نیاز ۳۰ همتی راه‌آهن کرمانشاه - خسروی
به گزارش مهر، اتصال مرز خسروی به شبکه ریلی کشور و تسهیل در صادرات و واردات بین دو کشور، تسهیل سفر ایمن زائران عتبات‌عالیات به عراق و بالعکس برای زائران عراقی به قم و مشهد، ایجاد کریدور ترانزیتی شرق-غرب و انتقال‌بار بین عراق با روسیه و آسیای‌میانه، ارائه خدمات ریلی به شهرهای «اسلام‌‌‌‌‌‌آباد غرب»، «کرند غرب»، «سرپل ذهاب» و «قصر شیرین»، افزایش ایمنی ترابری، کاهش مصرف سوخت و کاهش هزینه نگهداری راه‌ها از جمله اهداف مهم این طرح است.
همچنین اجرای این پروژه پیش‌‌‌‌‌‌نیاز اتصال استان ایلام به شبکه ریلی کشور خواهد بود. از سوی دیگر با توجه به مصرف پایین سوخت در حمل‌ونقل ریلی، بهره‌‌‌‌‌‌برداری از این مسیر منجر به صرفه‌جویی سالانه ۹۰میلیون لیتر سوخت و کاهش متناسب آلاینده‌‌‌‌‌‌ها خواهدشد.
پیشرفت فیزیکی کلی طرح ۶۷درصد و در بخش کرمانشاه-خسروی ۳۷درصد است. در این میان، محدوده کرمانشاه-اسلام‌‌‌‌‌‌آباد غرب ۵۰درصد و اسلام‌‌‌‌‌‌آباد غرب-خسروی حدود ۷درصد پیشرفت داشته و پیمانکار کل پروژه قرارگاه خاتم‌‌‌‌‌‌الانبیاء(ص) است. در صورت احداث ۲۷کیلومتر راه‌آهن از مرز خسروی تا خانقین و نوسازی ۱۸۰کیلومتر مسیر خانقین تا بغداد، اتصال شبکه ریلی دو کشور برقرار خواهدشد. فاصله خسروی تا بغداد ۲۰۷کیلومتر، تا نجف ۳۸۰کیلومتر، کربلا ۳۰۰کیلومتر و سامرا ۳۳۰کیلومتر است.
همچنین فاصله خسروی تا مرز پرویزخان(اقلیم کردستان عراق) حدود ۲۰کیلومتر بوده و امکان جذب‌بار هر دو مرز برای این خط ریلی وجود دارد، اما با وجود توافق طرف عراقی در سال۱۳۷۹ برای اجرای مسیر ریلی در بخش منذریه(خسروی)-خانقین-بغداد، اقدامی از سوی آنها انجام نشده و پیگیری دیپلماتیک برای تکمیل این خط ضروری است، با این‌حال به دلیل حجم بالای مبادلات تجاری و ترانزیت میان دو کشور، تکمیل این پروژه در خاک ایران حتی بدون اقدام طرف عراقی نیز توجیه اقتصادی دارد.
شاخص‌های مالی و اقتصادی پروژه با نرخ تنزیل ۷درصد در شرایط غیر‌تورمی حاکی از آن است که دوره بازگشت از نظر سرمایه مالی ۱۷سال پس‌‌‌‌‌‌از بهره‌‌‌‌‌‌برداری و از منظر اقتصادی ۵سال است. همچنین نرخ بازده داخلی مالی(FIRR) پروژه ۷.۴۳درصد و بازده داخلی اقتصادی(EIRR) آن ۲۲.۷۵درصد است که بیانگر انتفاعی‌بودن پروژه به دلیل تقاضای بالا و درآمد ارزی حاصل از ترانزیت است.
مسوولان راه‌آهن گفته‌‌‌‌‌‌اند برای تکمیل پروژه به ۳۰هزار‌میلیارد‌تومان اعتبار نیاز است. با توجه به توجیه اقتصادی و اجتماعی بالا و محدودیت منابع بودجه‌‌‌‌‌‌ای، استفاده از منابع مالی تهاتر نفتی در سال۱۴۰۳ مجاز شناخته‌شده و اخیرا از این محل اعتباراتی به پروژه تخصیص یافته‌است.
براساس طرح جامع حمل‌ونقل ریلی کشور که در مهرماه ۱۴۰۲ به تایید رسیده، پروژه کرمانشاه- خسروی به‌عنوان مهم‌ترین طرح توسعه ریلی کشور شناخته شده‌است. همچنین این تنها پروژه‌ای است که در سفر استانی مقام‌معظم رهبری در سال۱۳۹۰ بر اجرای فوری آن تاکید شده‌است. مسیر ریلی کرمانشاه-خسروی کمتر از ۲۰کیلومتر با مرز پرویزخان فاصله دارد و می‌تواند هر دو مرز را پوشش دهد.
اهمیت خسروی در اتصال به دولت مرکزی، بغداد و شهرهای مذهبی و اهمیت پرویزخان در ارتباط با اقلیم کردستان عراق است، با این‌حال در طرح فعلی انشعابی به سمت پرویزخان پیش‌بینی نشده و لازم است وزارت راه و شهرسازی موضوع پوشش ریلی این مرز را به سازمان‌برنامه پیشنهاد دهد. براساس صورتجلسه روسای راه‌آهن ایران و عراق در اسفندماه ۱۴۰۱، قرار بر تشکیل کمیته فنی مشترک برای پیگیری پروژه کرمانشاه-خسروی- بغداد بوده که در دست پیگیری است. وزارت راه و شهرسازی و استانداری کرمانشاه نیز برای احداث دهکده لجستیک در شهرک صنعتی زاگرس توافق کرده‌اند که پیگیری آن باید از سوی ستاد مراکز لجستیکی کشور انجام شود تا کمبودهای لجستیکی مانعی برای توسعه این کریدور نباشد.
گنجاندن راه‌آهن کرمانشاه-خسروی در فهرست طرح‌های پیشران اقتصادی موضوع بند«الف» ماده۴۸ قانون برنامه هفتم توسعه، به‌منظور تمرکز منابع مالی و تسریع در پیشرفت این پروژه ضروری است؛ این در حالی است که برخی افراد موضوعاتی را مطرح می‌کنند مبنی‌بر اینکه با توجه به اقدام‌نکردن طرف عراقی، ما نیز اقدامی انجام ندهیم چراکه معتقدند دو طرف باید همزمان و به‌صورت موازی پروژه را پیش‌ببرند.
شرایط ایده‌آل آن است که ارتباط ریلی دو کشور با احداث راه‌آهن در هر دو سوی مرز فراهم‌شود، ولی این شرط الزامی نیست، چراکه اگر قرار بر این است که راه‌آهن تا مرز توسعه یابد و حتی اگر طرف مقابل اقدامی نکند، بازهم این مسیر بسیار مفید و ارزشمند خواهد بود. بارهای ترانزیتی می‌توانند با راه‌آهن تا مرز منتقل و از آنجا با کامیون حمل شوند.
از سوی دیگر زائران عتبات می‌توانند تا مرز با راه‌آهن سفر کنند و از آنجا با اتوبوس‌‌‌‌‌‌‌‌‌های عراقی ادامه مسیر دهند؛ مشابه شرایط فعلی در مرز مهران که زائران با وسیله شخصی خود به مرز می‌رسند و از آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌سو با وسیله نقلیه عراقی به مسیر ادامه می‌دهند. نکته مهم دیگر این است که در مرز خسروی عملا دو پایانه مرزی ایجاد خواهدشد؛ یکی خود مرز خسروی و دیگری پایانه مرزی پرویزخان که در فاصله ۲۰کیلومتری همان محدوده قرار دارد. هر دو پایانه می‌توانند با این راه‌آهن پوشش داده شوند و اگر راه‌آهن به مرز پرویزخان نیز وصل شود، ارتباط با اقلیم کردستان برقرار می‌شود.
