خط‌گیری مطلق از بازارهای جهانی

با ثبات بهای دلار به‌عنوان یکی از متغیر‌های فرمول قیمتی،‌ از این به بعد بهای قیمت‌های جهانی به‌عنوان دیگر متغیر فرمول قیمت پایه محصولات پتروشیمی، در بازارهای داخلی سرنوشت‌ساز خواهد بود. با توجه به این موضوع که چند هفته‌ای است بهای طلای سیاه روند افزایشی را در پیش گرفته و این روند را پر‌قدرت دنبال می‌کند، به‌طور حتم این افزایش قیمت با وقفه روی قیمت جهانی محصولات پتروشیمی و قیمت پایه مواد اولیه تاثیر می‌گذارد. تا لحظه تنظیم این گزارش شاخص نفت خام آمریکا با رشدی ۷۹/ ۵ درصدی ماهانه رقم ۶۸ دلار و ۱۰ سنت را ثبت کرده بود و این در شرایطی است که شاخص نفت خام برنت با رشدی ۸۱/ ۶ درصدی در همین دوره زمانی رقم ۷۴ دلار و ۲۶ سنت را تجربه کرد.

با اجرای طرح کاهش تولید نفت از سوی اوپک، شرایط با تغییر همراه شده و شاخص نفت خام برنت با رشدی ۳۵ درصدی از زمان اجرای این طرح، به قیمت ۷۴ دلار بر بشکه دست یافته که بالاترین نرخ از نوامبر سال ۲۰۱۴ به این‌سو به‌شمار می‌رود. با توجه به این میزان رشد قیمت و همچنین روند رو‌به رشدی که سرمایه‌گذاری در صنعت نفت در حال تجربه کردن است، منابع آگاه عقیده دارند عربستان سعودی نفت ۸۰ و حتی ۱۰۰ دلاری را نشانه رفته است. اگرچه از آغاز طرح کاهش تولید، هدف اصلی کشورهای عضو و غیرعضو اوپک کاهش سطح موجودی نفت خام تجاری دنیا به منظور رشد قیمت نفت و متعادل کردن بودجه‌هایشان بود، اما کارشناسان همگی بر این نکته تاکید دارند که رشد بیش از اندازه قیمت‌ها نه‌تنها بازار را مجددا از تعادل خارج می‌کند، بلکه درآمدهای نفتی این کشورها را به واسطه رشد بیش از اندازه تولید از سوی رقبا به خطر می‌اندازد.

به این ترتیب بهای نفتا هم که مسیر قیمتی نفت خام را دنبال می‌کند با افزایشی ۰۶/ ۶ درصدی طی ماه گذشته همراه شد و رقم ۶۰۶ دلار و ۴۳ سنت را تجربه کرد.در این بین میزان عرضه و تقاضا در بازارها از جمله دیگر عوامل سرنوشت‌ساز قیمت محصولات پتروشیمی هستند به این معنا که وقتی میزان عرضه و تقاضا در شرایط متعادل به‌سر می‌برد، طبعا قیمت محصولات پلیمری تغییر چندانی چه در بازار داخلی و چه در بورس کالای ایران نمی‌کند و معاملات در بستری امن و شرایط آرام‌تر انجام می‌شود. بررسی قیمت‌ها چه در بازار داخلی و چه در بورس نقره‌ای و کاهش قیمت محصولات و نزدیک شدن قیمت‌ها به قیمت پایه‌ای که از سوی دفتر ملی پتروشیمی اعلام می‌شود، بیانگر این موضوع است.

رصد بازار‌های داخلی: محصولات در بازار‌های داخلی هفته را با روندی کاهشی استارت زده و جهت‌گیری منفی را دنبال کردند. به این ترتیب روز گذشته و در روز اعلام قیمت‌های پایه اکثر محصولات با کاهش قیمت همراه شدند. از جمله مهم‌ترین‌ دلایل این کاهش قیمت،‌ روندی است که بهای دلار و در پی آن قیمت محصولات پتروشیمی در تالار نقره‌ای دنبال کردند. قیمت‌ها در بورس کالای ایران به گونه‌ای بود که حجم معاملات در این بازار بالا رفت و طبعا وقتی تولید‌کنندگان نیاز خود را در بورس کالای ایران تامین کنند،‌ از بازارآزاد خریدی نمی‌کنند و قیمت‌های محصولات در این بازارها به‌طور اتوماتیک پایین می‌آید.

از طرفی بازار محصولات پلیمری هفته گذشته شاهد رشد حجم معاملات پلیمرها بود تا جایی‌که یک رکورد معاملاتی مهم به ثبت رسید و بیشترین حجم داد و ستد از اواخر سال ۹۴ تاکنون رقم خورد. این شرایط در بازار محصولات شیمیایی نیز دیده شد و شاهد رشد حجم معاملات بودیم ولی این بازار هنوز هم به رشد بیشتر حجم معاملات نیاز دارد تا رکوردهای مشابهی را به‌دست آورد.در هفته گذشته در بورس کالا نزدیک به ۷۳ هزار تن انواع پلیمر مورد داد‌و‌ستد قرار گرفت. تحلیلگران بازار اعتقاد دارند که شرکت‌های پتروشیمی قطعا از رویکرد عمومی دولت در این شیوه قیمت‌گذاری حمایت می‌کنند ولی هم‌اکنون برای مدیریت بازار به عرضه‌های بیشتری نیاز داریم؛ آن‌هم در شرایطی که در هفته گذشته نزدیک به ۹۶ درصد از عرضه‌های پلیمرها مورد معامله قرار گرفته یعنی بازار کشش عرضه‌های بیشتر را دارد. در هفته گذشته نزدیک به ۴۷۳ هزار تن تقاضا در بورس کالا به ثبت رسید؛ یعنی در برابر عرضه کل بیش از ۶ برابر آن تقاضا ثبت شد که نشان می‌دهد بازار تشنه عرضه است.

یکی دیگر از عوامل کاهش قیمت محصولات در بازارهای داخلی این است که روز گذشته سررسید تسویه تولید‌کنندگان در بورس کالای ایران بود و این موضوع نشان می‌دهد که نقدینگی تولید‌کنندگان پایین می‌آید و طبعا تقاضا و توان خرید آنها در این بازارها افت می‌کند و در نتیجه قیمت در بازارهای داخلی تعدیل می‌شود.این در حالی است که شاهد افزایش برخی از گریدها در بازار داخلی هستیم که تقاضای فصلی برای این محصولات را می‌توانیم از جمله مهم‌ترین دلایل این افزایش قیمتی در بازارهای داخلی بدانیم.یکی دیگر از عوامل، عرضه‌های جایگزین مجتمع‌های پتروشیمی است. به‌طور مثال پلی‌اتیلن سنگین EX۵ یکی از کالاهای پر‌التهاب و جذاب طی هفته‌های اخیر به‌شمار می‌رفت که قیمت‌های بالایی را در بازار آزاد به خود اختصاص داده بود و در بورس نقره‌ای هم با رقابت معامله می‌شد. این در شرایطی است که با عرضه S۷۰۰ به بازار،‌ این کالا توانست جایگزینی برای این کالا باشد و از التهاب این محصول بکاهد و موجب شود قیمت این محصول به تعادل برسد.