استفاده از ارز دیجیتال گردشگری در دستور کار دولت

در شرایطی که برخی مقاصد گردشگری جهانی با کمک ارز‌های دیجیتالی نظیر بیت‌کوین توانسته‌اند شرایط جذب گردشگر را تسهیل کنند، از چندی پیش نیز در ایران زمزمه‌هایی در این خصوص شنیده می‌شود. به باور کارشناسان، بسیاری از مبادلات دنیای امروز در فضای مجازی با ارزهای دیجیتال انجام می‌شود و استفاده از این ارزهای دیجیتال می‌تواند یک فرصت در حوزه گردشگری باشد. آنها خاطرنشان می‌کنند که از ارز رمزنگاری‌شده می‌توان به‌عنوان منبع اصلی پرداخت و تسهیل روابط مالی در صنعت گردشگری استفاده کرد. حتی می‌توان گفت با شرایط و ویژگی‌هایی که ارز دیجیتال دارد استفاده از آن، از پول نقد و کارت‌های اعتباری هم مفیدتر است. در عین حال، حساب‌های ارز دیجیتال می‌تواند خطر مواجهه با جیب‌برها را در طول سفر کاهش دهد؛ موضوعی که بسیاری از مسافران تجربه تلخی از آن دارند و این موضوع یک مزیت امنیت قابل توجهی است که ارز دیجیتال به کاربرانش اعطا می‌کند.

حالا حسن انصاری، رئیس هیات‌مدیره جامعه گردشگری الکترونیکی ایران، در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «کارگروهی از استادان و صاحب‌نظران تشکیل شده و پس از چند ماه مطالعه و طراحی مدل ارز رمز ویژه گردشگری طرح مربوطه به معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ارائه شده است.» به گفته این فعال گردشگری، طرح ارز دیجیتال گردشگری پس از بررسی و تایید معاون رئیس‌جمهور تقدیم معاون اول رئیس‌جمهوری و رئیس کل بانک مرکزی و وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و مقرر شده با تشکیل کارگروه تخصصی در دفتر معاون اول رئیس‌جمهوری با حضور دستگاه‌های مرتبط و حمایت دولت، روش‌های اجرایی مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. برهمین اساس نیز انصاری تاکید می‌کند که به‌زودی شاهد تصمیماتی در این رابطه خواهیم بود.

«بلاک‌چین» و «بیت‌کوین»

اما «بلاک‌چین» به یک مجموعه توزیع شده از داده گفته می‌شود که برای تایید و حفظ امنیت اطلاعات، آنها را رمزنگاری می‌کند. اگر بلاک‌چین یک سیستم عامل باشد، بیت‌کوین نرم‌افزاری روی این سیستم عامل است. تا چندی پیش، بسیاری بلاک‌چین را فقط متعلق به بیت‌کوین می‌دانستند اما آگاهی عمومی درباره پتانسیل‌های این فناوری انقلابی هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود. بلاک‌چین یک سیستم ثبت گزارش و اطلاعات و نوعی پایگاه داده است که امکان دستکاری و حذف اطلاعات ثبت شده روی آن وجود ندارد. از این رو در هر جایی که از دیتابیس یا پایگاه داده استفاده شود، می‌توان از بلاک‌چین هم استفاده کرد.  اما بیت‌کوین اولین، معروف‌ترین و گران‌ترین ارز دیجیتال است. بیت‌کوین شکلی از پول دیجیتالی است که به‌طور الکترونیکی خلق و نگهداری می‌شود. این پول همچون ارزهای دیگری مانند یورو و دلار، چاپ‌شده نیست و با روش‌های متفاوتی افزایش پیدا می‌کند. بیت‌کوین می‌تواند برای خرید اشیای مختلف به‌طور الکترونیکی مورد استفاده قرار بگیرد و در این مورد همانند پول‌های سنتی عمل می‌کند که به‌طور مجازی و اینترنتی برای خرید محصولی پرداخت می‌کنیم. این پول به‌طور غیرمتمرکز منتشر می‌شود. به تازگی اقداماتی در جهان انجام شده که استفاده از چنین پول‌هایی را برای صنایع مختلف و از جمله گردشگری عملیاتی کنند. این موضوع به‌دلیل تسهیلاتی که برای مسافران پدید می‌آورد، منجر به افزایش تعداد گردشگران بین‌المللی ورودی به آن کشور یا منطقه خواهد شد.

چرا گردشگری به ارز دیجیتال نیاز دارد؟

در حالی که ارزهای دیجیتالی در دنیا به یاری گردشگری آمده‌اند، رئیس هیات‌مدیره جامعه گردشگری الکترونیکی ایران با اشاره به اینکه گردشگری ایران به‌خصوص در جذب گردشگران خارجی با مشکلات مختلف زیرساختی روبه‌رو است، یکی از مهم‌ترین موارد آن را ضعف خدمات‌ بین‌المللی مالی و بانکی می‌داند و معتقد است این موضوع که موجب می‌شود نقل و انتقال ارزی و پرداخت کارگزاران خارجی به تورگردانان ایرانی با مشکل مواجه شود. انصاری اضافه می‌کند: «ازطرفی استفاده از کارت‌های بانکی خارجی و نیز انتقال وجوه ارزی نقدی از سوی گردشگران خارجی گروهی ممکن نیست. استفاده فراگیر از ارزهای دیجیتال در آژانس‌های مسافرتی، مراکز اقامتی و پذیرایی، مراکز توریسم درمانی، تفریحی، سوغات و زیرساخت‌های گردشگری می‌تواند برای ایران فرصت‌های جدیدی پدید آورد و در گردشگری خروجی پرداخت هزینه سفر گردشگران از سوی شرکت‌های مسافرتی و گردشگران و انتقال ارز گردشگران ایرانی نیز تسهیل می‌شود.» وی تصریح می‌کند: «بخشی از ارزهای دیجیتال از ارزهای ویژه گردشگری بوده که موفقیت‌هایی را در این زمینه برای این صنعت در دنیا به ارمغان آورده است.»

رهایی از سیطره ارزهای رایج بین‌المللی از قبیل دلار و یورو و حذف آنها از معاملات در بازار گردشگری، تسهیل نقل و انتقال پول و ارز در داخل و خارج کشور و رفع واسطه‌گری و موانع و محدودیت‌های موجود، خنثی کردن تحریم‌ها و محدودیت‌های سیاسی، عدم وابستگی به سوئیفت در نقل و انتقالات بین‌المللی، رفع التهابات بازار مالی ناشی از نوسانات ارزهای خارجی در صنعت گردشگری، کاهش هزینه تولید و نقل و انتقال پول و ارز، ساده‌سازی و هوشمندسازی سفر و کاهش هزینه‌های گردشگران از جمله مزایای استفاده از ارزهای دیجیتال در صنعت گردشگری از دیدگاه این فعال گردشگری است. در همین حال، بهره‌گیری از ارز‌های دیجیتالی به جذب سرمایه در حوزه ارزهای دیجیتال، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و سرمایه‌های سرگردان داخلی در صنعت گردشگری، شفافیت دارایی‌ها و تبادلات مالی، ارتقای زیرساخت‌های فناوری مالی (فین تک) در حوزه گردشگری و گردشگری پزشکی نیز کمک می‌کند. رئیس هیات‌مدیره جامعه گردشگری الکترونیکی ایران همچنین عدم نیاز به حمل ارز به‌صورت فیزیکی و توزیع در کشور، نـرخ تبـدیـل بـا نرخ درصـد خیـلی نـاچیـز، عدم نیاز به اعتماد به واسطه در شارژ کردن کلی حساب، امکان شارژ کردن بر حسب نیاز، امکان درخواست پول از بستگان و دوستان در خارج از کشور به سادگی، امنیت بسیار باﻻ در نگهداری پول، عدم نگرانی از کار با سرویس‌دهنده مالی مرتبط با ایران، نقل و انتقال سریع، ماهیت بی‌نام بودن حساب و معاملات برگشت‌ناپذیر را از دیگر ویژگی‌های ارزهای دیجیتال عنوان می‌کند.

تجارب جهانی

پیش‌ از این نیز «دنیای اقتصاد»، تجارب مقاصد مختلف بین‌المللی را در استفاده از ارزهای دیجیتال بررسی کرده بود. طبق این بررسی، در کشوری مانند تایوان بیت‌کوین به‌شدت پذیرفته شده و می‌تواند در بسیاری از مراکز و مغازه‌ها خرید و فروش و داد و ستد شود. در این کشور بیت‌کوین می‌تواند مستقیما در ازای پول محلی در سایت‌هایی مانند «لوکال بیت‌کوین» تبادل شود. به همین دلیل است که گردشگران می‌توانند در واقع نه‌تنها از راحتی بیشتر ناشی از معامله کردن پولی که به‌طور بین‌المللی پذیرفته شده است، سود ببرند، بلکه همچنین می‌توانند بدون آنکه وابسته و نگران پول محلی خود باشند سفر کنند.  در هاوایی نیز از اوایل مارس سال‌ گذشته میلادی، مطالعات و اقداماتی آغاز شده که به موجب آن بخش توریسم و سایر بخش‌های این کشور بتوانند از مزایای پول‌های دیجیتالی مانند بیت‌کوین بهره‌مند شوند. مقامات این ایالت معتقدند چنین پول‌هایی برای هاوایی مزایای گسترده‌ای دارند. سهم بزرگی از توریسم هاوایی ناشی از ورود آسیایی‌ها و استفاده از بیت‌کوین به‌عنوان یک پول مجازی در میان آنهاست که به‌شدت در حال گسترش است.حالا ایران نیز برای حل چالش‌هایی که گردشگران ورودی‌اش در استفاده از پول نقد و کارت‌های اعتباری بین‌المللی دارند، این فرصت را دارد تا با بهره‌گیری از ارز دیجیتال، گردشگران بیشتری را به خود جذب کند.