ضدتوریسم در روستاهای توریستی

با این حال اغلب روستاها با مشکل فقدان یا کمبود زیرساخت‌های مرتبط با دفع زباله دست و پنجه نرم می‌کنند،‌ مشکلی که می‌تواند به آسیبی برای گردشگری این مناطق تبدیل شده و محیط‌زیست و سلامت اهالی و گردشگران را هم تحت‌تاثیر خود قرار دهد. بی توجهی سیاست‌گذار به ضعف امکانات اولیه روستاها برای جذب گردشگر نه تنها فرصت رونق توریسم در عصر کرونا را از این مناطق و از کل کشور سلب می‌کند که روستاییان را هم از پیامدهای مثبت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی «گردشگری روستایی» محروم می‌سازد. روستای قاسم‌آباد یکی از روستاهای گیلان است که لباس و رقص محلی آن شهرتی ملی و حتی بین‌المللی دارد. این روستا یکی از روستاهای شهرستان رودسر، از توابع بخش چابکسر است و در سال‌های اخیر حجم ویلاسازی در آن مشابه سایر روستاها به شدت افزایش پیدا کرده درحالی‌که برای دفع زباله آن راهکاری مانند سایر مناطق وجود ندارد. در این شرایط گروهی از اهالی تصمیم گرفته‌اند برای تمیز شدن چشم‌انداز روستا و ایجاد انگیزه برای گردشگران برای انتخاب قاسم‌آباد دست به کار شوند.

شهره مهرآبادی یکی از همین اهالی است که در تلاش است چالش زباله در این روستا را با کمک اهالی حل کند‌،‌ او به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: منتظر ماندن بر‌ای اینکه کسی از بیرون مشکلات ما را حل کند،‌ بیهوده است و تنها ما را به عقب می‌اندازد. ما در ابتدای حساس شدن روی معضل زباله و تلاش برای جمع‌آوری آنها به یک مشکل بزرگ برخوردیم؛ محلی برای جمع‌آوری زباله در قاسم‌آباد مشخص نشده بود بنابراین هر خانواده‌ای بنا به تشخیص خود زباله‌هایش را در نقطه‌ای می‌ریخت که باعث زشت شدن چهره روستا در کنار ورود مواد پلاستیکی به درون خاک می‌شد. ویلاداران هم رویه‌شان همین بود،‌ آنها برای دفع زباله‌هایشان مشابه محلی‌ها عمل کرده و مناطقی که زباله جمع شده بود را به‌عنوان نقطه‌ای در نظر می‌گرفتند که می‌توانند زباله‌هایشان را در آنجا بریزند.  او با اشاره به اینکه کوره‌های سنتی یکی از راهکارهایی است که در بسیاری از کشورها آن را به کار می‌برند،‌ می‌افزاید: استفاده از این کوره‌ها مستلزم تفکیک زباله است از این رو ما شروع به آموزش درباره تفکیک زباله به مردم کردیم،‌ زیرا زباله‌های خشک قابل بازیافت بوده و سوزاندن آن برای محیط‌زیست مضر است درحالی‌که زباله‌های‌ تر می‌توانند سوزانده شوند، درست است که در نهایت عمل سوزاندن زباله‌های تر هم می‌تواند به محیط‌زیست ضررزننده باشند اما ما باید بین گزینه‌های بد و بدتر انتخاب کنیم و گزینه بدتر رها کردن زباله در روستا است.

مهرآبادی از مذاکره با نماینده این منطقه در مجلس شورای اسلامی که منجر به همکاری سایت پارک علم و فناوی برای راه‌اندازی کارخانه بازیافت زباله‌ای که بنا به دلایلی تکمیلش متوقف شده بود خبر می‌دهد و می‌گوید: خوشبختانه بودجه و تجهیزات لازم برای این موضوع با پیگیری‌های صورت گرفته محقق شده است.  قاسم‌آباد روستایی با منظره‌های زیباست که می‌تواند مقصدی برای گردشگران باشد اما درحال‌حاضر زباله به مانعی برای توسعه توریسم آن منجر شده است،‌ این فعال حوزه گردشگری و صنایع‌دستی با بیان این مطلب ادامه می‌دهد: چالش دیگر قاسم‌آباد حضور ویلاهایی است که نسبتی با معماری حاکم بر منطقه ندارند و بیشتر به سبک چینی یا ایتالیایی ساخته می‌شوند. متاسفانه برخی از محلی‌ها به‌جای آنکه به فکر استفاده از ظرفیت‌های روستا برای توسعه گردشگری باشند بنگاهداری را ترجیح می‌دهند. این درحالی است که قاسم‌آباد با استفاده از نام و شهرتش توان تبدیل شدن به یکی از مناطق جذاب گردشگری در گیلان را دارد.  او می‌گوید: زمانی که تعداد خانه‌هایی که هیچ نسبتی با معماری سنتی ندارند در یک روستا زیاد شود قاعدتا گردشگران هم تمایل کمتری برای حضور در آن دارند،‌ زیرا معمولا توریست‌ها ترجیح می‌دهند با حضور در یک روستا تجربه زندگی مردم بومی را مشاهده کنند. از این رو است که ما به جای فروش زمین به مردم توصیه می‌‌کنیم غذاخوری‌هایی که غذای محلی سرو می‌کنند،‌ مراکز خرید سنتی و.. را راه بیندازند. کسب‌وکارهایی که هم معرف فرهنگ و سنت حاکم بر قاسم‌آباد است و هم گردشگری پایدار را در این منطقه توسعه می‌دهد.  مهرآبادی و دوستانش این روزها درحال کاشت درخت در آبگیر روستا هستند، به گفته او این آبگیر می‌‌تواند یکی از جاذبه‌های گردشگری در قاسم‌آباد باشد، همچنین آنها پیش از کرونا چند بازارچه صنایع‌دستی در روستا برگزار کردند که باعث معرفی هنرمندان به بازار شد و در شرایط کرونا هم توانستند از این هنر کسب درآمد داشته باشند.  گفته‌های مهرآبادی نشان می‌دهد برای توسعه گردشگری در شمال به‌ویژه در زمانی که تقاضای بازار برای آن بالا رفته است نیازمند حل چالش زباله در این مناطق هستیم تا آنها تبدیل به مناطقی مطلوب برای توریست‌هایی شوند که می‌خواهند روزهایی را در آرامش بگذرانند.