عوارض  آب مجازی صادرات خشکبار ایران را کاهش داد

آنچه در این بین از سوی فعالان بخش کشاورزی و تولیدکنندگان خشکبار کشور عنوان می‌شود، دریافت نیم درصد عوارض از صادرات آب مجازی است که طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۱ باید هنگام صادرات از همه انواع محصولات کشاورزی، دریافت شود. این نیم درصد عوارض موجب افزایش قیمت تمام شده محصولات شده و قدرت رقابت را از محصولات ایرانی در بازارهای صادراتی گرفته است.

این موضوع از ابتدای سال توسط پسته‌‌کاران استان کرمان مورد انتقاد و پیگیری قرار گرفت و نامه‌‌نگاری‌‌هایی با تاکید بر لزوم توقف اجرای این بند قانونی انجام شد که متاسفانه به نتیجه نرسید.

به تازگی رسیدگی به انتقادهای ناشی از دریافت نیم درصد عوارض صادرات آب مجازی از محصولات کشاورزی و صنایع غذایی موضوع بند (و) تبصره (۸) قانون بودجه سال ۱۴۰۱ در نشست کارگروه شورای گفت‌وگو نیز انجام شد و شرایطی به وجود آمد تا اقدامات صورت گرفته در این حوزه توسط بخش خصوصی و رویکرد دولت نسبت به این موضوع مطرح و بررسی شود و نمایندگان دستگاه‌های اجرایی نیز نظر خود را درباره غیرکارشناسی بودن این بند قانونی عنوان کنند.

نکته اساسی اینجاست که موضوع مصرف بهینه آب و مدیریت آن یک بحث کارشناسی و علمی است که به مطالعات دقیق نیاز دارد و نمی‌توان با یک بند قانونی و حکم یکسان درباره همه انواع محصولات کشاورزی در مدیریت آب، موفق بود. دریافت نیم درصد عوارض صادرات آب مجازی از همه محصولات کشاورزی و صنایع غذایی و حتی حوزه شیلات یک اقدام غیرکارشناسی است که به روند صادرات این نوع محصولات آسیب زده است.دیدگاه برخی از کارشناسان حوزه کشاورزی و اقتصادی بر این است که دریافت نیم درصد عوارض صادرات آب مجازی از همه انواع محصولات کشاورزی و صنایع غذایی نادرست است، چون مصرف آب در تولید محصولات متفاوت بوده و در برخی بیشتر و در برخی کمتر است.

از طرفی در این بند قانونی چون به صورت عام صحبت شده و از طرفی آیین‌‌نامه اجرایی برای آن تدوین نشده، نهادهای اجرایی آن را به تمام بخش صنایع غذایی از جمله حوزه شیلات تعمیم داده‌‌اند در حالی که اساس پرورش و تولید انواع ماهی، میگو و... در آب است و آب مصرفی در این حوزه جاری بوده و به چرخه مصرف برمی‌‌گردد. از نگاه فعالان حوزه کشاورزی ابهامات زیادی در روند اجرای این بند قانونی به وجود آمده و اثر منفی در میزان صادرات انواع خشکبار، زعفران، خرما، انگور و دیگر محصولاتی که جزو کم‌آب‌برها هستند داشته است.