هشت درس کرونا به جهان

  جزء لاینفک مدیریت بحران

مقامات تصمیم‌گیرنده در مهار کرونا، سیاست‌های خود را با گرایش به سمت داخل کشورهای خود اتخاذ کردند که در نهایت بر افراد داخل و خارج از مرزهایشان تاثیر گذاشته است. برخلاف بحران‌‌های قبلی، سیاست‌هایی که در طول کووید-۱۹ اجرا شده، منجر به بسته شدن مرزهای بین‌المللی شد و رویکردهای بیش از حد ملی برای مدیریت بحران، مانع از همکاری‌‌های جهانی شد.‌ افزایش سیاست‌های انزواطلبانه و واکنش‌‌های سریع، هرگونه همکاری و هماهنگی برای تحرک بین‌المللی را مختل کرده است. باتوجه به این شرایط آنچه کشورها آموختند این است که نسبت به بحران‌‌های آینده منعطف‌‌تر باشند و اهمیت همکاری جهانی در برابر خطر انزواگری بسیار مورد توجه قرار گیرد. در واقع افزایش همکاری، فراتر از مرزها و بین بخش‌های دولتی و خصوصی است که مدیریت بحران را تسهیل می‌کند. اتحادیه اروپا که در سال ۲۰۲۰ به‌‌دلیل بسته شدن ناگهانی مرزها در فصل تابستان با مشکلات بسیاری در بخش گردشگری مواجه شد اکنون با تشکیل یک انجمن به همکاری در زمینه موضوعاتی از جمله بازکردن مرزها، الزامات آزمایش کرونا، اقدامات قرنطینه و پاسخ‌‌های موثر مدیریت بحران برای به حداکثر رساندن مزایای گردشگری برای همه پرداخته است. مشارکت همیشه کلید مدیریت بحران و بهبودی بوده است. اما بحران کرونا، ضرورت مشارکت در بخش گردشگری را بیشتر از هر زمانی برجسته کرده است. مشارکت بخش دولتی، خصوصی و جامعه محلی منجر به موثرترین واکنش‌‌ها در مدیریت بحران می‌شود. در دوران همه‌‌گیری کرونا، حضور وزیر گردشگری در کمیته ملی بحران، منجر به اولویت‌‌ دادن به این بخش و بهبودی سریع‌‌تر آن خواهد شد. گروه ۲۰ با رهبری عربستان در سال ۲۰۲۰، میزبان نخستین نشست گردشگری دولتی و خصوصی برای برنامه‌‌ریزی احیای ۱۰۰ میلیون شغل بوده است. در واقع چنین تلاش‌‌های دولتی-خصوصی کلید بهبود گردشگری هستند. همچنین در بریتانیا مشارکت بخش دولتی و خصوصی منجر به حفظ بسیاری از مشاغل و آموزش‌های بهداشتی به کارکنان جهت حفظ سلامتشان شده است.

 «حمایت دولت»؛ نقش اساسی در مدیریت بحران

اقدامات حمایتی دولت برای مدیریت بحران اساسی است؛ زیرا بسیای از مشاغل توانایی خود را برای کسب درآمد از دست داده‌‌اند. بسیاری از دولت‌ها علاوه بر کمک‌‌های مالی به مشاغل، اقداماتی از جمله طرح‌هایی برای پرداخت دستمزد، معافیت‌‌ها یا تعویق مالیاتی، امهال بازپرداخت وام‌‌ها و برنامه‌های مهارتی را برای حمایت از شهروندان خود ارائه دادند. در واقع حمایت مستمر دولت امری حیاتی خواهد بود تا بخش گردشگری به سمت بهبود حرکت کند. اگرچه بسیاری از محدودیت‌‌ها مانع سفرهای بین‌المللی شده است، اما طرح‌های تشویقی برای افزایش تقاضای داخلی در این بخش، از کسب و کارهای محلی حمایت کرده است. برخی از کشورها همچون ایسلند و هنگ‌‌کنگ کوپن‌‌هایی را برای تشویق سفرهای داخلی صادر و برخی کشورها همچون آرژانتین و تایلند برای هزینه‌های سفر یارانه پرداخت یا در ازای هزینه‌های جاری تخفیف‌‌های آتی ارائه کردند. همچنین بسیاری از کشورها کمپین‌‌های تبلیغاتی جهت بازاریابی مقصد برای سفرهای ایمن راه‌‌اندازی کردند.

  انعطاف بیشتر؛ حرکت بیشتر

حتی قوی‌‌ترین کسب و کارها در رویه مدیریت بحران توانایی مهار چالش‌‌های خاص ناشی از کرونا را ندارند. با این حال برخی مشاغل، انعطاف‌پذیری در ساختار خود داشتند که به آنها اجازه می‌‌داد مدل کسب و کار خود را تغییر دهند و برای ادامه فعالیت‌‌ها نوآوری کنند.

سیستم‌‌های منعطف، راه‌هایی برای ایجاد یا تقویت جریان‌‌های درآمدی مستمر و تجهیز کارکنان به مهارت‌‌های اضافی در هر زمانی که نیاز باشد، امکان‌‌پذیر می‌کند. در طول همه‌گیری کرونا، مشاغل گردشگری برای سرپا ماندن و کمک به کارکنان خود به یافتن موقعیت‌‌های جدید نیاز دارند.  برخی از این مشاغل جدید می‌تواند موقتی و برای برخی ممکن است دائمی شود. شرکت اوبر (تاکسی آنلاین) با ایجاد فرصت‌‌های جایگزین درآمدی مانند تحویل مواد خوراکی به کارکنان خود شرایط درآمدزایی ایجاد کرده و تنوع تجاری به وجود آورده است. همچنین خطوط هوایی همچون ایزی جت و ویرجین آتلانتیک در بریتانیا به‌‌جای تعطیلی خدمه خود یا فرستادن به مرخصی اجباری برای لغو پروازها، با برخی آموزش‌های اضافی، خدمه کابین را برای کمک در خدمات بهداشت ملی مستقر و ظرفیت‌‌های کاری بسیاری را برای کمک به بخش مدیریت اثرات کووید-۱۹ اضافه کردند.

  اعتمادسازی

در طول همه‌‌گیری کووید-۱۹، کسب و کارها آموختند که باید درباره آنچه از نظر مالی برایشان اتفاق افتاده شفاف باشند تا به کارمندان کمک کنند برای آینده‌‌ای مبهم آماده شوند.

در ایام کرونا، مشاغل بخش گردشگری سعی در ایجاد این اعتمادسازی کردند. هتل‌‌های لندن در ایام کرونا در جهت اسکان دادن موقت بی‌‌خانمان‌‌ها با دولت همکاری کردند. همچنین دولت‌ها نیز باید با شهروندان و ساکنان خود درباره اجرای استراتژی‌‌ها و نحوه مدیریت صادق باشند و اطلاعات کامل و دقیق از وضعیت بحران در کشور خود در اختیار جامعه جهانی قرار دهند.

دولت ایرلند برای این منظور یک نقشه راه با اطلاعات دقیق از وضعیت کرونا در این کشور و اقداماتی را که در سطوح مختلف محدودیت‌‌ها اعمال شده به اشتراک گذاشت و آن را به‌طور مرتب به‌روزرسانی می‌کند.

  تاثیر سفر بر اقتصاد

سفر و گردشگری بخش جدایی‌ناپذیر از هر اقتصادی بوده و هیچ بحرانی این را بهتر از کرونا نشان نداده است. دولت‌ها در این مدت به‌‌صورت گسترده دریافتند که برای اطمینان از بهبودی کامل و سریع، گردشگری باید در اولویت سیاستگذاری‌‌ها قرار گیرد. در واقع دولت‌ها شاهد بودند که مشاغل گردشگری بیش از سایر مشاغل از بحران‌‌ها متاثر می‌شوند. این امر بر معیشت مردم، توسعه جامعه، محیط زیست، حیات وحش و اقتصاد کل تاثیر می‌‌گذارد. زیرا آزادی جابه‌جایی برای دنیای در حال تغییر و جهانی شده امری ضروری و ارزشمند است.

باتوجه به اینکه ۵۰ درصد از اشتغال این بخش در جهان به زنان اختصاص دارد و مشاغل کوچک و متوسط ۸۰ درصد را تشکیل می‌دهد، گردشگری نقش مهمی در اعتلا و رشد جامعه خواهد داشت.

نابرابری در مقیاس جهانی و محلی به رشد خود ادامه می‌دهد و شکاف بین کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه باتوجه به نحوه توزیع واکسن‌‌ها آشکارتر شده است. همچنین با توجه به وابستگی مناطق خاصی به گردشگری، تاثیر این بخش بر اقتصاد جهانی قابل توجه است. اکنون زمان آن رسیده تا کشورهایی که نیاز بیشتری به حضور گردشگران در کشور خود دارند، به وضعیت مناسبی بازگردند.

   پایداری، مسوولیتی جمعی

در دوران کرونا تمرکز بر پایداری و محیط طبیعی افزایش یافته است، زیرا جهان شاهد از بین رفتن آلودگی در شهرهای بزرگ و بازگشت حیات وحش به فضاهای متراکم بوده است. این به جامعه جهانی یادآوری کرد و این آگاهی را در مصرف‌‌کنندگان ایجاد کرد که جهان به یکدیگر متصل است و آینده سیاره، مسوولیتی جمعی و همگانی است. بنابراین جهان و به‌طور خاص گردشگری باید پایدار و فراگیر باشد. از این رو کمک به گروه‌های ضعیف و آسیب‌‌پذیر در تلاش برای بازیابی و در عین حال تمرکز بر حفظ محیط زیست برای کمک به رشد زمین امری ضروری است.

    امر حیاتی برای زندگی سالم

در دوران کرونا ارزش سلامت روان بیش از هر زمان دیگری برای عموم روشن شده است زیرا بسیاری از افراد اثرات کاهش رفاه روانی را در این مدت احساس کردند و شواهد موجود در آمارهای جهانی نشان می‌دهد که سلامت روانی و تندرستی افراد در نخستین قرنطینه ملی در وضعیت بدی قرار گرفته است. همچنین براساس یک مطالعه جهانی، میانگین مشکلات روانی در آوریل ۲۰۲۰  ، ۸ درصد بیشتر از سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ بوده است. در حال حاضر، مشاغل، دولت‌ها و افراد دریافتند که سلامت روانی برای یک زندگی سالم حیاتی است. از این رو، آن را در اولویت قرار داده و روی آن سرمایه‌‌گذاری می‌کنند. درک جدید از وضعیت روانی منجر به آن شد که برخی تصمیم به نقل مکان از شهرهای پرجمعیت به مناطق کم‌جمعیت و بکر گرفتند. براساس نظرسنجی شرکت آنلاین ایر بی‌ان بی‌ (Airbnb) در سال ۲۰۲۱ با آمریکایی‌‌ها، حدود ۴۱ درصد از پاسخ‌‌دهندگان ارتباط با خانواده و دوستان را اولویت اول خود برای پس از کرونا قرار داده‌‌اند. مردم برای سلامت روان و ارتباطات انسانی ارزش قائلند و سفر نرفتن تاثیر مستقیمی بر این موضوع دارد. بحران کرونا، توانایی گردشگری را در ارتباط با مردم و کمک به رفاه روانی، زندگی سالم و مرفه برجسته کرده است.

   پذیرش فناوری‌‌های دیجیتالی

تسریع در دیجیتالی شدن ویژگی بارز این بحران بوده است. اما در هر صورت جایگزینی برای نیاز به تعامل انسانی نخواهد شد. کار از راه دور از طریق مجازی و فناوری‌‌های نوین امکان‌‌پذیر شد و بسیاری از کشورهای جهان راه‌‌حل  دیجیتالی شدن را پذیرفتند. این پذیرش دیجیتالی در یک مقیاس بزرگ‌تر، سفر و گردشگری را به سمت سفرهای ایمن‌‌تر سوق داد. اتحادیه اروپا  پاسپورت دیجیتالی کووید و هتل‌‌هایی رزروهای بدون تماس را ارائه کردند. در واقع کرونا چشم‌انداز جهانی دیجیتال را تغییر داد. تغییر اجباری به دیجیتالی شدن همچنین نشان داد که چقدر برای تعامل انسانی حضوری ارزش قائل هستیم و دیجیتالی شدن در واقع ظرفیت غنی‌‌سازی تجربیات انسانی را دارد.