در رد رفتارهای سنتی هزینه‌ها

در مدل‌های سنتی رفتار هزینه‌ها در حسابداری مدیریت هتلداری، هزینه‌های متغیر نسبت به تغییرات حجم فعالیت به‌طور متناسب افزایش یا کاهش می‌یابند؛ اما نتایج پژوهش‌های برخی از پژوهشگران در سال‌های اخیر بیانگر آن است که میزان افزایش در هزینه‌ها هنگام افزایش در سطح خدمات، بیشتر از میزان کاهش در هزینه‌ها هنگام کاهش در حجم خدمات است. چنین رفتار‌های هزینه‌ها را «چسبندگی هزینه‌ها» می‌نامند. چسبندگی هزینه‌ها یکی از ویژگی‌های رفتار هزینه‌ها نسبت به تغییرات سطح فعالیت و بیانگر آن است که بزرگی افزایش در هزینه‌ها هنگام افزایش سطح فعالیت، بیشتر از بزرگی کاهش هزینه‌ها هنگام کاهش در سطح فعالیت است.

از مهم‌ترین اهداف هر هتل افزایش سودآوری، رشد، حداقل کردن بهای تمام‌شده و قیمت‌گذاری خدمات است اما اهداف فوق در گرو تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی و کنترل مدیران و براساس اطلاعات به‌موقع و قابل‌اتکا است. تئوری‌های سنتی رفتار هزینه، بیان می‌کند تغییرات هزینه تنها به میزان تغییرات در سطح فعالیت وابسته است و این تغییرات به‌صورت متقارن صورت می‌گیرد؛ درصورتی‌که تئوری چسبندگی هزینه‌ها موضوع فوق را به چالش کشیده و عنوان می‌کند میزان کاهش هزینه‌ها هنگام کاهش فعالیت، کمتر از میزان افزایش هزینه‌ها براثر افزایش فعالیت است. با توجه به آنچه گفته شد شالوده مدل هزینه‌یابی سنتی که همان تناسب بین هزینه‌ها و سطح فعالیت است، همیشه برقرار نیست و برآورد رفتار هزینه بدون در نظر گرفتن چسبندگی هزینه‌ها گمراه‌کننده خواهد بود.

آگاهی از رفتار هزینه برای حسابداران، پژوهشگران و تمام کسانی که با حوزه مدیریت و به‌ویژه مدیریت هتلداری در ارتباط هستند و تغییرات در هزینه‌ها را برحسب تغییرات در درآمد ارزیابی می‌کنند، دارای اهمیت است. مدیران باید دلیل خود را برای چسبندگی هزینه از طریق توجه به حساسیت تغییرات هزینه به نسبت کاهش حجم، ارزیابی کنند و ظرفیت واکنش شرکت را در برابر کاهش تقاضا برای خدمات افزایش دهند. با مشخص کردن چسبندگی هزینه، صاحبان هتل‌ها و به‌ویژه هتل‌های زنجیره‌ای می‌توانند تحلیل کنند که آیا مدیران باعث وارد آمدن هزینه برای هتل شده‌اند یا نه.

یک سوال مهم

با توجه به نکات فوق، بررسی و مطالعه بیشتر در خصوص چسبندگی هزینه‌ها لازم به نظر می‌رسد. اهمیت بررسی رفتار هزینه‌ها برای برنامه‌ریزی‌های آتی هتل‌ها این نکته را یادآور می‌شود که باید به دنبال پاسخ به این مهم بود که آیا هزینه‌های اداری عمومی و فروش و همچنین بهای تمام‌شده خدمات فروش‌رفته چسبنده هستند و ویژگی‌های مختلف هتل‌ها مانند اندازه، تعداد ستاره‌ها، تعداد کارکنان، دارایی‌ها و بدهی‌ها بر شدت چسبندگی هزینه آنها چگونه تاثیر می‌گذارد.

عمدتا چسبندگی هزینه‌ها به این علت رخ می‌دهد که اختلافات نامتقارن در تعدیل منابع وجود دارد؛ هتل‌ها برای کنار گذاشتن منابع و جایگزینی همان منابع در صورت بازگشت تقاضا به وضعیت اولیه، ناگزیر به تحمل هزینه‌های تعدیل هستند. هزینه‌های تعدیل شامل مواردی همچون پرداخت خسارت به کارکنان کنار گذاشته‌شده و هزینه‌های جست‌وجو و آموزش کارکنان جدید است. علاوه‌بر هزینه ریخته، هزینه‌های سازمانی مانند تضعیف روحیه کارمندان باقی‌مانده به‌دلیل قطع ارتباط با همکاران خود و فرسایش سرمایه انسانی به‌دلیل ازهم‌گسیختگی گروه‌های کاری نیز جزئی از هزینه‌های تعدیل محسوب می‌شود. زمانی که تقاضا افزایش می‌یابد، مدیران منابع را به میزان کافی افزایش می‌دهند تا به فروش بیشتری دست یابند؛ اما زمانی که فروش کاهش می‌یابد، عملا برخی منابع قابل‌استفاده نیست. به‌دلیل اینکه نوسانات تقاضا در صنعت هتلداری بسیار بالا و تصادفی است، مدیران هتل‌ها باید پیش از تصمیم‌گیری درباره کاهش منابع، احتمال موقتی بودن کاهش تقاضا را ارزیابی کنند.

بررسی‌ها تایید می‌کنند که هزینه‌های توزیع، فروش، عمومی و اداری و بهای تمام‌شده خدمات فروش رفته، جزو هزینه‌های چسبنده هستند. تحقیقی نشان داده که در ازای یک درصد افزایش فروش، هزینه‌های اداری عمومی و فروش ۶۵ درصد افزایش‌یافته؛ درحالی‌که درازای یک درصد کاهش فروش، هزینه‌های اداری عمومی و فروش تنها ۴۱ درصد کاهش‌یافته است. این تحقیقات همچنین نشان داد که پیش‌بینی افزایش فروش آتی توسط مدیران موجب افزایش چسبندگی هزینه فروش اداری و عمومی می‌شود و میزان خوش‌بینی مدیران درباره افزایش فروش آتی با درجه چسبندگی بهای تمام‌شده خدمات ارائه‌شده رابطه مثبت دارد.

Gm۳۹۴@yahoo.com