفتوگوهای الحاقی و کمکهای مالی مرتبط با آن در خصوص ترکیه شدند.نشانههای زیادی وجود دارد که رهبر ترکیه در حال حاضر علاقهمند به بهبود روابط با غرب است. در این راستا بهبود نسبی روابط ترکیه با یونان بهعنوان یکی از همسایگان پر حاشیه میتواند یک موفقیت محسوب شود. آرامش در جبهه روابط یونان و ترکیه، بهایی است که آنکارا باید برای پیشرفت در روابط خود با اروپا بپردازد.این ارتباط مهم سیاسی بین روابط «ترکیه با اتحادیه اروپا» توسط کمیسیون اروپا در گزارش اخیر درباره روابط با ترکیه برجسته شده است. در این گزارش تعهد به روابط حسن همجواری، موافقتنامههای بینالمللی و حل و فصل مسالمتآمیز اختلافات بر اساس منشور سازمان ملل، چشمپوشی از اقدامات یکجانبه که برخلاف منافع اتحادیه اروپا و نقض قوانین بینالمللی و حقوق حاکمیت ملی است، مورد اشاره قرار گرفته است.