چه کسی از پشت به پوتین خنجر زد؟
فرار از زیر پرچم
اشغال روستوف در جنوب غربی روسیه توسط نیروهای واگنر/ عکس:رویترز
جمعه شب گروه واگنر به‌دلیل اختلاف نظر با وزیر دفاع روسیه دست به شورش زد و خبرها حکایت از پیشروی این گروه در داخل خاک روسیه دارد. به گزارش خبرگزاری رویترز، در پی تصرف برخی از پایگاه‌های نظامی و نهادهای دولتی در شهر روستوف روسیه توسط مزدوران نظامی واگنر، رئیسجمهوری این کشور گروه واگنر را به شورش مسلحانه و «خیانت به کشور» متهم کرد. البته پوتین نامی از پریگوژین، یارغار سابق خود نیاورد؛ اما سربازان وی را متهم به خیانت کرد. پریگوژین نیز در مواضعی که تا لحظه تنظیم گزارش اتخاذ کرده است، اشاره‌ای به نام پوتین نداشته و خود را مخالف رئیس ستاد مشترک ارتش روسیه و وزیر دفاع نشان می‌دهد. با این حال پریگوژین گفته که به مسکو می‌آید تا شویگو را در میدان سرخ به‌دار بیاویزد و او را کنار لنین دفن کند.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه روز شنبه، سوم تیرماه، طی نطقی تلویزیونی اعلام کرد کرملین اجازه نخواهد داد کشور تجزیه شود و از مردم روسیه محافظت خواهد کرد. او با تاکید بر اینکه «کشور با خیانت مواجه شده»، گروه واگنر را متهم کرد که «از پشت به روسیه و مردم خنجر زده است.» یوگنی پریگوژین، فرمانده گروه مزدوران نظامی واگنر ارتش روسیه را متهم به هدف قرار دادن نیروهای این گروه و غیرنظامیان کرده و بامداد شنبه سوم تیر گفت که نیروهای این گروه شبه‌نظامی از خاک اوکراین وارد روسیه شده‌اند و تا برکناری مقامات ارشد نظامی روسیه، به پیشروی تا مسکو هم ادامه خواهند داد. پریگوژین که از حلقه نزدیکان ولادیمیر پوتین است مدعی شد که نیروهای واگنر بدون هیچ مقاومتی وارد شهر روستوف شده‌اند و تصریح کرد: «روسیه را باید از چنگال کسانی که غیر نظامیان را می‌کشند، آزاد کرد.»
پوتین در واکنش به اظهارات او روز شنبه گفت که برای دفاع از کشور و حفاظت از نظم و قانون دست به «هر کاری» خواهد زد و اقدامات «قاطع» برای تثبیت وضعیت روستوف انجام خواهد شد. او در ادامه، شورش گروه واگنر را «ضربه مهلک» بر مردم کشور توصیف کرد و هشدار داد کسانی که در تدارک شورش مسلحانه هستند، مجازات خواهند شد. دیمیتری پسسکوف، سخنگوی کرملین نیز گفت که پوتین در حال بررسی وضعیت بوده و در حال مطالعه اقدامات پریگوژین است. درحالی‌که تصاویر فرستاده شده از روستوف نشان از رژه نیروهای واگنر در سطح شهر دارد، ولادیمیر پوتین اعلام کرد که به نیروهای ضد تروریستی خود آماده‌باش داده است.
به گزارش اسپوتنیک‌نیوز، این سخنان در شرایطی ابراز میشود که پوتین پس از تصرف شهر باخموت توسط این گروه، آنها را قهرمانانی خواند که شهر سوله‌دار (نام قدیم باخموت) را از دست دشمن آزاد کرده‌اند. ولادیمیر پوتین در ادامه سخنرانی روز شنبه تاکید کرد که هر گونه اختلاف باید در جریان عملیات نظامی ویژه روسیه در اوکراین کنار گذاشته شود؛ زیرا ارتش این کشور شجاعانه علیه رژیم کی‌یف می‌جنگد. او مجددا تاکید کرد کسانی که مسوول این شورش هستند با عواقب اجتناب‌ناپذیری روبه‌رو خواهند شد. گزارش‌ها نشان می‌دهد که پوتین لحظه به لحظه اخبار تحولات روسیه را از طریق وزیر دفاع، وزیر امور داخلی، دفاع ملی و سرویس امنیت فدرال (FSB) می‌گیرد. سی‌ان‌ان هم در گزارشی نوشت که این شورش، روسیه را موقعیت متزلزلی قرار داده و این کشور را با احتمال یک جنگ داخلی روبه‌رو کرده است.
روسیه با جنگ داخلی آشنا است. پیش از انقلاب ۱۷اکتبر که به پیروزی بلشویک‌ها انجامید، این کشور در دهه۱۹۱۰، شاهد یک جنگ داخلی بود. پوتین آنچه را که اکنون با آن مواجه است به انقلاب روسیه در سال۱۹۱۷ تشبیه کرد؛ زمانی که بلشویک‌ها تزار نیکلاس دوم روسیه را در بحبوحه جنگ جهانی اول سرنگون کردند و کشور را وارد جنگ داخلی کردند و در نهایت راه را برای ایجاد اتحاد جماهیر شوروی هموار کردند. پوتین گفت: «این همان ضربه‌ای بود که روسیه در سال۱۹۱۷، زمانی که این کشور وارد جنگ جهانی اول شد، احساس کرد؛ اما پیروزی نهایی با روس‌ها بود.»
قهرمانان دیروز، خائنان امروز
روز جمعه، سرویس امنیت فدرال روسیه (FSB) یک پرونده جنایی را به‌دلیل شورش و اظهارت یوگنی پریگوژین، رئیس گروه واگنر، باز کرد. در همین زمینه سرویس امنیت فدرال روسیه اعلام کرد که خطر تشدید تنش در خاک روسیه وجود دارد. همزمان وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که گزارش‌های رسانه‌های اجتماعی درباره حملات نظامی روسیه به اردوگاه‌های متعلق به واگنر صحت ندارد. گروه واگنر مدعی شده که توسط ارتش روسیه مورد حمله موشکی قرار گرفته است.
بر اساس گزارش کرملین، ایگور کراسنوف، دادستان کل روسیه، گزارشی را درباره پرونده پریگوژین به ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه ارائه کرده است. امنیت در چندین منطقه روسیه و همچنین پایتخت مسکو از صبح شنبه افزایش یافته است. در این زمینه مدودف از پوتین خواست تا دشمن خارجی و داخلی را که می‌خواهد روسیه را متلاشی کند، شکست دهد. دیمیتری مدودف، معاون رئیس شورای امنیت روسیه روز شنبه در صفحه تلگرام خود نوشت که تفرقه و خیانت یک فاجعه بزرگ است؛ اما مقامات روسیه اجازه نمی‌دهند این اتفاق بیفتد و دشمن شکست خواهد خورد.
تنش در منطقه ورونژ؟
الکساندر گوسف، فرماندار منطقه ورونژ در جنوب غرب این کشور گفت که گام‌های عملیاتی ضد تروریستی برای مهار گروه واگنر برداشته شده است. فرماندار روسیه در تلگرام نوشت: «نیروهای مسلح روسیه اقدامات عملیاتی و رزمی لازم را به‌عنوان بخشی از عملیات ضد تروریستی در منطقه ورونژ انجام می‌دهند. من شما را در جریان تحولات اوضاع قرار می‌دهم.» با این حال خبرها از ورونژ ضد و نقیض است. در کانال تلگرامی ژئوپلیتیک لایو، الکساندر گوسف با رد خبر آمدن تجهیزات سنگین به این منطقه گفت که با شایعه‌پراکنان مطابق قانون برخورد میشود. اما رویترز به نقل از گروه واگنر مدعی شد که این گروه تمام تاسیسات نظامی این منطقه را در ۵۰۰کیلومتری مسکو تحت تصرف خود درآورده است. راشاتودی هم اعلام کرد که گارد روسیه، ارتش و نیروهای تحت فرمان قدیروف به سمت مناطق درگیری در حال حرکت هستند. برخی کانال‌های تلگرامی روسیه نیز مدعی هستند که چند بمب در جاده روستوف منفجر شده است.
روستوف در صدر اخبار
تصاویری که در شبکه‌های اجتماعی منتشر میشود، نشان می‌دهد که مردم عادی در حال عکس گرفتن با نفربرها و تجهیزات نظامی واگنر هستند. در تصاویری که از این شهر به بیرون می‌آید، تانک‌ها و نفربرها مانند خودروهای غیرنظامی در یک گوشه از شهر پارک کرده‌اند و مردم نیز در حال تصویربرداری از این صحنه‌ها هستند. گروه واگنر به رهبری پریگوژین مدعی شده است که کنترل مقر نظامی جنوبی در روستوف را به تسخیر خود در آورده است.
درگیری در غرب روسیه
خبرهای تکمیلی از روسیه نشان می‌دهد که غرب روسیه در عمل وارد تنش و درگیری شده است. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، فرمانداران این منطقه از مردم خواسته‌اند که وارد جاده‌ها نشوند و سازمان عملیات ضد تروریستی، مستقر در مسکو اعلام کرد که به مقامات این منطقه قدرت قانونی گسترده‌تر داده است. فرمانداران این مناطق گفته‌اند که مردم وارد جاده «ام-۴» نشوند. این جاده‌ای است که می‌توان از روستوف به مسکو رفت. خبرگزاری الجزیره گزارش می‌دهد که این جاده توسط نیروهای پلیس و ضدشورش بسته شده است. همچنین گزارش شده است که در جنوب‌غرب مسکو یک مسلسل تعبیه شده است. به نظر می‌رسد که پوتین در جنگ ۱۶ماهه روسیه با اوکراین، وارد سخت‌ترین چالش خود شده است.
پریگوژین در ویدئویی که اوایل روز شنبه منتشر و توسط نیویورک‌تایمز تایید شد، گفت: «ما شهر روستوف را محاصره می‌کنیم و به مسکو می‌رویم.» او تاکید کرد که هدف این عملیات رویارویی با رئیس ستاد کل ارتش روسیه و سرگئی کی.شویگو وزیر دفاع این کشور است. تقابل داخلی در روسیه حالا طرفداران جنگ در این کشور را نگران کرده است. فعالان جنگ‌سالار نگران هستند که یک درگیری آشکار بین ارتش و نیروهای واگنر می‌تواند خطوط مقدم جنگ روسیه با اوکراین را دچار تزلزل کند. در این زمینه وزارت دفاع روسیه در بیانیه‌ای تاکید کرد که ترک موضع در باخموت باعث پیشروی نیروهای اوکراینی در این شهر شده است.
موضع قدیروف
رمضان قدیروف، رهبر گروه مسلح چچن گفت که نیروهایش هر کاری که ممکن است برای محافظت از روسیه انجام خواهند داد. او این قیام (واگنر) را یک شورش علیه دولت خواند و همه را ملزم به تجمع در اطراف پوتین کرد. در سال‌های اخیر، قدیروف ارتش خصوصی خود را ایجاد کرده است که گفته میشود حدود ۲۰هزار نیرو دارد و یک مرکز آموزشی برای نیروهای ویژه راه‌اندازی کرده است. نیروهای وفادار او در اوکراین، دوشادوش روس‌ها جنگیده‌اند؛ اما متهم به عقب‌نشینی برای حفظ خود شده‌اند.
حمله پهپادی یک نشانه بود؟
درحالی‌که چندی پیش خبری منتظر شد که یک حمله پهپادی به کرملین خنثی شده است، رسانه‌های روسی مدعی شدند که این حمله از داخل روسیه توسط اوکراینی‌ها صورت گرفته است. یک سناریو این بود که اوکراین مجموعه‌ای از عوامل خود را در خاک روسیه سامان‌دهی کرده و هر بار یک خرابکاری می‌کند. اما برخی سناریوهای دیگر از اختلافات داخلی حکایت داشت. اختلافات موجود بین ارتش و واگنر جزو «اسرار مگو» نبوده و بارها رهبر این گروه از کرملین و ارتش این کشور انتقاد کرده است. برخی دیگر نیز می‌گفتند که در داخل ارتش روسیه نیز ممکن است دو دستگی ایجاد شده باشد و بخشی از ارتش روسیه این حمله پهپادی را انجام داده باشد.
بررسی احتمالات یک شورش
درحالی‌که دو طرف درگیر در روسیه سعی کرده‌اند که برای همدیگر خط و نشان نکشند، منظور پوتین و پریگوژین است، اما با پیروزی گروه واگنر در باخموت و تصرف این شهر از سوی مزدوران روسی، این گروه محبوبیت فراوانی در بین ناسیونالیست‌های روسی پیدا کرد؛ تا جایی که خود پوتین این گروه را «قهرمان روسیه» خواند. از چندی پیش نیز خبرها حکایت از اختلاف نظر بین گروه واگنر و ارتش روسیه داشت و پریگوژین در عمل ارتش را متهم می‌کرد که هیچ کمکی به این گروه نمی‌کند. این گروه با هزینه بالایی توانست باخموت را تصرف کند و همین امر دست برتر را در اوکراین به جنگجوهای واگنر داد. برخی ناظران می‌گویند که پوتین چندان از افزایش محبوبیت پریگوژین راضی نبوده است.
روزنامه سان در گزارشی نوشت: روسیه بر سر جنگی فاجعه‌بار علیه اوکراین با هرج و مرج و آشفتگی بالقوه مواجه است و بسیاری آینده پوتین را اکنون با موفقیت یا شکست پریگوژین مرتبط می‌دانند. کارشناسان به نشریه «سان» گفتند که پریگوژین می‌تواند به‌طور بالقوه درصدد شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه باشد؛ زیرا اخیرا به‌شدت از کرملین انتقاد کرده است. گمانه‌زنی میشود پریگوژین فردی است که پوتین از او می‌ترسد؛ زیرا قدرتش در مسکو در حال افزایش است. «بیل برودر» سرمایه‌‌گذاری که «دشمن شماره یک پوتین» نامیده میشود، به «سان» می‌گوید پریگوژین یک «گانگستر» است. او می‌افزاید: «پریگوژین قدرت را به دست خواهد گرفت. او یک تبهکار است. او کسی نیست که به قدرت احترام بگذارد.»
او می‌گوید: «با این وجود، این سناریو نیز محتمل است که پریگوژین به دلیل ویدئوهایی که همراه با فریاد و خشم منتشر می‌کند به‌عنوان «مترسک» در انتخابات آتی مورد استفاده قرار گیرد تا رای‌دهندگان روس با خود بگویند پوتین در مقایسه با پریگوژین چندان هم بد نیست. برودر می‌گوید: «در سیاست روسیه هیچ‌چیزی آن‌گونه که در ظاهر به نظر می‌رسد نیست. پوتین یک اقتدارگرا است. پریگوژین در حال حک کردن جای خود در حکومت پوتین است. قابل توجه است که آنان به او اجازه می‌دهند این حرف‌ها را علیه پوتین بزند. او از همه چیز سرپیچی می‌کند.» با این حال پیشروی گروه واگنر به سمت مسکو، آنها را در جایگاه خائن نشانده است و به‌نظر می‌رسد داستان پوتین-پریگوژین از یک داستان عاشقانه و رمانتیک به یک «کمدی سیاه» تبدیل شده است. پوتین نشان داده که از قدرت گرفتن الیگارش‌های روسی چندان خوشحال نمی‌شود.
در گزارشی که در تاریخ ۲۲آبان سال۱۴۰۱ در روزنامه «دنیای‌اقتصاد» با «عنوان جانشین پوتین چه کسی است؟» فرانسیس فوکویاما در گفت‌وگو با سردبیر اجرایی «بولتن» گفته بود که روسیه شاهد عقبگردها و شکست‌های بیشتری خواهد بود. فوکویاما مدعی شد که حمله به اوکراین نتیجه عکس داشته است. او در مقاله‌ای که در «American purpose» با عنوان «آماده شدن برای شکست» نوشته، مدعی شده که روسیه ممکن است در جنگ اوکراین کاری از پیش نبرد.
فوکویاما در این گفت‌وگو تصریح کرده است: «یکی از مشکلات روسیه این است که این کشور چیزی است که ما عالمان علوم سیاسی آن را «رژیم‌های شخص‌گرا» می‌‌نامیم؛ به این معنی که این حکومت بر اساس نهادهای قوی ساخته نشده است که در آن شما یک خط جانشینی روشن و قانون اساسی داشته باشید. منظورم این است که آنها یک قانون اساسی و یک خط تئوریک جانشینی دارند؛ اما به‌طور واقعی، اگر پوتین فردا بر اثر سکته قلبی بمیرد، در میان این همه الیگارشی قدرتمند و روسای سرویس‌های امنیتی و... مبارزه دیوانه‌وار برای قدرت به راه می‌افتد. روش منظمی برای نظارت بر آن وجود نخواهد داشت.» البته شواهد فعلی نشان نمی‌دهد که پریگوژین هم به‌دنبال تحولات بزرگ است و پوتین نیز در موقعیتی قرار ندارد که احساس خطر کند. البته پوتین چندان از قدرت گرفتن افراد دم‌دستی خود راضی نیست.
سیمون سی‌بگ مونته فیروه، مورخ و نویسنده کتاب «خاندان رومانوف» اعتقاد دارد که پوتین همواره در حالت ترس قرار دارد و خود را ملزم به احتیاط فراوان می‌کند. روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در تاریخ دهم خرداد ماه سال جاری در مطلبی با عنوان «پیروز نشوی، ترورت می‌کنند»، نوشت: «کلیشه‌ای در مطبوعات غرب درباره پوتین - و اسلاف پیشینش استالین، پتر کبیر، ایوان مخوف - وجود دارد و آن این است که آنها به حد مجنون‌گونه‌ای پارانوئید هستند.» سیستم‌هایی که قوانین جانشینی روشنی ندارند، قدرت عظیمی را به حاکم می‌بخشند؛ اما به این معنا که هیچ وسیله‌ای برای بازنشستگی ندارند. در روسیه - چه در زمان تزارهای ایوان چهارم و پتر اول، استالین یا پوتین- حاکمان می‌توانستند جانشینان خود را تعیین کنند؛ اما هرگز نمی‌توانستند این کار را بدون ایجاد یک تهدید بالقوه انجام دهند.
در اکتبر۲۰۱۱، در جریان انقلاب‌های بهار عربی، پوتین ساعت‌ها را به تماشای فیلم‌های وحشتناک سرهنگ قذافی، متحد طولانی‌مدت روسیه، که قبل از شلیک گلوله با سرنیزه لت و پار شده بود، گذراند. در همین اثنا پوتین تصمیم گرفت متحد خود بشار اسد را در سوریه نجات دهد و حتی خودش را. او بدون شک درباره ماهیت تزاری روسیه تاملات فراوان کرده است. همچنین «دنیای‌اقتصاد» به نقل از فارن‌افرز در یک گزارش با عنوان «آیا پایان پوتین نزدیک است؟» نوشت: روسیه در جنگ با اوکراین به سمت شکست پیش می‌رود. روسیه قصد داشت با تصرف اوکراین، ایالات متحده را به‌عنوان یک «ببر کاغذی» در خارج از اروپای غربی رسوا و معرفی کند و نشان دهد که چنین مقرر شده است که روسیه و چین، آمادگی ایفای نقش رهبری در نظم بین‌المللی جدید و چند قطبی را دارد؛ اما چنین نشد.
ارتش اوکراین فراتر از انتظار ظاهر شد و روسیه تصرفاتش آن مقداری نبود که انتظارش را داشت. ارتش روسیه تفکر استراتژیک و سازمان‌دهی ضعیفی از خود نشان داد. نظام سیاسیِ در پس آن [ضعف استراتژیک و سازمان‌دهی ضعیف] ثابت کرده است که [روسیه] نمی‌تواند از اشتباهات خود درس بگیرد. غرب با چشم‌اندازی اندک برای تحمیل اقدامات پوتین، باید خود را برای مرحله بعدی گزینه جنگی فاجعه‌بار روسیه آماده کند. در گزارش فارن‌افرز سه سناریو برای پایان جنگ متصور شده است و درباره سناریوی نهایی و سوم می‌نویسد: این سناریو شامل شکست از طریق فروپاشی حکومت از درون است: با نبردهای سرنوشت‌ساز نه در اوکراین، بلکه در راهروهای کرملین یا در خیابان‌های مسکو.پوتین قدرت را به‌شدت در دستان خود متمرکز کرده و لجبازی او در تداوم جنگی از پیش باخته شده، حکومت او را در زمین با موقعیت متزلزلی قرار داده است. مایکل مک‌فال، سفیر پیشین ایالات متحده در روسیه نیز روز جمعه در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «مهم نیست پریگوژین چقدر دوام می‌آورد، پوتین از این بحران بسیار ضعیف‌تر از پیش، بیرون خواهد آمد.»
قانون دستگیری مخالفان
شامگاه دیروز رئیسجمهوری روسیه قانون نقض قوانین نظامی را تمدید کرد. چنانچه فردی در این زمینه تخلفی انجام دهد به ۳۰ روز زندان محکوم خواهد شد. پوتین پیش‌تر از این قانون برای دستگیری مخالفان جنگ با اوکراین استفاده کرده بود.
واکنش غربی‌ها
جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در خصوص وضعیت روسیه گفت که با متحدان خود مشورت خواهد کرد و تحولات را زیر نظر خواهد داشت. ریشی سوناک، نخست وزیر بریتانیا نیز از دو طرف درگیر در روسیه خواست که اولویت را به حفظ جان غیرنظامیان بدهند.
حمایت ایران از حاکمیت قانون
پس از حمایت ترکیه و بلاروس از روسیه، ایران نیز از دولت روسیه حمایت کرد. ایران می‌گوید از «حاکمیت قانون» در روسیه حمایت می‌کند. روز شنبه ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه، در یک موضع‌گیری رسانه‌ای، رویداد اخیر در روسیه را موضوع داخلی این کشور دانست و افزود: جمهوری اسلامی ایران از حاکمیت قانون در فدراسیون روسیه حمایت می‌کند.
رایزنی گروه ۷
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا به همراه سایر وزرای خارجه گروه۷ و جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درخصوص وضعیت جاری روسیه گفت‌وگو کردند. وزارت امور خارجه گفت که ایالات متحده در هماهنگی نزدیک با متحدان و شرکای خود تحولات روسیه را زیر نظر دارد و مناسب با آن تصمیم اتخاذ خواهند کرد.
حمایت یار قدیمی از پوتین
شورای امنیت بلاروس اعلام کرد که مینسک متحد روسیه بوده و می‌ماند و به‌طور کامل در اهداف عملیات ویژه نظامی مشترک است. شورای امنیت بلاروس تاکید کرد که هرگونه درگیری داخلی در محافل نظامی و سیاسی و جامعه مدنی یک «هدیه» به غرب جمعی است.
اردوغان پشت ولادیمیر را گرفت
در میانه‌های روز و درحالی‌که برخی خبرگزاری‌ها از پیشروی نیروهای واگنر خبر می‌دادند، رجب طیب‌اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه در تماسی با ولادیمیر پوتین، از وی حمایت کرد. به گزارش اسپوتنیک‌نیوز، اردوغان حمایت کامل خود را از اقدامات رهبری روسیه در پی تلاش‌های مسلحانه اعلام کرده است. در تابستان سال۲۰۱۶، وقتی در ترکیه بخشی از ارتش دست به کودتا زد، پوتین نیز از همتای خود حمایت کرده بود.
«سرآشپز» پوتین کیست؟
یوگنی پریگوژین شصت‌ویک ساله که زمانی با پاپیون و سرویس نقره‌ای حین سرو غذا دیده می‌شد، مدتی است در لباس نظامی رهبری گروه خشن واگنر را به عهده دارد. او از سال گذشته به همراه گروهش نقش تعیین‌کننده‌ای در نبرد باخموت ایفا کرد؛ اما اکنون همه چیز تغییر کرده است. تخمین زده میشود ارزش دارایی پریگوژین 10میلیون پوند است. این الیگارش به‌دلیل قراردادهای پرسود پذیرایی که از کرملین به‌دست آورده اغلب به‌عنوان «سرآشپز پوتین» شناخته میشود. پریگوژین به این دلیل سرآشپز پوتین نامیده میشود که صاحب رستوران‌های زنجیره‌ای است که به کرملین نیز خدمات می‌دهد.
کار گروه واگنر چیست؟
گروه واگنر یا ارتش خصوصی واگنر یک گروه شبه‌نظامی یا شرکت نظامی خصوصی با وابستگی غیر مستقیم به ارتش روسیه است که با استخدام داوطلب در جنگ‌های نیابتی مشارکت می‌کند. مشارکت در جنگ داخلی سوریه، جنگ در دونباس و حمله روسیه به اوکراین از جمله فعالیت‌های این گروه است. پریگوژین، مدیر و یکی از سهامداران اصلی شرکت امنیتی واگنر است. او همچنین متهم است که با ارتش کوکلس‌کلان نیز همکاری کرده است. تخمین زده میشود این گروه 25 هزار نیرو داشته باشد. واگنر تحت تحریم آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد.
