علی باقری‌کنی پلن مذاکراتی ایران را اعلام کرد
رایزنی برجامی از بروکسل تا مسکو
عکس: رویترز
در همین ارتباط، علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه روز جمعه ۲۹ اکتبر- ۷ آبان با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه در تالار تشریفات وزارت امور خارجه روسیه دیدار کرد. به گزارش «ایسنا»، در این مذاکرات، سازو کار از سرگیری گفت‌وگوهای ایران و ۱+۴ درباره لغو تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی ضد ملت ایران مورد بررسی قرار گرفت. باقری و ریابکوف تاکید کردند: گفت‌وگوهای جدید تنها در صورتی موفقیت آمیز خواهد بود که به لغو تحریم‌ها و اجرای تمام و کمال تعهدات طرفین منجر شود. علی باقری گفت: جمهوری اسلامی ایران، فدراسیون روسیه و چین، دیدگاه‌های نزدیکی درباره مسائل منطقه‌ای، بین‌المللی و به ویژه برجام دارند. لازم است دیگر اعضای اروپایی ۱+۴ نیز به تعهدات خود پایبند باشند و برای لغو تحریم‌های غیرقانونی تلاش کنند. علی باقری همچنین با میخائیل باگدانف، نماینده ویژه رئیس‌جمهوری روسیه در امور خاورمیانه و شمال آفریقا و معاون وزارت خارجه روسیه در رابطه با مسائل و مناسبات دو کشور دیدار کرد.
درک مشترک درباره از سرگیری گفت‌وگوها
همزمان معاون وزیر خارجه و مذاکره‌کننده ارشد روسیه نیز گفت: مسکو دغدغه‌ها و الزامات جمهوری اسلامی ایران را برای از سرگیری گفت‌وگوها با ۱+۴ درک می‌کند. سرگئی ریابکوف با اشاره به رایزنی‌های اخیر علی باقری در بروکسل گفت: ما در مسکو میزبان علی باقری و هیات همراه وی هستیم تا درباره دستور کار معین گفت‌وگو کنیم. ریابکوف افزود: نه تنها درباره برجام و چگونگی از سرگیری گفت‌وگوها، بلکه طیف وسیعی از موضوعات و به ویژه مسائل مرتبط با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. مذاکره‌کننده ارشد روسیه با بیان اینکه مسکو حامی از سرگیری گفت‌وگوهای ایران و ۱+۴ است، تاکید کرد: مطمئن هستم با همفکری یکدیگر درباره زمان از سرگیری و نیز ساز و کار گفت‌وگوها به توافق خواهیم رسید.
دیدار کارآمد باقری و مورانو
در خبری دیگر سخنگوی سرویس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یک کنفرانس خبری به بیان مطالبی درباره مذاکرات اخیر مقامات اتحادیه اروپا با هیات دیپلماتیک ایرانی در بروکسل درباره ازسرگیری مذاکرات احیای برجام پرداخت.
به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رویترز، پیتر استانو، سخنگوی اتحادیه اروپا روز جمعه گفت: «ایران و قدرت‌های جهانی که به دنبال احیای توافق هسته‌ای هستند، در تلاشند بر سر تاریخی برای از سرگیری مذاکرات وین در اسرع وقت، توافق کنند.»
به گفته استانو، دیدارعلی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران با مقامات اتحادیه اروپا در بروکسل در این باره، «کارآمد» بوده است و «به ترسیم مسیری رو به جلو برای از سرگیری مذاکرات وین کمک کرد»
او بیان کرد: «ما در حال همکاری با دیگر شرکایمان از جمله ایران و دیگر اعضای توافق هسته‌ای هستیم تا تاریخ زود هنگامی را برای گردهمایی دوباره در وین مشخص کنیم.»
هدف گفت‌وگوهای جدید
پیشتر معاون سیاسی وزیرامورخارجه ایران در بدو ورود به مسکو گفت: مذاکرات درباره لغو تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی آمریکا با حضور سه کشور اروپایی، چین و روسیه از سر گرفته خواهد شد. به گزارش «ایسنا»، علی باقری که برای دیدار و گفت‌وگو با مقامات روسی، شامگاه پنج‌شنبه با استقبال سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه وارد مسکو شد افزود: قرار است روز جمعه با سرگئی ریابکوف معاون وزیرامورخارجه و مذاکره‌کننده ارشد روسیه و نیز میخائیل باگدانوف، نماینده ویژه رئیس‌جمهور روسیه در امورخاورمیانه و آفریقا درباره‌سازو کارهای از سرگیری مذاکرات برای لغو تحریم‌های ظالمانه ضد ملت ایران رایزنی کنیم.
معاون سیاسی وزیرامورخارجه ایران که پس از سفر به بروکسل و گفت‌وگو با «انریکه مورا» هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام به روسیه سفر کرده است، دیدار با سرگئی ریابکوف مذاکره‌کننده ارشد روسیه و میخائیل باگدانوف، نماینده ویژه ولادیمیر پوتین در امور خاورمیانه و شمال آفریقا را مهم ارزیابی و تاکید کرد: براساس توافق به دست آمده، گفت‌وگوهای جدید از حدود یک ماه دیگر دوباره از سر گرفته می‌شود.
او در گفت‌وگو با صدا و سیما افزود: رایزنی درباره وضعیت مناسبات ایران و روسیه و نیز آخرین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله سرفصل‌های مورد گفت‌وگو با طرف‌های روس خواهد بود. معاون سیاسی وزیر امور خارجه پیش از ترک بروکسل نیز در دیدار با دبیرکل وزارت امور خارجه بلژیک درباره مذاکرات برجامی و مجموعه‌ای از مسائل دوجانبه، افغانستان و مسائل بین‌المللی گفت‌وگو کرد.
باقری در توییتر نوشته بود: گفت‌وگویی جدی و سازنده با انریکه مورا درباره عناصر ضروری مذاکرات موفق داشتم. وی افزود: توافق کردیم پیش از پایان ماه نوامبر مذاکرات را شروع کنیم. تاریخ دقیق هفته بعد اعلام خواهد شد. در همین حال اداره کل اطلاع‌رسانی و امور سخنگویی وزارت امور خارجه ایران اعلام کرد: معاون سیاسی وزیر امور خارجه با آقای مورا درباره لغو موثر تحریم‌ها و پایبندی سایر طرف‌ها به تعهدات خود رایزنی کرد. این نخستین سفر کاری علی باقری به عنوان معاون سیاسی وزیرامورخارجه ایران به روسیه است.
هنوز زمینه برای بازگشت آمریکا به برجام فراهم نشده است
معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران همچنین روز چهارشنبه ۵ آبان و پس از دیدار با انریکه مورا، گفته بود: ما با ۱+۴ گفت‌وگو داریم و هنوز زمینه لازم برای اینکه آمریکایی‌ها بتوانند به برجام برگردند، فراهم نشده است. به گزارش «ایسنا»، علی باقری در پاسخ به پرسشی درباره خبر اخیر یکی از رسانه‌های غربی درباره از سرگیری مذاکرات با گروه ۱+۵ با‌شیطنت آمیز خواندن این خبر افزود: ما با ۱+۴ گفت‌وگو داریم و در واقع هنوز زمینه لازم برای اینکه آمریکایی‌ها بتوانند به برجام برگردند فراهم نشده است.
این دیپلمات ارشد، در واکنش به سوال دیگری درباره اظهارات اخیر مقامات آمریکایی مبنی بر اینکه ایران باید پاسخ سوالات خود را از آمریکا بگیرد نه اروپا نیز گفت: هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام اتحادیه اروپاست و در این جایگاه هم در دوره‌های قبل چنین گفت‌وگوهایی را داشتیم و الان در ادامه همان گفت‌وگوها ایشان (انریکه مورا) به عنوان هماهنگ‌کننده کشورهای ۱+۴و ایران نقش‌آفرینی می‌کند و این گفت‌وگوها بر آن اساس شکل گرفته است. باقری در گفت‌وگو با خبرگزاری صدا و سیما در بروکسل همچنین تاکید کرد: ان‌شاءالله گفت‌وگوهای ما عملا با ۱+۴در ماه نوامبر اجرایی خواهد شد.
علی باقری روز چهارشنبه هفته گذشته در مقر اتحادیه اروپا با انریکه مورا معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی این اتحادیه دیدار و درباره لغو موثر تحریم‌ها و پایبندی سایر طرف‌ها به تعهدات خود رایزنی کرد. دو طرف در این دیدار موانع اصلی مذاکرات پیش رو را مرور و توافق کردند که مذاکرات برجامی را در ماه نوامبر (ماه آینده میلادی) شروع کنند. باقری همچنین در این ملاقات ارائه تضمین برای عدم تکرار بدعهدی و رفتارهای غیرقانونی طرف‌های مقابل را خواسته غیرقابل چشم‌پوشی ایران توصیف کرد.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه در این ملاقات با تاکید بر تجربه چندساله بدعهدی در اجرا و نهایتا خروج یک‌جانبه و غیرقانونی از برجام توسط ایالات‌متحده و بی‌عملی کشورهای اروپایی در عمل به تعهدات پذیرفته‌شده خود، اظهار کرد: آنچه برای ایران موضوعیت دارد، لغو موثر تحریم‌ها و عادی‌سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران است و هر توافقی باید خواسته‌های ایران در این‌خصوص را برآورده سازد. باقری ارائه تضمین برای عدم تکرار بدعهدی و رفتارهای غیرقانونی طرف‌های مقابل را خواسته غیرقابل چشم‌پوشی ایران دانست.
قدرت‌های جهانی از جمله آمریکا، در ماه‌های گذشته شش دور مذاکرات پیرامون احیای توافق هسته‌ای در وین را برگزار کردند. این مذاکرات میان ایران و دیگر اعضای کمیسیون مشترک برجام و با حضور آمریکا درمحل مذاکرات برگزار شد. البته ایران و آمریکا مذاکرات مستقیمی نداشتند و تنها از طریق نمایندگان دیگر کشورهای حاضر در مذاکرات در جریان مواضع یکدیگر قرار می‌گرفتند. برگزاری دور هفتم این مذاکرات تا پس از تشکیل دولت سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور کشورمان به تاخیر افتاد.
موضوعات بسیار مهمی در خطر است
همزمان با سفر معاون سیاسی وزیر خارجه ایران، دیپلمات ارشد روسیه در وین با اشاره به وقفه ایجاد شده در مذاکرات برجامی میان ایران و ١+٤ برای احیای این توافق گفت: طرف‌های برجام موظف به موفقیت هستند چراکه موضوعات بسیار مهمی در خطر است.میخائیل اولیانوف نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین روز پنج شنبه هفته گذشته به توییت یک روزنامه‌نگار از نشریه فارن پالیسی واکنش نشان داد که گفته بود، مذاکرات وین قرار است تا پیش از پایان ماه نوامبر از سر گرفته شود اما هنوز این تردید وجود دارد که آیا توافق هسته‌ای نجات خواهد یافت؟ اولیانوف طی پیامی در پاسخ به این توییت نوشت: ممکن است تردیدهایی میان روزنامه‌نگاران، تحلیلگران، ناظران، حامیان و مخالفان برجام وجود داشته باشد اما طرف‌های مذاکرات وین باید آنها (تردیدها) را کنار بگذارند. وی ادامه داد: آنها باید بر اساس این درک پیش بروند که موظف به موفقیت هستند، چراکه چیزهای بسیار مهمی در خطر است.
واکنش آمریکا به تاریخ ازسرگیری مذاکرات
در ادامه این تحولات، سخنگوی کاخ سفید با اشاره مطرح شدن تاریخ احتمالی ازسرگیری مذاکرات احیای برجام، اظهار کرد که آمریکا در قبال ایران، مسیر دیپلماسی را دنبال خواهد کرد.به گزارش «ایسنا»، جن ساکی - سخنگوی کاخ سفید - با اشاره به صحبت‌های معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران درباره زمان ازسرگیری مذاکرات وین گفت: آنها در طی روزها و هفته‌های گذشته اظهارنظرهای مشابهی داشته‌اند.
وی تاکید کرد که واشنگتن متعهد به دنبال کردن مسیر دیپلماتیک است. جن‌ساکی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: من تعیین زمان برگزاری دور آتی مذاکرات را به مذاکره‌کنندگان اصلی واگذار می‌کنم. طرح ما همچنان تعهد درقبال تعهد خواهد بود و این را به‌عهده اروپایی‌ها و مذاکره‌کنندگان می‌گذاریم تا بگویند گام بعدی در چه زمانی رخ می‌دهد. همزمان سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا نیز گفت: واشنگتن همچنان معتقد است که امکان حصول فوری و اجرای یک تفاهم‌نامه برای بازگشت دوجانبه به برجام وجود دارد. به‌گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک، ند پرایس در ادامه خاطرنشان کرد: آمریکا بر این باور است که هنوز امکان حصول یک تفاهم‌نامه فوری و اجرای آن برای بازگشت متقابل به پایبندی کامل به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) وجود دارد، چراکه از زمان توقف مذاکرات قبلی در ماه ژوئن تنها تعداد کمی از موضوعات حل نشده باقی مانده است.
وی مدعی شد: ما همچنین به صراحت گفته‌ایم که پنجره دیپلماسی در حالی که ایران به برداشتن گام‌های تحریک‌آمیز ادامه می‌دهد تا ابد باز باقی نخواهد ماند. بنابراین امیدواریم که آنها هرچه فوری و با حسن نیت برای مذاکره به وین بازگردند.
آماده‌ایم با حسن نیت با ایران مذاکره کنیم
از سوی دیگر، مشاور امنیت ملی آمریکا در اظهاراتی آمادگی این کشور را برای مذاکراتی که آن را از روی «حسن نیت» در راستای بازگشت به توافق هسته‌ای می‌خواند، اعلام کرد.
به گزارش «ایسنا»، صفحه توییتر شبکه الجزیره به نقل از جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا درباره از سرگیری مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین نوشت: ما شاهد نشانه‌های مثبتی از آمادگی ایران برای بازگشت به مذاکرات بوده‌ایم. الجزیره به نقل از سالیوان ادامه داد: باید منتظر بمانیم و ببینیم آیا ایرانی‌ها به میز مذاکرات بازخواهند گشت یا نه.
ابراز تمایل آمریکا برای مذاکره با حسن نیت در جهت بازگشت به توافق در حالی مطرح می‌شود که حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه ایران روز چهارشنبه هفته گذشته در یک نشست مطبوعاتی با خبرنگاران داخلی و خارجی گفت: بازگشت آنها به برجام آورده مهمی برای ما نیست. اینکه چگونه همه طرف‌ها به تعهداتشان برمی‌گردند نشان می‌دهد که تحریم‌های ذیل برجام درباره ایران به طور کامل برداشته می‌شود. ما نمی‌خواهیم از نقطه بن‌بست مذاکرات وین وارد مذاکره وین شویم. البته فرمت مذاکرات وین را قبول داریم و به زودی پس از ارزیابی گفت‌وگوی‌های امروز در بروکسل درباره اینکه در چه تاریخی وارد مذاکرات شویم تصمیم می‌گیریم اما این زمان دیر نخواهد بود. وزیر امور خارجه ایران همچنین درباره پیش‌بینی هر نوع توافق و بازگشت به تعهدات گفت: آن بخشی که به آمریکا مربوط است اینکه آقای بایدن باید نشان دهد اراده جدی دارد .ما خیلی مشتاق بازگشت به برجام به صرف بازگشت نیستیم. مهم است که نتیجه این بازگشت در راستای لغو تحریم‌ها و به نفع ایران است و به ایجاد محدودیت‌های جدید منجر نشود. شخصا معتقدم اگر بایدن اراده جدی دارد باید آن را نشان دهد تا بتوانیم باور کنیم آنها در لغو تحریم‌ها جدی هستند. هر چند میز مذاکره و هنر دیپلماسی طرف ایرانی و سایر طرف‌ها تعیین‌کننده است. ما در ایران جدی هستیم.اگر همه طرف‌ها به تعهداتشان کامل برگردند ما هم کامل برمی‌گردیم اما برای ما نتیجه مهم‌تر از حرف‌های زیبا زدن است.
دیدار برجامی مرکل و بایدن
در تحولی دیگر مرتبط با برجام، یک مقام دولتی آلمان از دیدار دوجانبه صدر اعظم آلمان و رئیس‌جمهور آمریکا درباره مذاکرات توافق هسته‌ای ایران خبر داد.به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رویترز، یک مقام دولتی آلمان گفت، آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان آخر این هفته در حاشیه نشست جی - ۲۰ با جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا دیدار خواهد کرد. مرکل همچنین از اولاف شولتز جانشین احتمالی‌اش دعوت کرد در این مذاکرات دوجانبه با رهبران دیگر کشورها حضور داشته باشد که شامل دیدار و گفت‌وگو پیرامون گفت‌وگوهای هسته‌ای خواهد بود.
ایران موضوع دیدار بایدن با رهبران اروپایی
همچنین مشاور امنیت ملی آمریکا عنوان کرد که رئیس‌جمهور آمریکا در نشست سران ۲۰ به گفت‌وگو درباره ایران خواهد پرداخت. به گزارش «ایسنا»، به نقل از جروزالم پست، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید روز پنج‌شنبه اعلام کرد جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا که قرار است در نشست سران جی - ۲۰ در رم شرکت کند، قرار است درباره گستره‌ای از مسائل ازجمله مساله ایران با برخی از رهبران حاضر در نشست به گفت‌وگو بپردازد. او قرار است با سران سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان در این باره دیدار کند.
واکنش چین به زمان بازگشت ایران به مذاکرات
از سوی دیگر، سخنگوی وزارت خارجه چین در کنفرانسی خبری به اظهارات علی باقری درباره زمان احتمالی بازگشت به مذاکرات وین واکنش نشان داد. به گزارش «ایسنا»، وانگ ون‌بین روز پنج‌شنبه هفته گذشته در نشست خبری گفت: بازگرداندن برجام به مسیر درست در اسرع وقت و تقویت صلح و ثبات منطقه‌ای در جهت منافع مشترک جامعه بین‌المللی است. او افزود: چین از اعلام ایران برای بازگشت به مذاکرات وین قبل از نوامبر استقبال، از ایران بابت دعوت از مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای سفر به این کشور قدردانی و حل اختلافات دو طرف را از طریق گفت‌وگو حمایت می‌کند. سخنگوی وزارت خارجه چین ادامه داد: در شش دور مذاکراتی که در نیمه نخست سال جاری برای ازسرگیری پایبندی به برجام رخ داده پیشرفت‌های مهمی به دست آمده است.همه طرف‌ها باید تلاش‌های تازه‌ای برای حصول گشایش در مذاکرات بر اساس اصل انصاف و عدالت انجام دهند. وانگ ون‌بین در رابطه با سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران هم گفت: آمریکا باید سیاست اشتباه فشار حداکثری در قبال ایران را کاملا اصلاح کند و ایران باید بر این اساس پایبندی کامل به توافق را از سر بگیرد.سایر طرف‌ها هم باید فضای مطلوبی برای رسیدن به اهداف فوق ایجاد کنند. وی اضافه کرد: چین با همه طرف‌ها در ارتباط نزدیک خواهد بود، نقش سازنده‌ای در مذاکرات ایفا خواهد کرد، به برجام پایبند خواهد بود و برای حل و فصل سیاسی و دیپلماتیک مساله هسته‌ای ایران تلاش خواهد کرد.
اظهار امیدواری مجدد گروسی برای دیدار با رئیسی
این تحولات در شرایطی است که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که برای دیدار با انریکه مورا، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده نشست‌های احیای برجام به بروکسل سفر کرده می‌گوید: «هیچ راهی جز دیپلماسی برای حل چالش‌های ناشی از برنامه هسته‌ای ایران متصور نیست.» به گزارش «ایسنا»، به نقل از یورو نیوز، وی با بیان اینکه آژانس طرف مذاکره نیست گفت که با این وجود نتیجه مذاکره برای این نهاد بین‌المللی «اهمیت زیادی دارد.» گروسی درباره اینکه آیا با رئیس‌جمهور ایران دیدار داشته یا خیر هم گفت: متاسفانه نه، البته بهتر است بگویم، هنوز نه.امیدوارم بتوانم.من قبلا با رئیس‌جمهوری و وزیر خارجه سابق در تماس بودم.اما هنوز این فرصت را نداشته‌ایم که زمینه این گفت‌وگوی سیاسی بسیار ضروری با رئیس‌جمهوری جدید را برقرار کنیم، زیرا جدا از جنبه‌های فنی که به بازرسی‌ها مربوط می‌شود، باید جلب اعتماد صورت گیرد.
