کلید فرهنگی توریسم در پساکرونا

همه‌گیری کرونا در سه ماه اول ۲۰۲۰ گردشگری جهان را به بن‌بست کشاند و مردم را در خانه‌هایشان محصور کرد، زیرا بسیاری از کشورها محدودیت‌های سختگیرانه‌ای را اعمال کردند. در این دوره چالش‌برانگیز، فرهنگ امری ضروری است زیرا میلیون‌ها نفر از خانه‌های خود به‌دنبال تجربه‌های فرهنگی بودند. توانایی دسترسی و لذت بردن از فرهنگ نوعی احساس امنیت و منبع الهام سفر در آینده است. کاهش محدودیت‌های حداقلی در تابستان ۲۰۲۱ زمینه‌های بهبود نسبی گردشگری فرهنگی در مناطق روستایی و شهری را فراهم کرده است. همه‌گیری در کنار در معرض خطر قرار دادن معیشت مردم و میلیون‌ها شغل می‌تواند به اکوسیستم‌های شکننده بخش‌های فرهنگ و گردشگری آسیبی دائمی برساند. در این دوران شهرها به‌طور سنتی نقش عمده‌ای در گردشگری فرهنگی داشته‌اند. شهرها اگرچه اولین بخش متاثر از همه‌گیری بوده که منجر به محدودیت‌ها و تعطیلی در گردشگری شهری شده اما با این حال کانون اصلی نوآوری و خلاقیت است که به مردم جهان اجازه می‌دهد فرهنگ را به روش‌های دیگر بپذیرند. از سوی دیگر، گردشگری در مناطق روستایی فرصت‌های مهمی را برای بهبودی فراهم کرده زیرا گردشگران به دنبال مکانی کم‌جمعیت در فضای باز و آشنایی با فرهنگ‌های محلی هستند.

بحران کرونا، ارتباطی عمیق و اجتناب‌ناپذیر را بین توسعه شهری و روستایی نشان داده است. راه‌حل‌های موثری با رویکردی فراگیر در همه سطوح، از طریق گردآوری هنرمندان، طراحان، متخصصان گردشگری و فرهنگ از بخش خصوصی، جوامع محلی و تمامی ذی‌نفعان مربوطه امکان‌پذیر است. در حالی که بحران گردشگری با توجه به باز و بسته شدن مقصدها در سراسر جهان ادامه دارد، بخش‌های گردشگری و فرهنگ ملزم به انطباق سریع و پاسخگویی موثر در کوتاه‌مدت هستند. مکث جهانی سفر فرصتی را برای فاصله گرفتن از شیوه‌های ناپایدار گذشته، به سمت مدل‌های انعطاف‌پذیرتر، فراگیر و بهره‌گیری از منابع با هدف توسعه پایدار ایجاد کرده است. در سال ۲۰۲۱ با عنوان اقتصاد خلاق برای توسعه پایدار، گردشگری فرهنگی نقش مهمی در ارتقای رشد اقتصاد پایدار و فراگیر، پرورش نوآوری، تامین مزایا و توانمندسازی برای همه افراد ایفا می‌کند.

سازمان جهانی گردشگری خواستار اعمال سیاست‌ها و فعالیت‌های گردشگری با احترام به میراث هنری، تاریخی و فرهنگی است که با محافظت از آنها به نسل بعدی منتقل شوند. مراقبت‌های ویژه باید به حفاظت از بناهای تاریخی، عبادتگاه‌ها و همچنین به‌روزرسانی موزه‌ها اختصاص یابد که همیشه باز بوده و در دسترس بازدیدهای گردشگری باشد. روز جهانی گردشگری نقش گردشگری را در ایجاد فرصت‌هایی خارج از شهرهای بزرگ و حفظ میراث فرهنگی برجسته کرده است که برای دستیابی به توسعه روستایی باید احترام به فرهنگ جوامع روستایی و تقسیم مساوی سود اقتصاد از گردشگری را به‌دست آورد. در این راستا بسیاری از شرکت‌های بزرگ جهانی اقدامات موثری را در ترویج فرهنگ‌های بومی انجام داده‌اند. سازمان جهانی گردشگری با همکاری مرکز آشپزی باسک اقداماتی جهت توسعه گردشگری غذا ارائه دادند همچنین استارت‌آپ‌های جدیدی همچون گسترونومی یا همان دانش غذا (Gastronomy) در طول همه‌گیری راه‌اندازی شدند و پروژه‌هایی در تایلند، پورتوریکو، دانمارک، اسپانیا، کره جنوبی، ایتالیا و کنیا راه‌اندازی کردند. در سال ۲۰۲۱ نیز، سازمان جهانی گردشگری یک تور غذا در آفریقا برگزار کرد که حدود ۳۰ سرآشپز برتر قاره در این تور شرکت کردند.

 همچنین سازمان جهانی گردشگری درباره گردشگری شهری در سال ۲۰۲۰ با توجه به بحران کرونا بر سهم گردشگری در ایجاد فضای شهری تاکید می‌کند که منجر به ایجاد تنوع فرهنگی و حفظ میراث می‌شود. در این دوران برای رسیدن به این هدف با همکاری شرکت‌ گوگل‌، سفرهای مجازی در هزاران موزه و مقصد فرهنگی جهت کاوش ایجاد کردند.

باتوجه به بسته بودن مرزها، شهرهای خلاق یونسکو همچون بارسلونا، کراکوف، بارسلوس، هانگژو (چین)، بانکوک، بوئنوس آیرس و ... توانایی خود را در ترکیب فرهنگ با نوآوری و فناوری برای ارتقای گردشگری شهری نشان داده‌اند.

یونسکو در سال ۲۰۲۰ یک گروه ویژه فرهنگی و گردشگری همراه با نهادهای کنوانسیون میراث جهانی تاسیس کرد. یونسکو در جهت ایجاد گردشگری پایدار در همکاری با گروه اکسپدیا، بر ارتقای گردشگری پایدار و حفاظت از میراث متمرکز است و سه اقدام مهم در ترویج گردشگری فرهنگی انجام داد. در گام اول رویکرد حفاظت از محیط‌زیست و فرهنگ اتخاذ می‌شود که شرکت‌ها اقداماتی جدی در راستای از بین‌بردن پلاستیک‌های یک بار مصرف و ترویج فرهنگ محلی به‌کار گیرند. این ابتکار در سال ۲۰۲۱ در سطح جهانی گسترش می‌یابد تا ابزارهای ظرفیت‌ساز را برای مشاغل و جوامعی که به‌شدت تحت تاثیر قرار گرفته‌اند، فراهم کند. گام دوم انتشار نسخه دوم کتاب راهنمای آموزش میراث راه ابریشم در آسیای میانه با مشارکت سازمان جهانی گردشگری و فدراسیون جهانی راهنمای گردشگری در سال ۲۰۲۰ است که به اهمیت حفاظت از میراث ناملموس در جوامع موجود می‌پردازد. در نهایت، یونسکو و نشنال جئوگرافیک با حمایت اتحادیه اروپا به‌منظور ارتقای سفر پایدار ۳۴ سایت فرهنگی میراث جهانی در سال ۲۰۲۰ ایجاد کردند. در این سایت‌ها که با هدف به ‌اشتراک گذاشتن روش‌های نوین در جهت مدیریت بحران کرونا مورد استفاده قرار گرفته است سفرهای مجازی از طریق رسانه‌های اجتماعی ارتقا یافته و کمپین‌های تابستانی «فرهنگ اتحادیه اروپا نزدیک شما» شکل گرفتند.

این دو سازمان بین‌المللی به‌منظور بازیابی و ارتقای گردشگری فرهنگی ۸ توصیه مطرح کرده‌اند که شامل ترویج هم‌افزایی امروز جهت تقویت گردشگری فرهنگی فردا، حمایت از فرهنگ به عنوان یک نقشه برد-برد برای مقاصد گردشگری، تقویت احیای تجارب شهری و روستایی، ایجاد نیروی کار منعطف‌تر گردشگری فرهنگی از طریق دیجیتال، توسعه فناوری جهت رقابتی شدن گردشگری فرهنگی، پرورش گردشگری در جوامع از طریق زنده نگه داشتن میراث، بهبود و تقویت گردشگری فرهنگی برای همگان و حفاظت از طبیعت به‌عنوان کلید فرهنگ می‌شود.