رئیس‌جمهور آمریکا: «امانوئل» نمی‌تواند به نمایندگی از آمریکا سخن بگوید
خشم ترامپ از تلاش‌های برجامی مکرون
وی با اشاره مستقیم به امانوئل مکرون که در ماه‌های اخیر بارها با حسن روحانی، همتای ایرانی‌اش، تلفنی گفت‌وگو کرده است، نوشت: «می‌دانم که نیت امانوئل خیر است، همان‌طور که دیگران نیز چنین هستند؛ ولی هیچ کسی نمی‌تواند به نمایندگی از ایالات‌متحده حرف بزند مگر خود ایالات‌متحده.»
واکنش فرانسه به سخنان ترامپ
در مقابل اما وزارت خارجه فرانسه روز جمعه در بیانیه‌ای در واکنش به سخنان «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا درباره ایران اعلام کرد که پاریس کاملا به‌صورت مستقل به ابراز مواضع خود می‌پردازد و به امنیت و صلح در منطقه غرب آسیا کاملا پایبند است و برای آن به هیچ مجوزی نیاز ندارد. در بیانیه وزارت امور خارجه فرانسه آمده است: «فرانسه درباره موضوع ایران کامل به‌صورت مستقل به ابراز نظر می‌پردازد و قاطعانه به صلح و امنیت در منطقه و کاهش تنش‌ها پایبند بوده است.»
برخی توییت ترامپ را واکنشی به برخی خبرها مبنی‌بر دعوت رئیس‌جمهوری فرانسه از حسن روحانی برای شرکت در اجلاس جی۷ و رد آن ازسوی ایران توصیف می‌کنند.سخنان ترامپ در شرایطی مطرح می‌شود که امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه از اوایل تیرماه در تماس‌های تلفنی با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری سعی در ارائه طرح و راهکاری برای رفع تنش به‌وجود آمده در منطقه خلیج‌فارس به‌دنبال اختلاف شدید میان تهران و واشنگتن پس از خروج آمریکا از برجام دارد. روسای‌جمهوری ایران و فرانسه تاکنون ۵ بار با یکدیگر (از ۴ تیرماه تا ۱۵ مرداد) تلفنی گفت‌وگو کرده‌اند. آخرین گفت‌وگوها سه‌شنبه شب ۱۵ مرداد انجام شد. براساس گزارش‌ها ظاهرا امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه در چهارمین مکالمه خود با حسن روحانی در تاریخ ۸ مرداد پیشنهاد برقراری یک خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری را در چارچوب اینستکس داده است. پیشنهادی که هنوز ایران و فرانسه مستقیما در مورد آن اظهارنظری نکرده‌اند و خبری از تایید و رد آن تا لحظه انتشار این گزارش منتشر نشده است. آن‌طور که پایگاه خبری المانیتور گزارش داده است، براساس این پیشنهاد که در مکالمه ۱۰۰ دقیقه‌ای مکرون با روحانی در تاریخ ۸ مرداد ارائه شده است، مکرون پیشنهاد داده که ۱۵ میلیارد دلار به اینستکس تزریق شود که از این مقدار ۵ میلیارد دلار را خود فرانسه تزریق می‌کند و مابقی را سایر اعضای باقیمانده در برجام تزریق خواهند کرد. پیش از این حسن روحانی روز پنج‌شنبه ۱۰ مرداد (ماه جاری) در جریان سفرش به تبریز و در جلسه شورای اداری استان آذربایجان شرقی، از امکان رسیدن به نتایج مثبتی در مذاکرات با اروپا در هفته‌های آینده خبر داده بود. او البته بر این نکته نیز تاکید کرده است که پیشنهادهایی از سوی برخی از کشورهایی که در حال مذاکره با ایران هستند به تهران ارائه شده که برخی متوازن نبوده‌اند. ظاهرا اشاره روحانی به ارائه طرح انجماد در برابر انجماد از سوی فرانسه است که با مخالفت ایران نیز روبه‌رو شده است. در همین حال حسن روحانی، رئیس‌جمهوری پیش‌شرط مذاکره با آمریکا را لغو همه تحریم‌ها می‌داند. در چنین شرایطی فرانسه همچنان به تلاش‌هایش برای نجات برجام ادامه داده است. پاریس در همین راستا روز ۱۹ تیر امانوئل بُن، مشاور دیپلماتیک مکرون را در راستای کاهش تنش‌ها میان ایران و آمریکا راهی تهران کرد تا در گفت‌وگو با مقامات ایران راه‌حل میانه‌ای برای حل بحران موجود ارائه کند. ازسوی دیگر این کشور در کنار ناتو، آلمان، اسپانیا، کره جنوبی و ژاپن از جمله سازمان‌ها و کشورهایی هستند که تاکنون شرکت در ائتلاف دریایی را که آمریکا خواستار تشکیل آن در مقابل ایران شده است، رد کرده‌اند. آنها بر این نظرند که هرگونه ائتلاف و عملیات نظامی در خلیج‌فارس احتمال آغاز درگیری با ایران را افزایش خواهد داد. در این چارچوب، آنها علاقه‌مندند موضوعات با ایران را از طریق دیپلماسی و گفت‌وگو حل کنند. دولت فرانسه نیز در همین ارتباط اعلام کرده است که هنوز به تصمیم نهایی در این خصوص نرسیده است؛ اما به همکاری برای تبادلات اطلاعاتی درخصوص کشتیرانی در آب‌های خلیج‌فارس ادامه خواهد داد.
روز ۱۵ مردادماه مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا نیز در گفت‌وگو با شبکه «اسکای استرالیا» ضمن تلاش برای توجیه لزوم شکل‌گیری ائتلاف دریایی در حفاظت از کشتی‌ها در خلیج‌فارس، فاش کرد که واشنگتن تاکنون از ۶۰ کشور درخواست کمک کرده و تاکنون فقط انگلیس به این گروه ملحق شده است. پیشنهاد ائتلاف دریایی برای مقابله با ایران ماه گذشته ازسوی آمریکا ارائه شد. آمریکا پیشنهاد کرده، ائتلافی برای محافظت از مسیر حیاتی انتقال نفت در تنگه‌هرمز تشکیل شود و کشورهای اروپایی در آن مشارکت داشته باشند. در همین راستا واشنگتن اخیرا فشارها بر آلمان، فرانسه و بریتانیا را برای پیوستن به ائتلاف دریایی تنگه‌هرمز افزایش داده است که درنهایت بریتانیا تا این لحظه، تنها کشوری است که به ائتلاف نظامی آمریکا در خلیج‌فارس پاسخ مثبت داده است. شاید از این رو که دو کشور هر کدام اقدام به توقیف نفتکش‌های یکدیگر کرده‌اند.
پاییز روابط آمریکا و فرانسه
به هر ترتیب به‌نظر می‌رسد فرانسه که بعد از خروج یک‌طرفه آمریکا از برجام در ۱۸ اردیبهشت سال گذشته در تلاش برای یافتن راهی برای نجات برجام بوده و این روزها رایزنی‌هایش را برای پیدا کردن راهی برای کم کردن آتشی که آمریکا با خروجش از برجام شعله‌ور کرده افزایش داده، حالا مغضوب دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا شده است. این در حالی است که تا پیش از این خبرها از روابط ویژه او با ترامپ حکایت می‌کرد. این روابط به اندازه‌ای برای سیاستمداران غربی جالب توجه بود که سال گذشته اندیشکده بروکینگز در گزارشی از لقب رهبران غربی به مکرون به‌عنوان «نجواگر ترامپ» خبر داده بود. حتی خود ترامپ نیز در دیدار سال گذشته‌اش با مکرون در سخنانی تاکید کرده بود که رابطه ویژه‌ای با رئیس‌جمهوری فرانسه دارد. اما حالا سخنان ترامپ می‌تواند یک بار دیگر ثابت کند که رابطه ترامپ با مکرون نیز مانند تمام روابط ترامپ مقطعی است و او از به نتیجه نرسیدن تلاش‌های فرانسه برای به میز مذاکره کشاندن ایران سرخورده شده است. شاید یکی از دلایل این سرخوردگی به ماجرای دعوت مکرون از روحانی برای شرکت در نشست جی ۷ مرتبط باشد.
هفته گذشته المانیتور از دعوت مکرون از حسن روحانی برای شرکت در اجلاس جی ۷ خبر داده بود؛ خبری که پایگاه خبری الشرق‌الاوسط به نقل از منابعی در دفتر ریاست‌جمهوری فرانسه آن را تکذیب کرد. برخی خبرها نیز حاکی از آن بود که روحانی این دعوت را رد کرده است و اعلام کرده نماینده‌ای نیز به این اجلاس نمی‌فرستد. براساس گزارش المانیتور هدف مکرون از این دعوت دیدار روسای‌جمهوری ایران و آمریکا بوده است. روز گذشته نیز سخنگوی وزارت خارجه آمریکا خبر دعوت فرانسه از روحانی برای شرکت در نشست گروه ۷ را نادرست و یک شایعه توصیف کرد. هرچند هنوز هیچ مقام رسمی از سوی دو کشور اصل چنین دعوتی را تایید یا رد نکرده است، اما در صورت صحت این خبر مبنی‌بر رد این دعوت ازسوی تهران، می‌تواند دلیل افزایش دلخوری ترامپ از پاریس باشد.البته دلخوری ترامپ از فرانسه تنها به ایران خلاصه نمی‌شود. ترامپ ۴ مردادماه نیز از سیاست مالیاتی فرانسه در قبال شرکت‌های عظیم فناوری آمریکایی انتقاد کرد و گفت که ما اقدامات متقابل جدی خود در برابر حماقت مکرون را به‌زودی اعلام می‌کنیم. فرانسه به‌تازگی مالیات جدیدی وضع کرده که مطابق آن شرکت‌های بزرگ فناوری دیجیتال که درآمدی بالاتر از ۷۵۰ میلیون یورو داشته باشند، باید معادل ۳درصد از عایدی فعالیت‌هایشان در فرانسه را مالیات بدهند. شرکت‌های عظیم آمریکایی مانند گوگل، فیس‌بوک و آمازون مشمول مالیات جدید در فرانسه خواهند شد. در همین حال بسیاری توییت جدید ترامپ مبنی برانتقادش از سیاست اخیر فرانسه در مورد مالیات در کنار عدم‌پذیرش دعوت آمریکا از سوی فرانسه برای پیوستن به ائتلاف دریایی در مواجهه با تهران را به معنای شکاف فراآتلانتیک می‌دانند. رئیس‌جمهوری آمریکا روز پنج‌شنبه با انتشار پیامی در حساب کاربری رسمی خود در توییتر تاکید کرد که آمریکا به هیچ کشوری اجازه نداده است که نماینده واشنگتن در مذاکره با ایران باشد، با این حال بعید به‌نظر می‌رسد فرانسه بدون هماهنگی با کاخ سفید طرحی را برای کاهش تنش میان ایران و آمریکا ارائه کرده باشد. همچنان که ترامپ پس از سفر شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن به تهران، در پیامی توییتری از وی تشکر کرد و ازسوی دیگر امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه نیز از همان آغاز گفت‌وگوهایش با ایران اعلام کرده بود که با هدف کم کردن تنش‌ها با روسای‌جمهوری آمریکا، روسیه و ایران گفت‌وگو می‌کند. دولت ترامپ از زمان خروجش از برجام در اردیبهشت ۹۷ اقدام به وضع تحریم‌های شدیدی در قبال ایران کرده و در کنار آن ناوهای خود را به خلیج‌فارس اعزام کرده است. همزمان با چنین اقداماتی کاخ سفید تاکنون بارها سیگنال‌هایی را برای مذاکره با ایران ارسال کرده است؛ حتی این کشور شماره‌ای را در اختیار سفارت سوئیس (حافظ منافع آمریکا در تهران) قرار داد تا به‌منظور تماس تلفنی احتمالی به مقامات ایران تحویل داده شود. از زمان تشدید این تنش‌ها میان دو کشور تهران نیز به‌صورت گام به گام تعهدات هسته‌ایش را ذیل برجام کاهش داد و قرار است گام سوم کاهش این تعهدات ماه آینده (شهریورماه) اجرایی شود. البته ایران در کنار کاهش تعهداتش به رایزنی و مذاکره با اروپا برای نجات برجام ادامه می‌دهد. گفت‌وگوی ایران با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه نیز در همین راستا ارزیابی می‌شود. امانوئل مکرون اواسط خرداد در جریان سفر دونالد ترامپ به فرانسه، پیشنهاد کرد که مذاکراتی جدید درباره موضوعات مختلف با ایران صورت بگیرد.
ارسال نظر