فشار تورمی بر پردرآمدها

تصویر تورم آبان‌ماه

تورم ماهانه آبان ۱/ ۲درصد بوده است. این در حالی است که تورم مهرماه ۳درصد بوده است. مقایسه تورم این ماه با تورم مهرماه بیانگر آن است که سرعت افزایش قیمت‌ها در آبان نسبت به مهرماه کاهش یافته است. همچنین تورم ماهانه اقلام خوراکی و آشامیدنی نیز در آبان ۳/ ۱درصد رسیده است در‌حالی‌که تورم ماهانه کالاهای غیرخوراکی و خدمات ۷/ ۲درصد بوده. این مساله نشان می‌دهد عمده افزایش قیمت‌ها در آبان‌ماه از سوی اقلام غیرخوراکی بوده است. به‌عبارتی بر‌خلاف نقطه به نقطه، تورم خوراکی‌ها در این ماه کمتر از تورم غیر‌خوراکی بوده است. تورم نقطه به نقطه در آبان سال جاری معادل ۱/ ۴۸درصد بوده است.

تصویر کلی تورم دهکی

بررسی تورم نقطه به نقطه دهکی در آبان سال جاری نشان می‌دهد در این ماه تورم از دهک‌ اول به سمت دهک دهم دارای روند نزولی بوده است. درواقع در این ماه نسبت به آبان سال گذشته نیز افراد کم‌درآمد جامعه نسبت به پر‌درآمدها تورم بیشتری را تجربه کرده‌اند. تورم دهک اول درآمدی در این ماه معادل ۲/ ۵۶درصد بوده؛ در‌حالی‌که دهک دهم درآمدی تورم ۱/ ۴۳درصد را تجربه کرده است. شاخص کل تورم در این ماه معادل ۱/ ۴۸درصد بوده است. مقایسه تورم به تفکیک دهک‌های درآمدی در آبان سال جاری در مقایسه با تورم دهکی در آبان سال گذشته نشان می‌دهد در این زمینه تغییر چندانی رخ نداده است. برای مثال در آبان سال گذشته تورم دهک اول درآمدی معادل ۷/ ۵۷درصد بوده در‌حالی‌که امسال به ۲/ ۵۶درصد رسیده است. نکته قابل‌‌توجه دیگر این است که در آبان امسال روند تورم نقطه به نقطه دارای همین ترتیب بوده است؛ یعنی از دهک‌های پایین‌درآمدی به دهک‌های بالاتر دارای روند نزولی بوده است. می‌توان گفت تورم قابل‌توجه در گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و خدمات است.

تورم خوراکی‌ها

معمولا زمانی که تورم در دهک‌های پایین‌درآمدی بالاتر از دهک‌‌های بالایی است، گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها تورم قابل‌توجهی داشته‌اند. گزارش منتشر‌شده مرکز آمار نیز این نکته را تایید می‌کند. تورم نقطه به نقطه در آبان سال جاری در گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات در دهک‌های پایین‌درآمدی بالا بوده است. تورم این گروه در کل کشور معادل ۷/ ۶۷درصد بوده در‌حالی‌که دهک اول درآمدی تورم ۶/ ۷۲درصدی را تجربه کرده است. از طرفی دهک دهم درآمدی در این زمینه تورم ۶۶درصدی داشته است. در واقع روند تورم گروه خوراکی‌ها به تفکیک دهک‌های درآمدی مشابه شاخص کل تورم به تفکیک دهک‌های درآمدی است. به عبارت دیگر از دهک اول درآمدی به سمت دهک‌های بالاتر، تا دهک هفتم درآمدی، روند نزولی بوده است.

می‌توان گفت دهک‌های پایین‌درآمدی بخش قابل‌توجهی از درآمد خود را صرف خرید گروه خوراکی‌ها می‌کنند و به همین دلیل بالا بودن تورم در این گروه تاثیر زیادی در تورمی که احساس می‌کنند خواهد داشت. بررسی ضرایب اهمیت دو گروه خوراکی‌ها و خدمات در تعیین تورم دهک‌های درآمدی این موضوع را به‌خوبی نشان می‌دهد. به صورت کلی در گروه خوراکی‌ها ضریب اهمیت در شاخص قیمت کل کشور معادل ۲۴/ ۲۷درصد است. این در حالی است که ضریب اهمیت این گروه در تورم دهک اول درآمدی معادل ۳/ ۴۳درصد است. ضریب اهمیت گروه خوراکی‌ها نیز در دهک دهم درآمدی ۲/ ۱۷درصد است.

اهمیت بالای خدمات در سبد پردرآمدها

همانطور که تورم در گروه خوراکی‌ها دهک‌های پایین‌درآمدی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، تورم در گروه کالاهای غیرخوراکی و خدمات نیز با تورم دهک‌های بالای درآمدی رابطه مستقیم دارد. در آبان سال جاری تورم این گروه در کل کشور معادل ۹/ ۳۶درصد بوده است. کمترین تورم گروه خدمات متعلق به دهک اول درآمدی با ۸/ ۳۵درصد بوده است. بیشترین تورم این گروه نیز متعلق به دهک دهم درآمدی با ۸/ ۳۶درصد بوده است. بررسی ضریب اهمیت این گروه در دهک‌های مختلف درآمدی نیز قابل‌توجه است. ضریب اهمیت کالاهای غیرخوراکی و خدمات در کل کشور معادل ۶/ ۷۲درصد است. این در حالی است که ضریب اهمیت این گروه در دهک اول درآمدی معادل ۷/ ۵۶درصد و در دهک دهم درآمدی معادل ۸/ ۸۲درصد است. بنابراین هر گاه تورم در این گروه روند صعودی به خود بگیرد، دهک‌های بالای درآمدی تورم زیادی را تجربه خواهند کرد.

افزایش فاصله تورمی

بررسی تورم ماهانه به تفکیک دهک‌های درآمدی نشان می‌دهد تورم ماهانه دهک اول درآمدی معادل ۸/ ۱درصد بوده است. این در حالی است که تورم دهک دهم درآمدی معادل ۵/ ۲درصد بوده است. بررسی روند این تورم نشان می‌دهد با حرکت از دهک پایین درآمدی به سمت دهک‌های بالاتر، تورم روند صعودی به خود می‌گیرد. در واقع تحلیل مربوط به تورم نقطه به نقطه در دهک‌های درآمدی، در مورد تورم ماهانه نیز صادق است. منتهی در زمینه تورم ماهانه، کاهش تورم در گروه مواد خوراکی و سبقت تورم گروه خدمات از گروه خوراکی موجب شده است تورم ماهانه گروه‌های پردرآمد از کم‌درآمدها سبقت بگیرد. بر اساس گزارش مرکز آمار، اعداد مربوط به تورم در میان دهک‌های مختلف هزینه‌‌ای، فاصله تورمی دهک‌ها در این ماه به ۵/ ۸واحد رسیده است که نسبت به ماه قبل ۶/ ۰واحد درصد افزایش داشته است. فاصله تورمی در گروه عمده خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها و دخانیات نسبت به ماه قبل ۷/ ۰واحد درصد و در گروه عمده کالاهای غیرخوراکی نسبت به ماه قبل ۲/ ۰واحد درصد افزایش داشته است.