تجهیزات گلخانهای؛ محصولاتی داخلی با قیمت‌های نجومی
در حالی که اقتصاد مقاومتی مورد تاکید رهبر انقلاب قرار دارد، ضرورت کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی نیز از اهداف موکد در تمامی بخش ها و ضرورتی برای افزایش توان اقتصادی کشور است که بخش کشاورزی به عنوان تولیدکننده اصلی غذا و تامین‌کننده امنیت غذایی با افزایش تولیدات باغی، زراعی و دامی و افزایش درآمدهای ارزی جایگاه مهمی در این زمینه دارد؛ در عین حال بخش کشاورزی به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌‌‌های اقتصادی کشور در کنار بخش صنعت و خدمات، سهم عمده‌‌‌ای در اقتصاد مقاومتی دارد. در این میان در کنار همه شیوه‌‌‌های کشت و زرع، کشت گلخانهای دورنمای مطلوب‌‌‌تر و آینده روشن‌‌‌تری را پیش‌رو دارد و علت آن نیز افزایش توانمندی کشاورزان در این زمینه و نیز پیشرفت دانش بشری در این عرصه است. اجرای سیاستهای هوشمندانه و نوین در حوزه کشت و زرع بخش کشاورزی از جمله گرایش به شیوه‌‌‌های نوین کشت و مدیریت شیوه‌‌‌های سنتی موجب می‌شود در بحرانی‌‌‌ترین شرایط تولید نیز در این بخش دغدغه کمتری وجود داشته باشد.به طوری که یکی از فعالان این بخش افزایش قیمت تجهیزات گلخانهای را غیرمنطقی می‌داند و به بازار می‌گوید: طی دو، سه سال اخیر قیمت تجهیزات گلخانهای افزایشی بوده و این امر موجب شده راه‌اندازی گلخانه برای ما بسیار گران تمام شود.رضا فدایی می‌گوید: چیزی که برای ما تعجب دارد این است که بخش قابل‌توجهی از تجهیزات گلخانهای محصول داخل است و نیاز به مواد اولیه وارداتی نیست اما متاسفانه روند قیمتی در این بخش کاملا صعودی است و این هزینه‌های تولید را بالا می‌برد.
این تولیدکننده ادامه می‌دهد: از سوی دیگر در مورد برخی از تجهیزات و لوازم موردنیاز در محیط گلخانهای مانند پلاستیک‌های مصرفی، نیاز است که هر چند سال یک‌بار تعویض شود چرا که پوسیده می‌شود اما این نوسان قیمت‌ها به‌رغم داخلی بودن محصولات، موجب شده بحث توسعه گلخانه‌ها چندان موفقیت‌آمیز نباشد.
آمار غیر‌رسمی از تولیدات گلخانهای کشور
بر اساس این گزارش در حال حاضر ۲۰هزار هکتار سطح زیرکشت گلخانه در سراسر کشور داریم و در برنامه پنج‌ساله مقرر شده از ۲۰هزار هکتار به ۱۲۰هزار هکتار برسد. با وجود این کرم‌رضا محمدی، بازرس اتحادیه و انجمن گلخانه‌داران کشور معتقد است: اگر از وزیر یا هر شخصی که در حوزه وزارت جهاد مسوولیت دارد بپرسید چند هکتار گلخانه در کل کشور داریم می‌گویند ۲۰هزار هکتار اما اگر از آنها بپرسید که چند هکتار آن فعال است یا چند‌هزار هکتار آن زیر کشت خیار، گوجه، فلفل یا محصولات دیگر به صورت تفکیک شده است کسی نمی‌داند!
محمدی افزود: این ندانستن خود یک چالش اساسی در حوزه گلخانه‌هاست و نیاز به یک سامانه یا پلتفرم است که تمام گلخانه‌داران در آن پلتفرم اعلام وضعیت کنند. در حالی که ارائه اطلاعات به صورت تفکیک‌شده با وجود پلتفرم‌ها و سامانه‌هایی که در دنیا موجود است شدنی است اما وزارتخانه بابت این امر سرمایه و بودجه‌ای تخصیص نمی‌دهد.
بازرس اتحادیه و انجمن گلخانه‌داران کشور با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۹۰درصد از پلتفرم را در خود اتحادیه طراحی کرده و بالا آورده‌ایم گفت: در این پلتفرم ما زنجیره‌‌‌‌ای از گلخانه تا سفره را داریم. در واقع چهار حلقه داریم یکی قبل از تولید، حلقه تولید، حلقه فرآوری و بسته‌بندی و حلقه بازار که همه این حلقه‌ها را در این پلتفرم طراحی‌شده بالا آورده‌ایم و در صورتی که جامعه تولید و وزارتخانه همکاری کنند می‌توانیم به صورت آنلاین اعلام کنیم روزانه برخط چه نوع محصولی برداشت می‌شود.
بر اساس این گزارش، یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که در حوزه کشاورزی کشور وجود دارد بحث نداشتن الگوی کشت است که موجب می‌شود در مقاطعی برخی محصولات در کشور نایاب شود یا محصولی بیش از اندازه تولید و عرضه شود که در هر صورت باعث به هم ریختن تنظیم بازار می‌شود. با وجود این، این فعال بخش اصلی‌ترین منفعت راه‌اندازی چنین سامانه‌ای را برای تولیدکننده‌ها و بازار ارائه الگوی کشت می‌داند و می‌گوید: در حال حاضر گلخانه‌داران اطلاع ندارند به عنوان مثال چقدر خیار در کشور کشت می‌شود به‌خصوص اینکه این ۲۰هزار هکتار به صورت پراکنده در کل کشور قرار دارد.
وی ادامه داد: با وجود این، این پلتفرم به نحوی است که طی یک فرآیند یکساله متوجه می‌شویم چه اتفاقی در بازار می‌افتد و برایمان تولید داده می‌کند. بنابراین همزمان مشخص می‌شود در تولید و بازار چه وضعیتی داریم؛ یعنی تولید و بازار را به هم پیوند می‌دهیم در نتیجه گلخانه‌دار متضرر نمی‌شود و بازار هم در کنار آن متضرر نمی‌شود.
محمدی افزود: به عبارت دیگر می‌توان گفت در صورت راه‌اندازی این پلتفرم باعث ایجاد تعادل در بازار و تولید خواهیم شد.
ردیابی محصولات حاوی باقی‌مانده سموم از طریق QR کدهای اختصاصی گلخانه‌داران
در حالی که محصولات گلخانهای اصولا صادرات‌محور هستند اما در پروسه صادراتی این محصولات نیز نوساناتی وجود دارد ضمن اینکه بحث باقی‌مانده سموم نیز در این محصولات چندی پیش باعث از دست رفتن برخی بازارهای صادراتی شد. با وجود این به گفته این فعال بخش گلخانهای در صورتی که سامانه نامبرده راه‌اندازی شود و داده‌های آنلاین به صادرات ارائه شود فرآیند صادرات پایدار خواهد بود. چرا که تنها در این صورت است که می‌توان گفت چقدر تولید در این بخش صورت می‌گیرد و زمان برداشت‌ها چه هنگامی است. این در حالی است که الان فرآیند صادرات به صورت تصادفی و بدون اطمینان از وجود یا نبود محصولی برای صادرات صورت می‌گیرد.
بازرس اتحادیه و انجمن گلخانه‌داران کشور همچنین معتقد است یکی از منافع راه‌اندازی این پلتفرم در حوزه گلخانه‌ها تضمین سلامت محصول است؛ به این معنا که با توجه به اینکه برای هر تولیدکننده از این طریق یک QR کد تخصیص داده می‌شود در نتیجه محصول تولیدی در هر کجا و در هر بازاری باشد مشخص می‌شود مربوط به کدام گلخانه کشور است. بنابراین تولیدکننده نسبت به تولید محصولات سالم‌تر و عاری از سموم کشاورزی متعهدتر می‌شود. چون می‌داند محصولی که به بازار ارائه می‌کند در صورت ناسالم بودن یا داشتن باقی‌مانده سموم، قابل ردیابی است.
