تامین مالی دولتی شرکتهای دانشبنیان در چین
تامین مالی بنگاههای تولیدی چین با «صندوقهای سرمایهگذاری دولتی» برای پیادهسازی این برنامه برآورد میشود که حدود ۱۶۰۰ «صندوق سرمایهگذاری هدایتشده دولتی» که تحت نظارت دولت فعالیت میکنند، برای سرمایهگذاری در هزاران بنگاه منتخب صنایع پیشرفته اقدام کنند. در گزارش بودجه ۲۰۱۹ چین تاکید شده است که دولت «با استفاده از نقش صندوقهای دولتی در هدایت سرمایه و منابع به سمت بخشهای کلیدی که به لحاظ استراتژیک دارای اهمیت هستند به طول کامل وارد عمل خواهد شد». برمبنای گزارش یک شرکت مشاوره مالی شناخته شده در چین، صندوقهای هدایتشده دولتی تا پایان سال ۲۰۱۸ بیش از ۵۸۵ میلیارد دلار سرمایه داشتهاند. همچنین در این کشور بهطور میانگین ماهانه بیش از ۷ صندوق هدایتشده دولتی تاسیس میشود و هر صندوق نزدیک به ۳۶۱ میلیون دلار سرمایه دارد.
دولت، سرمایهگذار اصلی صندوقهای سرمایهگذاری هدایتشده
این صندوقها بیشتر توسط دولتهای مرکزی و محلی، شرکتهای بزرگ دولتی و نهادهای مالی دولتی تامین مالی میشوند. البته دولت چین بخش خصوصی را برای مشارکت در این سرمایهگذاریها ترغیب میکند، اما تا زمانی که دولت یکی از سرمایهگذاران باشد، صندوق مورد نظر باید به عنوان یک صندوق هدایتشده دولتی در نظر گرفته شود و لازم است که دولت عملکرد آن را ارزیابی کند.
نوآوری و کارآفرینی در صدر اولویتهای اقتصادی چین
صندوقهای هدایتشده دولتی اصولا در شرکتهای نوپا از بخشهای منتخب سرمایهگذاری سرمایهای میکنند. همچنین این صندوقها در برخی موارد به واسطه محلهای خصوصی در بازار ثانویه، ادغام و تملک، در شرکتهای لیستشده سرمایهگذاری میکنند.
کمیسیون توسعه و اصلاح ملی چین، صندوقهای هدایتشده دولتی را برای سرمایهگذاری در هفت حوزه خدمات عمومی غیراساسی مانند آموزش عالی، فرهنگ و سرگرمی، زیرساخت، مسکن اجتماعی، حفاظت از محیطزیست، مناطق توسعه نیافته، صنایع نوظهور توسعه نیافته و صنایع ساختوساز پیشرفته، نوآوری و کارآفرینی، استفاده میکند. در سالهای اخیر، مهمترین سرمایهگذاریهای انجام شده این صندوقها بیشتر روی دو حوزه آخر متمرکز شده است. برای نمونه، صندوق سرمایهگذاری صنعت تراشه ملی، یکی از بهترین این صندوقها است که گاهی «صندوق بزرگ» نامیده میشود. این صندوق در سال ۲۰۱۴ و در پی تصویب طرح کلی برنامه توسعه صنعت تراشه ملی در شورای دولتی تاسیس شد. صندوق بزرگ در دور اول جذب سرمایه مبلغ ۰۳/ ۲۰ میلیارد دلار جمعآوری کرد که بالاتر از سرمایه هدف ۳۳/ ۱۷ میلیارد دلار بود. بزرگترین سهامداران این صندوق عبارتاند از وزارت مالی (۳۶ درصد)، چندین شرکت دولتی متعلق به بانک توسعه چین (۲۲ درصد)، تنباکو چین (۱۱ درصد).
این صندوق در شرکتهایی که در صنعت نیمهرسانا فعالیت دارند سرمایهگذاری سرمایهای میکند و گاهی اوقات نیز از طریق سرمایهگذاری مشترک با صندوقهای سرمایهگذاری هدایتشده دولتی محلی و صندوقهای خطرپذیر این عمل را انجام میدهد. صندوق بزرگ در فاز اول سرمایهگذاری که در بازه زمانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ قرار داشت، در بیش از ۷۰ شرکت و پروژه سرمایهگذاری کرد. در بیشتر موارد، سرمایهگذاری صندوق وضعیت مالکیت شرکتها را تغییر نداده است و تقریبا تمام این شرکتها خصوصی باقی ماندهاند.
افزایش نظارت دولت چین بر عملکرد صندوقهای هدایتشده دولتی
در ماه مه سال ۲۰۱۹ برنامه پنج ساله نظارت بر مدیریت اموال دولتی شورای دولتی چین منتشر شد. براساس این برنامه، صندوقهای هدایتشده دولتی تحت گزارش جامع شورای دولتی قرار خواهد گرفت.
هدف از انجام این مصوبه بهبود پاسخگویی و مسوولیتپذیری نسبت به ابزارهایی است که در راستای سیاستهای صنعتی دولت اقدام به تامین مالی میکنند.