آسیبشناسی اجتماعی مهندسی ایران در مشهد
به گفته آخوندی، توسعه مهندسی با کارآمدی، ظرفیت مولد و سازگاری سیستم و همچنین دادوستد مثبت نهادهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی شکل میگیرد. وی تاکید کرد: در ایران نهاد اقتصادی کارآمدی که در آن مهندس بالنده شود، نداریم. آخوندی با اشاره به سابقه مهندسی در ایران، اظهار کرد: در تاریخ کشورمان در آثار بزرگی چون نقش جهان، یک مهندسی توام با هنر، نهفته است؛ همچنین حوزههای مهندسی مدرن زودتر از کشورهای همسایه و همتراز مانند ترکیه، عراق، مصر و مالزی، وارد کشورمان شد و ظرفیتهای ارزشمندی در بخش مهندسی ایران طی ادوار مختلف فراهم بوده است؛ اما، امروز این پرسش مطرح میشود که چرا مهندسان ایران سهمی از بازار مهندسی جهانی ندارند؟ در حالی که سهم کشورهای همتراز ایران از مهندسی بینالمللی، بسیار زیاد است. وی در ادامه تصریح کرد: پاسخ این سوالات زمانی ممکن خواهد بود که بدانیم محیط اقتصاد سیاسی ایران اساسا برای پرورش بنگاههای بزرگمقیاس اعم از مهندسی و غیرمهندسی، بارور نیست. این ماجرا را نمیتوان از درون فضای جامعه مهندسی بررسی کرد؛ بلکه بررسی مسائل این حوزه در یک بستر سیاسی و جامعهشناسی، نیازمند یک نگاه برونحرفهای است. این استاد دانشگاه با اشاره به علل توسعه نیافتگی مهندسی در ایران، گفت: بنیاد حرفه مهندسی در ایران بر مبنای تعارض منافع شکل گرفته است و این مساله یکی از دلایل اصلی توسعه نیافتگی کشور ما به شمار میآید.
سیدمحمد بحرینیان، صنعتگر و پژوهشگر توسعه هم در این همایش با عنوان «درخودماندگی و چالش علم و فن در اقتصادهای وامانده از توسعهیافتگی» گفت: اگر دیدگاه خودشیفتگی نداشته باشیم، سابقه تاریخی نشان میدهد که ما یکی از معماران تمدن جهانی بودیم. تمدن قبل و بعد از اسلام مبتنی بر همگرایی اهداف متعالی به علاوه بها دادن به علم و فن، بهوجود آمد و زوال آن زمانی اتفاق افتاد که در این حوزه هرجومرج شد. وی بهانه نبود و کمبود منابع در توسعه نیافتگی کشور را کذب دانست و گفت: مطرح کردن کمبود منابع، سادهترین توجیه توسعهنیافتگی در ۱۲۰ سال گذشته بوده است. تحقیقات و مطالعات در دفتر پژوهشهای اتاق مشهد نشان میدهد که حجم عظیمی از منابع در دسترس بوده؛ اما آن را تلف کردیم. بحرینیان تصریح کرد: آمار نشان میدهد که در یک بازه زمانی مشابه، کل منابع در اختیار چین ۳۲۰میلیارد دلار بوده یعنی ۱/ ۰ منابع کشور ما؛ اما در همین مدت ۲۲۰میلیون شغل جدید در آن کشور ایجاد شد، در حالی که کشور ما در ایجاد ۳۰میلیون شغل هم ناموفق بود.