وقتی زیرساخت کافی نیست
انباشت خودروهای برقی؟
استقبال ۱۴۰هزار نفری از دور نخست فروش خودروهای برقی هرچند برای وزارت صمت که به دنبال توسعه این خودروها در کشور است، اتفاق مثبتی به شمار می‌رود، اما یک ابهام بزرگ را نیز ایجاد کرده است. این ابهام به ضعف زیرساخت‌های موردنیاز برای توسعه خودروهای برقی مربوط می‌شود. هرچند قرار است تنها به ۱۰هزار نفر از ۱۴۰هزار متقاضی دور نخست فروش برقی‌ها، خودرو تحویل داده شود، اما آیا برای همین تعداد اندک نیز به اندازه کافی زیرساخت در کشور وجود دارد؟ طبق وعده وزارت صمت، بناست ظرف سه ماه آینده ۱۰هزار خودروی برقی تحویل متقاضیانی که در قرعه‌کشی بین ۱۴۰هزار نفر برنده خواهند شد، تحویل داده شود. اگر فرض کنیم این ۱۰هزار متقاضی، مصرف‌کننده واقعی باشند و بخواهند از خودروی برقی خود استفاده کنند، این پرسش پیش می‌آید که آیا امکانات و زیرساخت‌های لازم برای استفاده حداکثری و بی‌دردسر از خودروهای موردنظر وجود دارد؟
پاسخ به این پرسش در حال حاضر منفی است، زیرا کشور به لحاظ زیرساخت‌های موردنیاز خودروهای برقی هنوز به اندازه لازم و کافی (حتی برای همین ۱۰هزار دستگاه خودرویی که بناست ظرف سه ماه آینده تحویل داده شوند) تجهیز نشده است. جدا از مسائلی مانند تعمیرات تخصصی و تامین قطعات، مساله نخست خودروهای برقی، شارژ آنهاست. این خودروها یا باید در منازل، یا در ایستگاه‌های عمومی که در خیابان‌ها و جادهها تعبیه می‌شوند، شارژ شوند. این در حالی است که نه منازل شهروندان و نه جادهها و خیابان‌های کشور هیچ‌کدام فعلا مهیای سرویس‌دهی به همین ۱۰هزار دستگاه خودروی برقی نیستند. البته تعدادی ایستگاه شارژ به‌خصوص در سطح شهر تهران تعبیه شده که می‌تواند تضمینی نسبی برای استفاده از برقی‌ها در پایتخت باشد، با‌این‌حال تکلیف برقی‌ها در جادهها و دیگر مناطق کشور (جز تهران) مشخص نیست.
فرض کنیم مالک یک خودروی برقی قصد دارد راهی مرکز کشور مثلا یزد شود؛ فرض دیگر این است که خودروی وی با یک بار شارژ ۵۰۰کیلومتر را طی کند. آیا در مثلا ۱۰۰کیلومتری یزد، ایستگاه شارژی وجود دارد که مالک خودروی موردنظر به اصطلاح سوخت‌گیری کند و به مقصد برسد؟ یا اصلا فرض کنیم طرف می‌خواهد راهی شمال کشور (که مسافت کمتری دارد) شده و برگردد. چه تضمینی هست که در مجموع مسیر رفت‌و‌برگشت، مالک یک خودروی برقی در راه نماند و بتواند خودروی خود را شارژ کند؟ این موضوع می‌تواند به‌نوعی سبب زمین‌گیر شدن مقطعی خودروهای برقی یا محدود شدن آنها به تردد در تهران (که دارای تعداد محدودی ایستگاه شارژ است) شود.
تازه در این میان اگر سانحه‌ای برای خودروی برقی موردنظر رخ بدهد، با توجه به اینکه تعمیرگاه‌های تخصصی چندانی برای برقی‌ها ایجاد نشده و همچنین با در نظر گرفتن قطعات خاص آنها، امکان زمین‌گیر شدنشان برای مدتی طولانی هست. با توجه به این مسائل و همچنین استقبال نسبتا بالای شهروندان از خودروهای برقی (در دور نخست فروش) نیاز است طرح‌های بعدی فروش با احتیاط بیشتر و متناسب با توسعه زیرساخت‌ها چه در بخش ایستگاه شارژ و چه حتی در حوزه تعمیرات تخصصی و تامین قطعات مخصوص این خودروها اجرا شود. همچنین نیاز است در فاصله باقیمانده تا تحویل خودروها، توسعه زیرساخت‌ها به خصوص ایستگاه شارژ با سرعت بالاتری انجام شود.
