افزایش بازرسی یا بازرس؟
ابهام‌زدایی اسلامی از تفاهم ایران و آژانس
پس از انتشار گزارش وال‌استریت ژورنال در هفته گذشته که از توافق ایران با آژانس با مدل افزایش بازرسی‌ها نوشته بود، برخی این موضوع را به مثابه افزایش تعداد بازرس‌های آژانس ارزیابی کرده و به این نتیجه رسیدند که توافق جدیدی بین ایران و آژانس پس از صدور قطعنامه شورای حکام و تماس تلفنی سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه ایران با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در روز چهارشنبه هفته گذشته صورت گرفته است.
لارنس نورمن، خبرنگار وال‌استریت ژورنال هفته گذشته در این خصوص نوشت: «ایران با نظارتهای بیشتر موافقت کرده که از جمله این اقدامات، بازرسیهای بیشتر آژانس از سایت فردو و حضور چند بازرس بیشتر است؛ سایر تدابیر نظارتی بیشتر نیز لحاظ شده است.» به گفته این خبرنگار، این موضوع به ایران یک اهرم ساده می‌دهد تا در صورت مواجهه با قطعنامه محکومیت، تهدید به لغو نظارت‌‌‌ها کند. نورمن اضافه کرد: «اکنون چند مقام تایید کرده‌‌‌اند که ایران واقعا با نظارتهای بیشتر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای اطمینان از اینکه افزایش تولید ۶۰ درصدی تهران به انحراف مواد شکافت‌‌‌پذیر یا حرکت ناگهانی به سمت سطح تسلیحاتی منجر نشود، موافقت کرده است.»
افزایش ظرفیت غنی‌سازی ایران پس از آن صورت گرفت که شورای حکام قطعنامه توبیخی تروئیکای اروپایی را دوم آذر علیه ایران به تصویب رساند. در واکنش به این اقدام، ایران اقدامات جدیدی را در دستورکار قرار داد. بهروز کمالوندی، معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی ایران ساعاتی پس از صدور قطعنامه در توضیح این اقدامات به شبکه خبر گفت: ظرفیت غنی‌سازی را به شکل قابل ملاحظه‌ای با انواع ماشین‌های پیشرفته بالا خواهیم برد و این در کنار افزایش سرعت تحقیق و توسعه صنعتی و دیگر اقدامات مهمی است که برای بالا بردن ضریب امنیت به کار گرفته می‌شود. با وجود فشار غربی‌ها به ویژه فرانسه، آلمان و انگلیس، ایران برای حفظ تفاهمات خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حسن‌نیت خود را مجددا نشان داد و زمینه بازرسیهای بیشتر را فراهم کرد.
در همین خصوص رئیس سازمان انرژی اتمی روز شنبه ۲۴ آذر در حاشیه بازدید از نمایشگاه دستاوردهای هسته‌ای و در واکنش به توافق اخیر ایران و آژانس در حوزه نظارت گفت: تا امروز آژانس همواره برای نظارتهای خود در چارچوب پادمان و ان‌پی‌تی دسترسی داشته است و مانعی برای آن ایجاد نکرده و نمی‌کنیم.
محمد اسلامی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: شما وقتی فعالیت هسته‌ای انجام می‌دهید و در حوزه‌ای که با مواد هسته‌ای سروکار دارید، به‌طور طبیعی تغییر مقیاس سطح نظارت را هم تغییر می‌دهد و این یک امر طبیعی است. افزایش ظرفیت دادیم و طبیعی است که باید تعداد بازرسی‌ها هم افزایش پیدا کند. وی در ادامه گفت: ما طبق چارچوب آژانس فعالیت می‌کنیم و آژانس بر فعالیت ایران نظارت دارد. طبیعی است وقتی که مثلا سه واحد شما می‌شود پنج واحد، نظارت هم به همان نسبت افزایش پیدا می‌کند. معاون رئیس‌جمهور افزود: این بحث‌هایی که ایجاد می‌شود و تحریفاتی علیه ما انجام می‌شود، اینها نشات گرفته از رژیم صهیونیستی است که سال‌هاست علیه ما و فعالیت هسته‌ای ایران تبلیغ می‌کند. اینها به دنبال تحریک دنیا علیه ما هستند.
اسلامی با اشاره به اینکه ما در اسفند ۱۴۰۱ با دبیرکل آژانس بیانیه تهران را منتشر کردیم، اظهار کرد: در آن بیانیه به صراحت آمد که رابطه ایران و آژانس در چارچوب پادمان و ان‌پی‌تی است. ما با آژانس درباره دو مکان باقی‌مانده تعامل خواهیم کرد تا پرونده‌ها بسته شود. موارد ادعایی ساخته و پرداخته رژیم صهیونیستی است و رژیم از این نوع حرکت و پرونده‌سازی‌ها لذت می‌برد چون همه دنیا را مشغول کرده تا بتواند بهانه‌های خودش را علیه ایران ادامه دهد.
وی ادامه داد: ما در بند سوم بیانیه اسفند توافق کردیم تا طرفین بنشینند و یک مودالیتی استخراج کنند و این کار را انجام دادیم. رفت‌وآمدهایی که صورت می‌گیرد در همان چارچوب مودالیتی است. رئیس سازمان انرژی اتمی در پایان خاطرنشان کرد: امروز آژانس همواره برای نظارت خودش در چارچوب پادمان و ان‌پی‌تی دسترسی داشته و ما مانعی برای آن ایجاد نکردیم و نمی‌کنیم. ما در چارچوب پادمان عمل می‌کنیم و آژانس هم طبق ضوابط عمل می‌کند.
