گزارش «دنیای‌اقتصاد» از کارنامه نیمسال اول تجارت خارجی
واردات ۱۴۰۲ رکورد می‌زند؟
رئیس‌کل گمرک ایران با اعلام اینکه تجارت خارجی کشور در نیمه نخست سال‌جاری با ۸۴/ ۴درصد رشد به حدود ۶/ ۵۴میلیارد دلار رسید، گفت: در مدت یادشده بیش از ۶۷میلیون و ۷۰۰هزار‌تن انواع کالاهای غیرنفتی به ارزش ۲۴میلیارد و ۱۴۴میلیون دلار صادر شده و ۱۷میلیون و ۶۰۰هزار تن، به ارزش ۳۰میلیارد و ۴۴۳میلیون دلار کالا به ایران وارد شده‌است. این آمار به روشنی بیانگر آن است که در صورت ادامه این روند در انتهای سال رکورد واردات به کشور شکسته خواهد شد. همچنین افزایش حجم واردات می‌تواند به دولت در رسیدن به هدف کنترل نرخ تورم کمک کند.
به گزارش گمرک ایران، محمد رضوانی‌فر با اعلام اینکه تجارت خارجی کشور در نیمه نخست سال‌جاری با ۸۴/ ۴درصد رشد به حدود ۶/ ۵۴میلیارد دلار رسید، گفت: میزان وزنی تجارت خارجی کشور در این مدت ۸۵میلیون و ۳۰۰هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال‌قبل ۷۸/ ۲۳درصد افزایش نشان می‌دهد.
او با اشاره به میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور به استثنای نفت‌خام، نفت‌کوره، نفت سفید و تجارت چمدانی، افزود: در مدت یادشده بیش از ۶۷میلیون و ۷۰۰هزار تن انواع کالاهای غیرنفتی به ارزش ۲۴میلیارد و ۱۴۴میلیون دلار صادر شد که در مقایسه با مدت مشابه سال‌قبل از نظر وزن ۲۹درصد افزایش و از لحاظ ارزش ۶۲/ ۲درصد کاهش داشته‌است.
معاون وزیر اقتصاد اعلام کرد: میزان واردات کشور در نیمه نخست سال‌جاری به ۱۷میلیون و ۶۰۰هزار تن و به ارزش ۳۰میلیارد و ۴۴۳میلیون دلار رسید که از افزایش ۸۹/ ۶درصدی در وزن و ۶۲/ ۱۱درصدی در ارزش نسبت به مدت مشابه سال‌قبل برخوردار بوده‌است. این آمار به این معنی است که در ماه گذشته بیش از ۸/ ۴میلیارد دلار صادرات غیرنفتی انجام‌شده و ۶میلیارد و ۲۵۵میلیون دلار از دیگر کشورها کالا وارد کشور شده‌است. رقم صادرات ایران نسبت به شهریور سال‌گذشته رشد ۳۲درصدی و میزان واردات کشور نسبت به شهریور ۱۴۰۱، رشد ۳۱درصدی داشته‌است. همچنین تراز تجاری کشور در ۶ ماهه نخست امسال منفی ۶میلیارد و ۲۹۹میلیون دلار است؛ این در حالی است که در مدت مشابه سال۱۴۰۱، تراز تجاری کشور معادل منفی ۲میلیارد و ۶۳۷میلیون دلار محاسبه شده‌بود. منفی‌تر‌شدن تراز تجاری کشور را می‌توان در روند افزایش واردات و اندکی کاهش در صادرات ارزیابی کرد. همچنین بررسی آمارها نشان می‌دهد که میزان صادرات ایران در نیمه اول سال۱۴۰۱ معادل ۲۴میلیارد و ۴۱۲میلیون دلار و در نیم سال‌ابتدایی سال۱۴۰۰، ۲۱میلیارد و ۷۳۵میلیون دلار بوده که بیانگر آن است که روند صادرات سال‌جاری نسبت به سال‌گذشته تغییر عمده‌ای نداشته و نسبت به دو سال‌قبل رشد داشته‌است. نکته دیگر آن است که با وجود رشد در وزن صادرات ایران در نیمه اول سال‌جاری، ارزش صادرات کشور کاهش پیدا کرده که به‌معنای آن است که هر تن صادرات ایران با قیمت کمتری صادر می‌شود. همچنین واردات ایران رشد قابل‌توجهی را نسبت به مدت مشابه سال‌های گذشته داشته‌است. میزان واردات ایران در نیمه نخست سال۱۴۰۱ معادل ۲۷میلیارد و ۴۹میلیون دلار و در ۶ماهه اول سال۱۴۰۰، ۲۳میلیارد و ۳۸۳میلیون دلار محاسبه شده‌است. به‌نظر می‌رسد افزایش واردات ایران را می‌توان ناشی از دسترسی بیشتر ایران به منابع ارزی دانست. البته درنظر گرفتن این نکته حائزاهمیت است که برای بررسی آمارهای ماهیانه از گزارش سازمان توسعه‌تجارت استفاده‌شده که ممکن است به دلیل روش محاسبه اختلاف مختصری با آمارهای گمرک وجود داشته‌باشد. رضوانی‌فر با اشاره به اینکه در ۶ماهه نخست سال‌جاری ۳ قلم عمده کالاهای صادراتی شامل گاز طبیعی مایع‌شده با ۲میلیارد و ۲۰۰میلیون دلار، پروپان مایع‌شده با یک‌میلیارد و ۶۰۰میلیون دلار و بوتان مایع‌شده با یک‌میلیارد و ۲۰۰میلیون دلار بوده‌است، افزود: متوسط ارزش هر‌تن کالای صادراتی در این مدت از ۴۷۳ دلار به ۳۵۶ دلار رسیده که نشانگر کاهش ۵۶/ ۲۴درصدی است. او افزود: ۳ قلم عمده کالاهای وارداتی در این مدت به ذرت دامی با یک‌میلیارد و ۷۰۰میلیون دلار، گوشی‌های تلفن‌همراه با یک‌میلیارد و ۲۰۰میلیون دلار و دانه سویا با یک‌میلیارد دلار اختصاص داشت. متوسط ارزش گمرکی هر‌تن کالای وارداتی ۱۷۲۹دلار بوده که نسبت به رقم ۱۶۵۶ دلار در ۶ماهه سال‌گذشته ۴۲/ ۴درصد رشد داشته‌است. رئیس‌کل گمرک گفت: بیشترین افزایش ارزش کالاهای وارداتی در بین ۱۰قلم عمده به ترتیب شامل روغن‌خام سویا با رشد ۵۳/ ۱۸۸درصدی، جو با رشد ۷۴/ ۱۳۷۴درصدی و گوشی‌های تلفن‌همراه با رشد ۹۴/ ۱۳۴درصدی بوده‌است. او درخصوص بیشترین کاهش ارزش کالاهای وارداتی در بین ۱۰ قلم عمده در نیمه نخست امسال، اضافه کرد: برنج با ۷۸/ ۴۹درصد، گندم با ۲۳/ ۴۹درصد و روغن پالم با ۷۰/ ۱۲درصد بیشترین کاهش را دارا بودند.
رضوانی‌فر تصریح کرد: در بین اقلام عمده کالاهای صادراتی بیشترین افزایش به لحاظ ارزش در این مدت به گاز طبیعی مایع‌شده با ۷۹/ ۱۲۴درصد، گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی شکل مایع‌شده با ۲۷/ ۴۹درصد و اوره با ۱۲/ ۴۱درصد و بیشترین کاهش در ارزش کالاهای صادراتی به متانول با ۵۳/ ۲۳درصد، پروپان‌مایع‌شده با ۸۴/ ۱۸درصد و میلگرد با ۵۷/ ۱۲درصد اختصاص داشته‌است.
او مقاصد عمده کالاهای صادراتی ایرانی در این مدت را به ترتیب چین با ۹/ ۶میلیارد دلار، عراق با ۵/ ۴میلیارد دلار، امارات‌متحده‌عربی با ۳میلیارد دلار، ترکیه با ۴/ ۲میلیارد دلار و هند با ۱/ ۱میلیارد دلار اعلام کرد. معاون وزیر اقتصاد گفت: ۵ کشور عمده مبدأ کالاهای وارداتی به ترتیب شامل امارات‌متحده‌عربی با ۹میلیارد دلار، چین با ۸/ ۸میلیارد دلار، ترکیه با ۳/ ۳میلیارد دلار، آلمان با ۱/ ۱میلیارد دلار و هند با ۹۸۷میلیون دلار است. رضوانی‌فر با اشاره به واردات کالاهای اساسی در نیمه‌نخست سال‌جاری، گفت: در این مدت ۱۱میلیون تن انواع کالاهای اساسی به ارزش ۹میلیارد و ۱۰۰میلیون دلار وارد کشور شد که با اختصاص ۴۷/ ۶۲درصد از نظر وزنی و ۹۵/ ۲۹درصد از ارزش کل واردات در مقایسه با مدت مشابه سال‌قبل افزایش ۵/ ۱درصدی در وزن و کاهش ۱۴/ ۶درصدی در ارزش داشته‌است.
او در رابطه با اقلام عمده کالاهای اساسی، اظهار کرد: ذرت، دانه سویا، روغن دانه آفتابگردان، برنج، گندم، روغن‌خام سویا، جو و پالم اویل اقلام عمده کالاهای اساسی وارداتی به کشور بودند که درمجموع از نظر وزنی ۲۳/ ۵۵درصد و از نظر ارزشی ۷۳/ ۱۹درصد از کل واردات کشور را به خود اختصاص دادند. رئیس‌کل گمرک در رابطه با آمار ترانزیت خارجی کشور در ۶ماهه نخست سال‌جاری، گفت: ترانزیت خارجی کشور در این مدت با رشد ۲۴/ ۸درصدی به ۷/ ۷میلیون تن رسید.
