رونمایی از خودرو در تالار شیشه‌ای بورس
شفافیت و رقابت به معاملات خودرویی بازگشت
اطلاعات ثبت‌شده در سامانه بورس کالا نشان می‌دهد قیمت اولیه خودروی دیگنیتی ۸۲۱میلیون و ۵۰۰هزار تومان بوده که در قیمت یک‌میلیارد و ۳۲میلیون و ۵۰۰هزار تومان معاملات انجام شده است. قیمت معامله‌شده نسبت به قیمت کارخانه با افزایش ۷۸/ ۲۵درصدی روبه‌رو شده است. در مورد خودروی فیدلیتی نیز قیمت کارخانه ۷۷۲میلیون تومان بوده که با افزایش ۲۹درصدی به قیمت ۹۵۹میلیون و ۵۰۰هزار تومان رسیده و در این قیمت معاملات انجام شده است. این قیمت‌ها بدون احتساب مالیات بر ارزش افزوده بوده و این مالیات نیز بر قیمت خودروها افزوده خواهد شد. بنابر این گزارش، پیمان حدادی، رئیس اداره نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار، در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: سرانجام معامله خودرو در بورس کالا به نفع خریدار و فروشنده اجرایی شد. با اتحاد فعالان و ارکان بازار سرمایه و تلاش مدیران بورس کالا، سرانجام خودرو در بورس کالا به نفع خریدار و فروشنده معامله شد.
در این زمینه حیدری مدیر عرضه کالایی کارگزاری نیز در میانه معاملات عنوان کرده بود عرضه موفق خودرو در بورس کالا نشان داد با رفتار منطقی بازار، علاوه بر انتفاع خودروساز، مردم نیز می‌توانند از این بازار نفع ببرند. به طوری که مطابق با معاملات صورت‌گرفته تا این لحظه همه خودروهای معامله‌شده بین ۱۰ تا ۲۰ درصد زیر قیمت بازار معامله شده‌اند و در‌عین‌حال نسبت به قیمت کارخانه نیز حدود ۲۰ درصد به نفع خودروساز تمام شده است. بدین ترتیب فروش خودرو در بورس کالا در شرایطی با وجود بی‌میلی سیاستگذار و مرجع قیمت‌گذار خودرو کلید خورد که قیمت‌های فروش روز گذشته افزایش ۲۵ و ۲۹درصدی نسبت به نرخ کارخانه داشته است. بدین ترتیب با عرضه خودرو در بورس کالا دو هدف مهم که به نفع مشتریان و خودروساز بود رقم خورد. نفع اول برای مشتریان بود که خرید خود را از مرجعی قابل‌اطمینان‌تر از بازار انجام دادند و دلال‌ها و واسطه‌گران در این نوع عرضه نقشی نداشتند. این در شرایطی است که تخلفات بی‌شماری که در معاملات خودرویی بازار انجام می‌شود نیز مشمول خریداران نشد. اما نفع دوم شفافیت در عرضه و فروش خودرو بود.
پیش از این برخی از مسوولان وزارت صمت ادعاهایی مبنی بر تخلف عرضه خودرو از سوی بخش خصوصی عنوان می‌کردند. این در شرایطی است که با عرضه شفاف خودرو در بورس کالا حالا ادعایی در این زمینه وجود ندارد. در هر حال اولین قدم عرضه خودرو در بورس کالا را می‌توان به فال نیک گرفت. پیش از این سیاستگذار خودرو با تاکید بر عرضه خودرو تنها از مسیر سامانه یکپارچه، با عرضه آن در بورس کالا مخالفت کرده بود؛ حال آنکه با مصوبه شورای عالی بورس در نهایت مجبور به پذیرش این نوع فروش خودرو شد. آن‌طور که بورس کالا اعلام کرده است تاکنون ۱۵ خودروی جدید ازجمله شاهین، هایما S۷، هایما S۵، لاماری ایما، دایون Y۵، وانت دوکابین کاپرا، کامیونت ۶تن فاو تایگر، کشنده تک‌محور CA ۴۱۸۰، کامیون فورس، کامیون امپاور، جک S۵، جک J۴، وانت KMC-T۸، وانت کارا تک کابین، وانت کارا دوکابین، فیدلیتی و دیگنیتی متعلق به ۹ شرکت خودروسازی شامل شرکت‌های سایپا، ایران‌خودرو، آرین پارس موتور، خودروسازی ایلیا، بهمن‌موتور، سیبا‌موتور، بهمن‌دیزل و کرمان‌موتور در بورس کالا پذیرش شده‌اند،که روز گذشته اولین معاملات انجام شد. اما نکته بارز این نوع معاملات همانطور که پیش‌بینی می‌شد فروش محصولات با قیمتی مابین کارخانه و بازار است.
از سال جاری وزارت صمت اعلام کرد تصمیمی مبنی بر افزایش قیمت خودرو در سال ۱۴۰۱ ندارد. این در شرایطی است که تورم عمومی رشد قابل‌ملاحظه‌ای یافته است. بنابراین به نظر می‌رسد با توجه به ملاحظات وزارت صمت در عدم رشد قیمت خودرو آن هم به دلیل واهمه از تبعات اجتماعی، و از سوی دیگر رشد بی‌سابقه زیان انباشته و تولید خودروسازان که دلیل اصلی آن قیمت‌گذاری خودرو بدون توجه به رشد هزینه نهاده‌های تولید است، عرضه خودرو در بورس کالا معقولانه و بهترین مسیر برای فروش خودرو باشد.
بدین ترتیب مشخص است شفافیت و رقابت دو وجه مثبت عرضه خودرو در بورس کالاست؛ به طوری که علاوه بر معاف بودن معاملات بورس کالا از الزام‌های قیمت‌گذاری دستوری و نحوه عرضه کالا به روش‌های غیرمعمول ازجمله قرعه‌کشی، شفافیت و رقابت نیز از دیگر مزیت‌های این نوع عرضه است. اما سوالی که هم‌اکنون مطرح می‌شود این است که آیا خریداران خودرو از بورس کالا، مشتریان واقعی هستند یا امکان واسطه‌گری و دلالی در این نوع معاملات وجود دارد؟ در پاسخ به این سوال عنوان می‌شود زمانی که معاملات انجام می‌شود افراد با هدف سود بردن از اختلاف قیمت کارخانه و بازار نمی‌توانند ورود کنند، بلکه بر مبنای قیمت پایه و درصورت بیشتر بودن تقاضا نسبت به عرضه تا زمانی‌که برایشان مقرون‌به‌صرفه است رقابت می‌کنند. بدین ترتیب با تداوم این نوع عرضه پیش‌بینی می‌شود در آینده نزدیک، خودرو از محصولی سرمایه‌ای به کالایی مصرفی تبدیل شود. بر این اساس طبق آخرین اطلاعات، ۶۰۰ دستگاه از محصولات گروه بهمن روز گذشته در رقابت چهارساعته خریداران مورد معامله قرار گرفت.
در این زمینه، محمد نوروزپور، سرپرست مدیریت تسویه و پایاپای بورس کالای ایران، نیز تاکید کرده ۳هزار و ۴۸۹ متقاضی خودرو در شرایطی کاملا برابر و عادلانه برای خرید ۶۰۰ دستگاه دیگنیتی و فیدلیتی تولیدی گروه بهمن در بورس کالای ایران به رقابت پرداختند و در روندی شفاف موفق به خرید ۶۰۰ دستگاه خودرو شدند.
