در این شرایط، برخی تحلیلگران این مصوبه را در مغایرت با توافق نفتا دانسته و آن را عاملی در جهت تنش تجاری مکزیک با آمریکا و کانادا می‌‌‌دانند. به گزارش اکوایران، مکزیک لیتیوم را در رده مواد معدنی استراتژیک قرار داد و اکتشاف و بهره‌‌‌برداری از آن را تحت انحصار دولت درآورد. رئیس‌‌‌جمهور مکزیک طرح ملی‌شدن ذخایر لیتیوم این کشور را مطرح کرد که این طرح پس از اعمال اصلاحاتی به تصویب نمایندگان کنگره این کشور رسید و به این ترتیب از این پس صنعت لیتیوم در مکزیک ملی خواهد بود. قانون تصویب‌شده شامل‌ بندی است که به دولت اجازه می‌دهد مسوولیت سایر مواد معدنی را که در این کشور استراتژیک طبقه‌‌‌بندی شده‌‌‌اند، نیز بر عهده بگیرد. قوه مجریه مکزیک از این پس ۹۰روز فرصت دارد تا نهاد جدید و غیرمتمرکزی برای رسیدگی به تمام مسائل مربوط به لیتیوم ایجاد کند. رئیس‌جمهور مکزیک اعلام کرد که دولت وی تمام قراردادهای فعلی استخراج لیتیوم را بررسی خواهد کرد. این گفته، سایه تردیدی بر ادامه فعالیت پروژه‌‌‌های لیتیوم در این کشور افکنده است. از جمله پروژه‌‌‌های مهم لیتیوم در این کشور عبارت است از پروژه لیتیوم باکانورا در شمال غرب مکزیک که در حال حاضر شرکت چینی Genfeng Lithium اجرای آن را برعهده دارد. این شرکت مالک پروژه غول‌‌‌پیکر سونورا نیز هست که قرار است تا سال ۲۰۲۳ سالانه بالغ بر ۳۵‌هزار تن لیتیوم تولید کند.

تنش تجاری جدید در کمین آمریکای شمالی است؟

قانون جدید احتمالا به تنش‌‌‌های تجاری میان مکزیک و همسایگان شمالی این کشور منجر می‌شود؛ چرا که این مصوبه با توافق‌نامه اخیر ایالات‌متحده-مکزیک-کانادا موسوم به USMCA مغایر است. کنت اسمیت راموس که رهبری مذاکرات فنی برای انعقاد توافق‌نامه تجارت آزاد آمریکای شمالی (نفتا) را بر عهده داشت، به رسانه‌‌‌های محلی مکزیک گفت: اعلام لیتیوم به‌عنوان ماده معدنی استراتژیک نقض توافق نفتا نیست. توافق نفتا زمانی میان سه‌کشور منعقد شد که لیتیوم در لیست عناصر استراتژیک قرار نگرفته بود.

تولیدی متفاوت از دنیا

انجمن مهندسان معدن، متالورژیست‌‌‌ها و زمین‌‌‌شناسان مکزیک در بیانیه‌ای اعلام کرد که خاک‌رس حاوی لیتیوم در این کشور وجود دارد. در این اطلاعیه آمده است: تا آنجا که می‌‌‌دانیم، هیچ کشوری لیتیوم را از خاک‌رس تولید و تجاری نکرده است.

در حال حاضر تقاضا برای لیتیوم نسبت به عرضه آن برتری قابل‌ملاحظه‌‌‌ای دارد و این موضوع باعث شده است تا این عنصر به فلزی استراتژیک تبدیل شود. در حال حاضر، سازندگان باتری‌‌‌های الکترونیک و خودروهای برقی نیاز مبرمی به این عنصر دارند و تامین پایدار آن برای این بخش از تولیدکنندگان اهمیت زیادی دارد. داده‌‌‌های سازمان زمین‌‌‌شناسی ایالات‌متحده نشان می‌دهد که مکزیک به لحاظ تولید لیتیوم در رتبه دهم دنیا قرار دارد.