پیامدهای کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا
اعراب خلیج‌فارس از نفت دل می‌کنند
فرصتی برای واشنگتن
برخلاف غیبت شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در اجلاس گروه۲۰، دولت بایدن با قرار دادن این کریدور به‌عنوان جایگزینی برای ابتکار کمربند و جاده چین (BRI) که تاکید زیادی بر کشورهای خاورمیانه و مدیترانه‌ای مانند یونان و ایتالیا داشته است، به سرعت مدعی پیروزی شد. با این حال، مهم است که کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا را رقیب طرح کمربند و جاده چین نبینیم. عربستان سعودی و امارات، دو ستون مرکزی کریدور، ایده نظم جهانی دوقطبی را که آنها را مجبور به انتخاب بین چین و ایالات متحده یا برعکس می‌کند، رد می‌کنند. این واقعیت با پذیرش اخیر آنها در گروه بریکس از اقتصادهای بزرگ نوظهور و مشارکت فعال در کریدور هند-خاورمیانه-اروپا نشان داده شده است.
باوجوداین، کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا استقلال بیشتری را برای کشورهای شرکت‌کننده ارائه می‌دهد تا منافع خود را دنبال کنند و مهم‌تر از همه، از حاکمیت خود محافظت کنند. این امر آن را به‌طور قابل توجهی از طرح کمربند و جاده چین متمایز می‌کند. این نشان‌دهنده موفقیت واشنگتن است که همراه با بروکسل، با چالش ارائه یک جایگزین مناسب برای ابتکار یک کمربند و جاده دست و پنجه نرم می‌کردند. این راهکار شرکای خلیج فارسی‌اش یا هند را مجبور به انتخاب بین این و آن نمی‌کند؛ زیرا انتخاب میان دو گزینه کار بسیار سختی به‌حساب می‌آمد. مهم‌تر از آن، کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا مظهر ادغام عمیق بین هند، عربستان سعودی و امارات متحده عربی و همگرایی گسترده ژئوپلتیک و اقتصادی بین خاورمیانه و جنوب آسیا و غرب آسیا است.
هند دومین شریک تجاری بزرگ عربستان سعودی است و تجارت دوجانبه به ۷۵/ ۵۲میلیارد دلار طی سال‌های ۲۰۲۲-۲۰۲۳ رسید و عربستان را به چهارمین شریک تجاری بزرگ هند ارتقا داد. علاوه بر این، تجارت بین هند و امارات در سال۲۰۲۲ به ۸۵میلیارد دلار افزایش یافت و امارات متحده عربی را به‌عنوان سومین شریک تجاری بزرگ هند برای سال ۲۰۲۳-۲۰۲۲و دومین مقصد صادراتی آن قرار داد. کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا بر وضعیت در حال تحول روابط پاکستان و خلیج‌فارس تاکید می‌کند؛ جایی که عربستان سعودی و امارات متحده عربی، متحدان دیرینه اسلام‌آباد، موقعیت اقتصادی و ژئوپلیتیک خود را به سمت هند تغییر داده‌اند. تغییر عربستان سعودی نشان‌دهنده اعتراف آنها به ظهور هند و نشان‌دهنده آرزوهای آنها در جهان چند قطبی در حال ظهور است. در این چشم‌انداز جدید، روابط مبتنی بر میراث سابق باید دوباره ارزیابی و با واقعیت‌های ژئوپلیتیک و فرصت‌های اقتصادی همسو شود.
کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا به‌عنوان بیانیه‌ای از سوی ایالات متحده و اتحادیه اروپا عمل می‌کند، مبنی بر اینکه کشورهای خلیج‌فارس -با عربستان سعودی و امارات در خط مقدم- چیزی بیش از تولیدکنندگان صرف انرژی هستند. این یک خطای استراتژیک است که آنها را صرفا از طریق این دریچه درک کنیم؛ زیرا ریاض و ابوظبی فعالانه به دنبال شرکای جدی‌تری برای برآوردن نیازهای اقتصادی، فناوری و لجستیک خود هستند. این جزو برنامه‌های جاه‌طلبانه آنها برای گذار به سوی اقتصادهای متنوع فراتر از وابستگی آنها به انرژی است. برای مدت طولانی، واشنگتن رویکرد تک‌بعدی خود را به کشورهای خلیج فارس حفظ کرده بود و آن نیز مبتنی بر تامین انرژی بوده است؛ اما این کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا می‌گوید که روابط دوجانبه با عربستان سعودی و امارات متحده عربی با دیگر کشورها چند بعدی است و انرژی یک رکن اصلی است؛ اما همه چیز نیست.
