سرنوشت تقویم ۲۰۲۰ نمایشگاههای بینالمللی چه میشود؟
توریستهای تجاری در شبکه مجازی
اگرچه در ماه ژانویه ۸۵ درصد از شرکتهای برگزارکننده نمایشگاهها در جهان سطح فعالیت عادی داشتهاند اما در ماه مارس بهشدت کاهش یافته و به ۱۵ درصد رسید و این رقم در ماههای بعدی به ۵ تا ۶درصد کاهش یافت. ۷۳ درصد از کشورها در سراسر جهان در ماههای آوریل و مه هیچ فعالیتی حتی در سطح نمایشگاههای محلی نداشتهاند.باتوجه به اینکه بسیاری از شرکتها برآورد کردهاند نمایشگاههای ملی و محلی را در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ برپا خواهند کرد و سطح فعالیتهای خود را بهتدریج افزایش میدهند، اما برپایی نمایشگاههای بینالمللی تا سال ۲۰۲۱ باتوجه به محدودیتهای پرواز و سفرهای خارجی امکانپذیر نخواهد بود. برگزاری نمایشگاهها که زیرمجموعه گردشگری رویداد و تجاری بهشمار میآید یکی از منابع مهم درآمد کشورهای برگزارکننده محسوب میشود که سهم آن در کل مجموعه گردشگری ۱۳ درصد است. برگزاری نمایشگاهها که منجر به جذب گردشگران بسیاری از سراسر جهان میشود طی سالهای اخیر به منبع رقابت بسیاری از کشورها تبدیل شده است و برگزارکنندگان نمایشگاهها سود سرشاری از دایر کردن نمایشگاهها و حضور توریستها در این نمایشگاهها کسب کردهاند. سالانه حدود ۱۰۰ نمایشگاه بینالمللی در سراسر جهان برگزار میشود. شیوع ویروس کرونا به این بخش از گردشگری نیز همانند بخشهای دیگر آسیبها و خسارتهای سرشار وارد کرده است و منجر به لغو بزرگترین نمایشگاههای گردشگری و سفر همچون نمایشگاه بینالمللی سفر و گردشگری برلین (ITB) و نمایشگاه اکسپو دبی شده است. نمایشگاههایی که برای برگزاری آنها سالها سرمایهگذاری شده و برآورد آنها از حضور گردشگران در این نمایشگاهها بیش از ۲۰ میلیون نفر بوده است. لغو این نمایشگاهها ضربه سهمگینی بر شرکتهای برگزارکننده نمایشگاهها و در نتیجه میزان درآمد کشور مقصد وارد میکند. نمایشگاهها در نیمه اول سال ۲۰۲۰ با افت چشمگیری همراه بوده و بهرغم اینکه در ماههای ژانویه و فوریه بیشترین نمایشگاهها برگزار شد از ماه مارس به دلیل همهگیری ویروس کرونا در جهان برگزاری نمایشگاهها با کاهش چشمگیری روبهرو شد و به ۱۵ درصد رسید و تا ماه ژوئن این رقم به ۶ درصد کاهش یافت.
براساس برآوردهای صورتگرفته از ماه آگوست برگزاری نمایشگاهها افزایش یافته و تا ماه دسامبر به ۲۸ درصد از برگزاری نمایشگاهها خواهد رسید. البته بسیاری از نمایشگاهها فعالیتهای خود را بسیار کاهش داده و برخی بهطور کامل فعالیت خود را لغو کرده و به آینده موکول کردهاند. در نیمه اول سال ۲۰۲۰ کلیه نمایشگاههای بینالمللی بهصورت کامل لغو و تنها ۳ درصد از نمایشگاههای ملی در سراسر جهان برگزار شد و نمایشگاههای محلی با ۹ درصد بیشترین میزان برگزاری نمایشگاهها را داشتهاند. بخش عظیمی از شرکتهای برگزارکننده نمایشگاهها زمان نمایشگاههای خود را به نیمه اول ۲۰۲۱ موکول کردند که البته دایرشدن نمایشگاهها منوط به کاهش و مهار ویروس کرونا و اطمینان از بهداشت و ایمنی برای افراد شرکتکننده در این نمایشگاهها است. بر این اساس حدود ۵۴ درصد از نمایشگاههای بینالمللی که منجر به ورود گردشگران بسیاری به کشور مقصد میشود و سود بسیاری را برای آنان بهعمل میآورد، در نیمه اول ۲۰۲۱ برگزار خواهد شد. البته حدود ۱۲ درصد از شرکتهای برگزارکننده نمایشگاهها دایر کردن مجدد نمایشگاه را به آینده موکول کرده و زمان مشخصی برای آن اعلام نشده است و حدود ۷ درصد نیز در حال حاضر برگزاری نمایشگاه را کنسل کردهاند. انجمن جهانی صنعت نمایشگاهها (UFI) در آخرین گزارش خود از دادههای ثبت شده توسط ۴۵۹ شرکت در ۶۲ کشور و ۵ منطقه جهان ارزیابی کرده است که درآمدهای حاصل از برگزاری نمایشگاهها در نیمه اول سال ۲۰۲۰ دوسوم کاهش داشته و براساس پیشبینیهای انجمن جهانی صنعت نمایشگاهها تا پایان سال ۲۰۲۰ سهم درآمدی این صنعت در مقایسه با مدت مشابه خود در سال ۲۰۱۹ با کاهش ۳۹ درصدی مواجه خواهد شد. در سال ۲۰۱۹ رشد درآمدی بسیاری از شرکتهای برگزارکننده نمایشگاهها بیش از ۱۰ درصد بوده و این در حالی است که در سال ۲۰۲۰ با افت شدیدی همراه شده و تنها ۷ درصد از شرکتها انتظار کسب درآمد پایدار یا افزایش آن را دارند. براساس این گزارش حدود ۴۴ درصد از شرکتها تمام سرمایهگذاریهای خود در این بخش را متوقف کردهاند و برای ۳۲ درصد از شرکتها کاهش یافته است. همچنین حدود ۵۰ درصد از شرکتها سرمایهگذاریهای خود را به سوی دیجیتالی شدن افزایش دادهاند.
منطقه آسیا و اقیانوسیه بیشترین آسیب و افت را تجربه کرده و در ماه ژانویه تنها ۷۳ درصد از شرکتها، نمایشگاههای خود را در سطح عادی برگزار کردهاند و این در حالی است که در سایر مناطق این رقم به ۸۵ درصد رسیده است. در ماه فوریه این سطح در آسیا و اقیانوسیه به ۴۵ درصد کاهش یافته است. مناطق خاورمیانه و آفریقا و تا حدودی آمریکای مرکزی و جنوبی اطمینان کمتری از بازگشت به سمت عادی شدن دارند و انتظار میرود نمایشگاههای ملی تا سال ۲۰۲۱ برگزار نشود. خسارتهای مالی بر شرکتها نیز بسیار چشمگیر است و بیشترین آسیب بر منطقه اروپا و آمریکای شمالی با کاهش ۴۴ درصدی در کسب درآمد وارد خواهد شد. این کاهش درآمدی برای منطقه آسیا و اقیانوسیه ۳۹ درصد و برای خاورمیانه، آفریقا، آمریکایجنوبی و مرکزی بهترتیب ۳۱ و ۳۳ درصد خواهد بود. بهطور کلی ۸۷ درصد از شرکتها سیاست کاهش هزینهها را اتخاذ کردهاند و بیش از ۵۰ درصد نیز هیچگونه پشتیبانی مالی عمومی دریافت نکردهاند و کمتر از ۱۰ درصد از این شرکتها از پشتیبانی و حمایتهای مالی برخوردار شدهاند. حمایتهای مالی در خاورمیانه و آفریقا و آمریکای شمالی کمتر اتفاق افتاده و تنها ۳۱ درصد از شرکتها در خاورمیانه و آفریقا و ۳۸ درصد از شرکتها در آمریکای شمالی از حمایتهای مالی دولتها و نهادهای بینالمللی برخوردار شدهاند. حدود ۶۰ درصد از شرکتها در منطقه آمریکای جنوبی و مرکزی سرمایهگذاریهای خود را متوقف کردهاند. براساس تحقیقات صورت گرفته گرایش به سوی اجرای دیجیتالیسازی برنامهها در زمان شیوع ویروس کرونا افزایش یافته و حدود ۶۰ درصد از شرکتهای جهان این سیاست را درپیش گرفتهاند و در سطح جهانی سرمایهگذاریهای خود را تا دوسوم در جهت دیجیتالیسازی افزایش دادهاند. ۸۲ درصد از شرکتها معتقدند باتوجه به اثرات کووید-۱۹ فشار بر روی برگزاری رویدادها به شکل دیجیتالی افزایش خواهد یافت. تمایل به سوی برگزاری رویدادهای مجازی در جایگزینی رویدادهای حضوری چندان قوی است که بیش از ۸۰ درصد از شرکتهای اروپایی احتمال برگزاری نمایشگاهای خود را به این شکل برآورد کردهاند.