تابستان بیآب در انتظار یزد؟
در خصوص وضعیت بارندگی‌های امسال در استان یزد، مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقهای یزد گفت: در سال آبی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ میزان بارندگی استان ۴۲ میلی‌متر بوده که نسبت به سال گذشته با کاهش ۳۶ درصدی روبه‌رو بوده است. جواد محجوبی افزود: استان یزد به لحاظ میزان بارندگی سال آبی، رتبه ۲۹ را در بین ۳۱ استان کشور داراست. کم‌آبی در این استان در حالی است که هنوز تابستان داغ کویر از راه نرسیده با این حال آبی در یزد نمانده و باید با جدیت به فکر صرفهجویی باشیم که در این باره مدیر حفاظت و بهره‌‌‌برداری شرکت آب منطقهای یزد با اشاره به اینکه وضعیت استان در منابع آب شکننده و وخیم است، گفت: متاسفانه در حال حاضر آبی وجود ندارد که ذخیره‌‌‌سازی شود؛ اگر خط انتقال قطع شود توانایی ذخیره‌‌‌سازی نداریم. سعید ابراهیمی افزود: بیشترین صرفهجویی باید جایی باشد که بیشترین مصرف را دارد. در برنامه سازگاری اقداماتی پیش‌بینی شده که اجرای آن نیازمند سرمایه‌گذاری است. هدف برنامه سازگاری نیز حذف کشت نبوده است؛ بلکه ارائه راهکارهایی برای افزایش بهرهوری است. اما رئیس مرکز بین‌المللی قنات که چند سال مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان یزد هم بوده هشدارهای جدی‌تری می‌دهد و می‌گوید: در یزد آب نیست و ۳۲هزار هکتار زمین کشاورزی باید خشک شود، سالی نیم متر سطح آب در استان یزد پایین می‌رود.
این استاد دانشگاه یزد ادامه داد: هنوز موضوع بهرهوری به‌‌‌خاطر نگاه‌‌‌های محلی و جزیره‌‌‌ای که به آن می‌شود جا نیفتاده است؛ حتی در سطح ملی و مسوولان کشور. جوادیان‌زاده با بیان اینکه مدیریت مصرف و مدیریت تامین تنها راه‌‌‌های پیش روی ماست، یادآور شد: مدیریت مصرف در گذشته به‌‌‌خوبی انجام می‌‌‌شد و مردم یزد تنها با قنات زندگی می‌‌‌کردند؛ صنعت، کشاورزی، شرب و بهداشت همه از این قنات استفاده می‌‌‌شد و در سال‌های خشکسالی، آب قنات به یک‌‌‌دهم کاهش پیدا می‌‌‌کرد؛ ولی مدیریت بوده و مهم‌تر از آن، مردم تاب‌‌‌آوری را بالا می‌‌‌بردند و حتی یک قطره آب را هم حفظ می‌‌‌کردند.
وی تصریح کرد: برای افزایش بهرهوری باید یک برنامه مشخص داشته باشیم و در همان مسیر حرکت کنیم و در حوزه آبخوان‌‌‌داری و آبخیزداری هم باید بیشتر تلاش کنیم که البته این هم یکی از ابزارهای ما برای مدیریت آب است که در زمان مناسب باید استفاده شود. یکی از بخش‌هایی که در سالیان اخیر نیاز بوده در راستای مدیریت مصرف و بهرهوری گام‌های خوبی در آن برداشته شود کشاورزی است که در این خصوص سرپرست جهاد کشاورزی استان یزد با اشاره به اینکه موضوع آب، بحث ویژه‌‌‌ای در تمام کشور است، گفت: اگر به بارش به‌‌‌عنوان اصلی‌‌‌ترین منبع تامین آب نگاه کنیم، ۲۰ سال قبل مجموع آب قابل‌‌‌استحصال تقریبا به طور متوسط ۱۳۰ میلیارد مترمکعب بوده است.
سرپرست جهاد کشاورزی یزد گفت: بخش کشاورزی متهم است که بالاترین مصرف آب را دارد. این نگاه از منظر مصرف آب و حجم آب مصرفی در بخش کشاورزی درست است، منتها باید به گونه‌‌‌ای برنامه‌‌‌ریزی شود که در مقالات و سخنرانی‌‌‌ها افتخار کنیم که بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آب در کشور، بخش محیط‌‌‌زیست است. کشاورزی زیر‌سیستمی از اکوسیستم است که اگر آن را حفظ کنیم به‌‌‌عنوان بخشی از سیکل هیدرولوژی به بارش کمک می‌کند. ۸۲درصد آب محدود استان در کشاورزی مصرف می‌شود؛ این عیب نیست فقط باید مدیریت کرد تا بهرهوری افزایش پیدا کند.
حاجی‌حسینی همچنین به موضوع فرونشست زمین اشاره کرد و گفت: مسائلی که در استان باید بیشتر به آن توجه کرد موضوع حق‌آبه زیست‌‌‌محیطی است. از سوی دیگر شرط پایداری این است که آب انتقالی به یزد، به سفره‌‌‌های زیرزمینی تزریق شود. وی با اشاره به اینکه کشاورزی حذف‌‌‌شدنی نیست، تصریح کرد: آیا معیشت این تعداد کشاورز مدنظر ما بوده است؟ آیا به دنبال مشاغل جایگزین بوده‌‌‌ایم؟ با این توضیحات در مرحله اول باید امیدوار باشیم بارش‌های بهاری به فریاد دل سوخته کویر ایران برسد و در مرحله دوم باید مثل همیشه بهرهوری و مدیریت مصرف جدی‌تر گرفته شود؛ به‌ویژه در بخش خانگی و کشاورزی.
