گردشگری هند برای سبقت از چین دست به کار شده است؛ نقش دولت در رونق سفر چیست؟
قطب نوظهور توریسم جهان
هند به عنوان یکی از محبوبترین مقاصد سفر در سراسر جهان باعث شده است که صنعت گردشگری و مهمان‌‌‌‌‌‌نوازی آن به‌‌‌‌‌‌عنوان یکی از محرک‌‌‌‌‌‌های اصلی رشد در میان بخش خدمات در این کشور ظهور کند.
تلاش‌‌‌‌‌‌های مداوم دولت‌‌‌‌‌‌های مرکزی و ایالتی به صنعت گردشگری کمک کرده است و دولت به پتانسیل این کشور در صنعت گردشگری پی برده است و اقدامات متعددی را برای تبدیل هند به یک قطب گردشگری جهانی انجام داده است. در این راستا، دولت برای تقویت گردشگری و مهمان‌‌‌‌‌‌نوازی ابتکارات عمده‌‌‌‌‌‌ای را برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی کرد. در سال ۲۰۲۴، بخش مسافرت و گردشگری هند حدود ۹.۱درصد از کل تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل داد. این مبلغ به بیش از ۱۱.۱۰ تریلیون دلار رسید و افزایشی نزدیک به ۱۲.۱ درصد نسبت به سال قبل داشت.
بخش گردشگری هند در میان بخش‌‌‌‌‌‌های اقتصادی دارای سریع‌‌‌‌‌‌ترین رشد در این کشور است. این صنعت به طور قابل توجهی بر اشتغال و توسعه منطقه‌‌‌‌‌‌ای تاثیر می‌‌‌‌‌‌گذارد و در عین حال تاثیر چند برابری بر عملکرد صنایع مرتبط ایجاد می‌کند. هند با افزایش رونق اقتصادی و رشد سریع، بازار جهانی مهمی برای سفرهای تفریحی خواهد بود. این کشور در حال حاضر پنجمین اقتصاد بزرگ دنیا است و جمعیت آن با بیش از ۱.۴ میلیارد نفر از چین پیشی گرفته و به بزرگ‌ترین اقتصاد جهان تبدیل شده است. علاوه بر این، پیش‌‌‌‌‌‌بینی می‌شود مصرف کالاها و خدمات، از جمله اوقات فراغت و تفریح، تا سال ۲۰۳۰ دو برابر شود.
بر اساس گزارش شاخص توسعه سفر و گردشگری (TTDI) در سال ۲۰۲۴ که مجمع جهانی اقتصاد (WEF) منتشر کرده است، هند در بین ۱۱۹ کشور در رتبه ۳۹ قرار دارد. در شاخص قبلی منتشر شده در سال ۲۰۲۱، هند در رتبه ۵۴ قرار داشت.
طبق گزارش TTDI، امتیازات هند در سه زمینه «اولویت‌بندی سفر و گردشگری»، «ایمنی و امنیت»، و «بهداشت و سلامت» بهبود یافته است. بر اساس آمار سازمان جهانی گردشگری برای ماه مه ۲۰۲۴، در سال ۲۰۲۲، حدود ۹۷۵ میلیون گردشگر بین‌المللی در سراسر جهان به سفر رفتند، که در آن هند ۱۴.۳ میلیون گردشگر بین‌المللی را ثبت کرد که ۱.۴۷درصد از سهم بازار گردشگری ورودی بین‌المللی را تشکیل می‌داد. سهم گردشگران بین‌المللی هند در آسیا و اقیانوسیه در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۵.۶درصد بوده است.
این کشور، به‌‌‌‌‌‌دلیل برخورداری از موقعیت جغرافیایی و فرهنگ‌‌‌‌‌‌های متنوع، تجربیات خاص خود را به‌‌‌‌‌‌همراه دارد که باعث شده تا به یکی از کشورهای پیشرو در اقتصاد گردشگری بین‌الملل تبدیل شود. در حال حاضر صنعت هتلداری و سفر و گردشگری دو صنعت بزرگ در هند هستند. برآوردها نشان می‌دهد تعداد ورود گردشگران بین‌المللی تا سال ۲۰۲۸ به ۳۰.۵ میلیون نفر خواهد رسید.
در سفر به هند هم امکان سفر ماجراجویانه و کاوش در مناطق دورافتاده مانند لاداخ، سیکیم و هیمالیا وجود دارد و هم گردشگری ساحلی، اکوتوریسم و حیات وحش را می‌‌‌‌‌‌توان در این کشور تجربه کرد. علاوه بر این، هند یکی از مهم‌‌‌‌‌‌ترین مقاصد فرهنگی و معنوی جهان به‌‌‌‌‌‌شمار می‌رود که به‌‌‌‌‌‌دلیل داشتن صومعه، معابد و مساجد باشکوه و بزرگ و خیره‌‌‌‌‌‌کننده گردشگران زیادی را به‌‌‌‌‌‌سوی خود جذب می‌کند. این کشور در عرصه گردشگری پزشکی توانسته جایگاه ویژه‌‌‌‌‌‌ای در جهان به خود اختصاص دهد و گردشگران بسیاری را به منظور مراقبت‌‌‌‌‌‌های پزشکی مقرون به‌‌‌‌‌‌صرفه اما با کیفیت بالا از نظر روش‌های جراحی و مراقبت‌‌‌‌‌‌های پزشکی به خود جذب کند.
هند جمعیت توریست داخلی بیشتری دارد، بنابراین چندان به گردشگران خارجی وابسته نیست. به این ترتیب هند بیست‌ودومین کشور پربازدید در جهان و هشتمین کشور در آسیا و اقیانوسیه است.
به گزارش خبرگزاری آنی ، در سال ۲۰۲۳، حدود ۹.۲ میلیون گردشگر خارجی از هند بازدید کردند. اگرچه آمار ورود FTA هنوز کمتر از رقم ۱۰.۹۳ میلیون نفری قبل از همه‌‌‌‌‌‌گیری در سال ۲۰۱۹ است، اما کارشناسان معتقدند که تعداد گردشگران خارجی در سال ۲۰۲۴ از آن فراتر خواهد رفت.
علاوه بر این یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در گسترش جایگاه گردشگری در هند به موضوع «چین» بازمی‌‌‌‌‌‌گردد که تا پیش از این، حدود ۱۵۰ میلیون مقصد گردشگری ورودی را به خود اختصاص می‌داد، اما در حال حاضر دیگر با چنین تقاضاهایی مواجه نیست. بنابراین باعث شده که هند فرصتی برای جذب گردشگران بیشتر پیدا کند.
عملکرد دولت هند در بازار گردشگری
دولت هند گام‌‌‌‌‌‌های متعددی برای تبدیل این کشور به یک قطب گردشگری جهانی برداشته است. تشویق مردم به بازدید از ۱۵ مقصد گردشگری تا سال ۲۰۲۲ یکی از اقدامات دولت برای ترویج گردشگری بوده است. سیاست ملی گردشگری ۲۰۲۲ همچنین، بر موقعیت گردشگری به عنوان یک اولویت ملی، افزایش رقابت به عنوان مقصد گردشگری و ایجاد زیرساخت در کلاس جهانی تمرکز دارد.
دولت هند برای توسعه و گسترش گردشگری خود، بودجه کلانی را اختصاص داده است و در سال ۲۰۲۴ با رشد ۴۴.۷ درصدی نسبت به سال مالی قبل، ۲۹۴.۸ میلیون دلار را به بخش گردشگری اختصاص داده است. دولت هند با هزینه ۵۶ میلیارد دلاری قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ از طریق رشد فراگیر و به ویژه تمرکز بر گردشگری کروز، اکوتوریسم و گردشگری ماجراجویانه، حدود ۱۴۰ میلیون شغل در گردشگری ایجاد کند. هند حتی در صنعت هواپیمایی نیز خود را ارتقا داده و برآوردها حاکی از آن است که، با توجه به سفارش‌های اخیر خطوط هوایی هند برای خرید بیش از ۱۰۰۰فروند هواپیما، ورود گردشگران خارجی افزایش یابد؛ زیرا دسترسی و اتصال را افزایش می‌دهد. در سال گذشته، ایر ایندیا، ایندیگو و اکاسا با هم ۱۱۲۰ هواپیما به بوئینگ و ایرباس سفارش دادند. همچنین، تعداد فرودگاه‌‌‌‌‌‌های هند در۱۰ سال گذشته دو برابر شده و به ۱۴۹ فرودگاه رسیده است که باعث افزایش اتصال به مقاصد گردشگری در هند شده است. از ژانویه ۲۰۲۶، ایر ایندیا یکی از ارکان رشد گردشگری ورودی به هند پس از امضای قراردادی برای خرید ۴۷۰ هواپیما از ایرباس و بوئینگ خواهد بود.
یکی از اقدامات مهم متولی گردشگری هند یعنی همان وزارت گردشگری این کشور، تبلیغ و بازاریابی حرفه‌‌‌‌‌‌ای مقاصد و محصولات گردشگری هند به‌‌‌‌‌‌صورت جامع در بازارهای داخلی و خارجی است. این اهداف از طریق یک استراتژی بازاریابی و تبلیغاتی یکپارچه و یک کمپین هم‌‌‌‌‌‌افزایی در ارتباط با تجارت مسافرتی، دولت‌‌‌‌‌‌های ایالتی و هیات‌‌‌‌‌‌های هندی محقق می‌‌‌‌‌‌شوند. تبلیغات همچنین از طریق وب‌سایت و بسترهای رسانه‌‌‌‌‌‌های اجتماعی وزارتخانه انجام می‌شود. مقاصد گردشگری در کشور نیز از طریق اشکال تبلیغاتی مختلف که توسط این وزارتخانه تهیه شده است، تقویت می‌شود. وزارت گردشگری همچنین در نمایشگاه‌‌‌‌‌‌ها و رویدادهای مسافرتی گوناگون که در بازارهای بزرگ و بالقوه خارج از کشور برگزار می‌شود شرکت می‌کند تا سهم هند را در بازار جهانی گردشگری افزایش دهد.
همچنین، وزارت گردشگری برنامه آموزشی توسعه مهارت مبتنی بر مقصد را در نقاط مختلف کشور برای آموزش افراد محلی ساکن در نزدیکی مکان‌‌‌‌‌‌ها و مقاصد گردشگری برگزار کرده است. حدود ۱۲هزار نماینده در ۱۴۵ مقصد آموزش دیده‌‌‌‌‌‌اند.
علاوه بر این، دولت اقداماتی را برای افزایش سرمایه‌گذاری در تسهیل گردشگری معنوی انجام داده است. ایالت‌‌‌‌‌‌هایی مانند اوتارپرادش در حال توسعه مدارهای گردشگری هستند و اوتاراکند و بنگال غربی نیز در حال بهبود زیرساخت‌‌‌‌‌‌هایی برای زائران هستند.از این رو، انتظار می‌رود بخش گردشگری و مهمان‌‌‌‌‌‌نوازی هند تا سال ۲۰۲۸ بیش از ۵۹ میلیارد دلار درآمد داشته باشد. علاوه بر این، پیش‌‌‌‌‌‌بینی می‌شود که تعداد گردشگران خارجی (FTA) تا همان سال به ۳۰.۵ میلیون نفر برسد. همچنین، با استفاده از امکانات بهداشتی در سطح جهانی و شیوه‌‌‌‌‌‌های درمانی سنتی، گردشگری پزشکی و استراحتگاه‌‌‌‌‌‌های سلامتی ۲۱درصد از مسافران بین‌المللی را جذب می‌کنند.
طبق گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری، طی دهه آینده، تولید ناخالص داخلی سفر و گردشگری هند به طور متوسط سالانه ۷.۱درصد رشد خواهد کرد.
علاوه بر این هند قصد دارد عنوان یکی از پرمسافرترین و هزینه‌کننده‌‌‌‌‌‌ترین مسافران به جهان را به خود اختصاص دهد و بر اساس برآوردها، هند تا سال ۲۰۳۰ چهارمین کشور بزرگ از نظر هزینه سفر در جهان خواهد بود. به لطف رشد اقتصادی چشمگیر این کشور به‌‌‌‌‌‌ویژه در یک دهه اخیر، صنعت گردشگری هند نیز رشد قابل‌‌‌‌‌‌توجهی را تجربه می‌کند و این باعث شده تا هندی‌ها نیز علاوه بر ترغیب به سفرهای بیشتر، برای سفرهای خود بیشتر از قبل هزینه کنند. از این رو انتظار می‌رود، مجموع هزینه‌‌‌‌‌‌های مسافران هندی تا سال ۲۰۳۰ به ۴۱۰ میلیارد دلار افزایش یابد و هند چهارمین خرج‌‌‌‌‌‌کننده بزرگ جهان باشد. رشد پیش‌‌‌‌‌‌بینی شده این کشور در سرانه تولید ناخالص داخلی، همراه با گرایش فزاینده برای سفرهای بین‌المللی، می‌‌‌‌‌‌تواند منجر به موجی از مسافران هندی شود که برای دیدن جهان عازم سفر می‌‌‌‌‌‌شوند. اگر هند از مسیر سفرهای خارجی چین پیروی کند (که به دلیل شباهت در اندازه جمعیت و مسیر درآمد سرانه شدنی است)، گردشگران هندی می‌توانند تا سال ۲۰۴۰ سالانه ۸۰ تا ۹۰ میلیون سفر انجام دهند.
دهه آینده چگونه است؟
با حمایت درست دولت، شورای جهانی سفر و گردشگری پیش‌‌‌‌‌‌بینی می‌کند که این بخش می‌‌‌‌‌‌تواند سهم تولید ناخالص داخلی سالانه خود را تا سال ۲۰۳۴ به ۴۳.۲۵ تریلیون روپیه افزایش دهد که ۷.۶درصد از اقتصاد هند را شامل می‌شود و به طور بالقوه می‌‌‌‌‌‌تواند تقریبا ۶۳ میلیون نفر در سراسر کشور استخدام کند.
در واقع، دولت هند هدف خود را روی جذب ۱۰۰ میلیون گردشگر تا سالگرد استقلال هند در سال ۲۰۴۷ گذاشته است. این هدف و جاه‌‌‌‌‌‌طلبی منجر به تقویت اقتصاد هند شده و آن را به یکی از محبوبترین مقاصد سفر در جهان تبدیل کرده است.
