چرا گردشگران با سبک جدید سفر غافلگیر میشوند؟
سوءبرداشت از بومگردی
با وجود استقبال بالا، چند چالش اقامتگاه‌‌‌ها و بومگردی در کشورمان را تهدید می‌کند. اولین آنها به نا‌آشنایی بسیاری از گردشگران با مولفه‌‌‌های بومگردی برمی‌گردد. برخی با انتظار دریافت خدمات هتلی به اقامتگاه‌‌‌ها مراجعه می‌کنند اما با دیدن فضای متفاوت از هتل‌‌‌ها، ناراضی میشوند. در مواردی هم شاهدیم که صاحبان اقامتگاه بیش از ظرفیت خود اقدام به پذیرش گردشگر می‌کنند که همین موضوع استاندارد خدمات دریافتی را کاهش می‌دهد. مهدی گوهری راهنمای گردشگری در این باره به «دنیای‌اقتصاد» میگوید: مسافر زمانی در سفر احساس رضایت می‌کند که نیازهایش برطرف شده باشد. این موضوع زمانی اتفاق می‌‌‌افتد که آژانس یا راهنمای گردشگری، مسافرشان را درباره آنچه قرار است تجربه کند، توجیه کرده و اطلاعات شفاف و دقیق داده باشند.
تورمی که در کشور شاهد آن هستیم باعث شده بسیاری از گردشگران یا آژانس‌‌‌ها به جای هتل سراغ گزینه اقامتگاه بومگردی بروند. با این حال برخی مسافران تور، انتظار دارند در اقامتگاه‌‌‌ها هم مشابه خدمات تور دریافت کرده و همین موضوع چالشی را برای آژانس ایجاد می‌کند. گوهری در این باره میگوید: آژانس معمولا برای هر سفری که طراحی می‌کند تولید محتوا انجام می‌دهد. علاوه بر آن فروشنده تور هم توضیحات لازم را به مخاطبان و علاقه‌مندان می‌دهد یا لازم است کسانی که قصد شرکت در تور دارند، پرسش‌‌‌هایشان درباره برنامه سفر را بپرسند.
او اضافه می‌کند: کسانی که برایشان آرامش و حریم شخصی مهم است، معمولا هتل را ترجیح می‌دهند. در مقابل بومگردی مناسب کسانی است که می‌‌‌‌‌‌خواهند سبک دیگری از زندگی را تجربه کنند هر چند باید پذیرفت برخی بوم‌‌‌گردی‌‌‌های ما تجربه‌گرا نیستند. در هر حال درباره محل اقامت باید اطلاع‌‌‌رسانی لازم به مسافر انجام شود تا بداند که چه امکاناتی در انتظارش است. این راهنمای گردشگری به تور هفته گذشته خود که در قالب گردشگری حیات‌‌‌وحش اجرا شد، اشاره کرده و میگوید: از آنجا که شرکت‌کنندگان در این تور کاملا به امکانات محدود سفر آگاه بودند، نارضایتی از این بابت نداشتیم. زیرا معمولا در تورهای حیات‌‌‌وحش به واسطه اقامت در حاشیه زیستگاه، خدمات بالا نیست و با حداقل امکانات انجام می‌شود، با این حال مواردی هم برای همکاران ما اتفاق افتاده که گردشگر بین انتظارات و خدمات دریافت شده، تفاوتی را حس کرده است. وضعیتی که در نهایت به نارضایتی منجر شده‌است.
تجربه زندگی بومی
مبین صوفی صاحب یک اقامتگاه بوم گردی در حاشیه پارک ملی گلستان و در روستای توتلی تمک است. او به «دنیای‌اقتصاد» میگوید: بومگردیها پدیده جدیدی هستند و خدمات متفاوتی نسبت به هتل‌‌‌ها عرضه می‌کنند. آنها از یک زاویه نسبت به هتل‌‌‌ها رفاه بیشتری برای مشتریان خود فراهم کرده و با قرار گرفتن در محیط‌‌‌های روستایی جذابیت بالایی دارند. او با اشاره به جاذبه‌‌‌های فرهنگی بومگردیها اضافه می‌کند: برخی صاحبان بومگردی همچنین مجموعه‌‌‌ای از خدمات طبیعت‌‌‌گردی را هم به گردشگران عرضه کرده و در مواردی مانند بخش‌‌‌هایی از ترکمن صحرا اسب سواری و... را هم در بسته خدمات خود دارند. همین موضوع سبب شده تا کسانی که در طول هفته در فضای شهری استرس زیادی را تجربه می‌کنند برای گذراندن دو روز آخر هفته یا تعطیلات مناسبتی تصمیم بگیرند یک فضای طبیعی را تجربه کنند و به جای سفرهای درون شهری و بهره‌‌‌گیری از خدمات هتلی، سراغ روستا و بومگردیها بروند.
اقامتگاهی که صوفی مدیریت آن را بر عهده دارد نیز مانند سایر اقامتگاه‌‌‌ها در طول تعطیلات عید فطر شاهد استقبال خوب گردشگران بوده است. با این حال او هم مانند سایر مدیران بومگردی با گردشگرانی مواجه شده که انتظار دریافت خدماتی مشابه هتل داشته‌‌‌اند. او در این باره میگوید: متاسفانه در مواردی شاهدیم که گردشگران به واسطه عدم‌آگاهی از مولفه‌‌‌های بومگردی انتظار دارند خدماتی مشابه هتل‌‌‌ها به آنها عرضه شود. در بومگردی قرار است ما زندگی سنتی مردم ساکن در همان منطقه را نمایش دهیم. البته در برخی موارد بوتیک‌‌‌ها ،هتل‌‌‌ها و.. را داریم که خدمات‌‌‌شان به هتل‌‌‌ها نزدیک میشوند ولی اغلب اقامتگاه‌‌‌ها در تلاش هستند تا تجربه یک زندگی بومی را عرضه کنند.
به گفته صوفی مدیران بوم گردی و متولیان گردشگری باید درباره مولفه‌‌‌های بوم گردی و تفاوت‌‌‌های آن آگاهی‌‌‌های لازم را عرضه کنند. او اضافه می‌کند: هر منطقه‌‌‌ای دستورالعمل خاص خود را بر اساس اقلیم و سبک زندگی مردم دارد که با منطقه دیگری متفاوت است و همین موضوع باعث تنوع انواع و اقسام بومگردیها در کشور می‌شود.
در مواردی شاهدیم که استقبال خوب از بومگردیها سبب شده تا آنها خدمات خود را به شکل حداقلی ارائه دهند یا از استانداردهای معمول فاصله بگیرند. این فعال حوزه بومگردی میگوید: برای گردشگران دو مقوله مکان مناسب برای استراحت و کیفیت غذا اهمیت زیادی دارد و در این زمینه باید صاحبان بومگردی وسواس به خرج دهند. متاسفانه گاهی مالکان این مجموعهها بیش از حد ظرفیت خود اقدام به پذیرش مهمان می‌کنند که همین موضوع کنترل بر خدمات را سخت کرده و کیفیت را پایین می‌آ‌‌‌ورد. علاوه بر آن ورود یک جمع بزرگ در یک خانه، باعث می‌شود شاهد رفتارهایی باشیم که با فرهنگ حاکم بر روستا تضادهایی داشته و در نهایت نارضایتی محلی‌‌‌ها و گردشگران را به همراه داشته باشد.
گفته‌‌‌های این کارشناسان گردشگری در دو حوزه بومگردی و راهنمایان گردشگری نشان می‌دهد بومگردیها این روزها، شرایط بهتری را نسبت به هتل‌‌‌ها تجربه می‌کنند. با این حال به نظر می‌رسد آموزش صاحبان این کسب و کار از سوی متولی گردشگری ضروری است، ضمن آنکه گردشگران نیز باید نسبت به ماهیت این مجموعهها و تجربه‌های متفاوتی که عرضه می‌کنند آگاه شوند تا به این ترتیب رضایت حداکثری حاصل شود. تنها در این صورت است که می‌توان به آینده بوم گردی‌ها امیدوار بود.
