متغیرهای بنیادین تولیدکنندگان لوازمخانگی نزولی شد
واکاوی سه ریسک محصولات خانگی
از دیگر ریسک‌‌‌های این صنعت می‌‌‌توان به وجود هایپرمارکت‌های بزرگ لوازمخانگی اشاره کرد. رواج فروشگاه‌‌‌های عظیم لوازمخانگی در سال‌های گذشته موجب شده است تا ریسک انحصار خریدار در این صنعت افزایش یابد. در سال‌های آینده فروشگاه‌‌‌های کوچک فروش لوازمخانگی در سطح شهر کاهش خواهد یافت و تنها ابرفروشگاه‌‌‌های لوازمخانگی که شرایط فروش بسیار خوبی را ایجاد کرده‌اند باقی می‌‌‌مانند. این موضوع قدرت چانه‌زنی فروشگاه‌‌‌های بزرگ را افزایش می‌دهد و موجب می‌شود در چانه‌زنی با تولیدکنندگان دست بالا را داشته باشند و محصول را با حداقل سود از تولیدکننده تهیه کنند.
در سال 1402 شرکت‌های تولیدکننده لوازمخانگی به‌‌‌ترتیب نزول 10 و 7درصدی را در میزان تولید و فروش تجربه کردند. درآمد فروش این صنعت طی سال گذشته 42درصد افزایش یافت که در قیاس با متوسط سالانه 9درصد کاهش شتاب رشد داشته است. نرخ‌‌‌گذاری در صنعت لوازمخانگی دستوری است که این امر موجب نا‌پایداری حاشیه سود در این صنعت شده است. با وجود رشد متوسط حاشیه سود شرکت‌های تولیدی لوازمخانگی در سال 1402 به 21درصد در بازه فصلی طی سال‌جاری این رشد تداوم نداشته است. در بهار امسال متوسط حاشیه سود این صنعت 16درصد بوده که در قیاس با متوسط فصلی 2درصد کاهش یافته است.
کاهش قدرت خرید؛ عامل نزول تولیدات
ارزیابی روند تولیدات شرکت‌های لوازمخانگی بازار سرمایه نشان می‌دهد که در مقیاس سالانه، روند تولیدات این صنعت نزولی شده است. متوسط رشد تولیدات لوازمخانگی در 13سال اخیر 4درصد بوده و به‌طور میانگین هر سال 5هزار و 491هزار دستگاه تولید شده است. طی سال 1402 مجموع تولیدات شرکت‌های لوازمخانگی بازار سرمایه 5هزار و 821هزار دستگاه بوده که در قیاس با سال ماقبل افت 10درصدی را تجربه کرده است. در بازه فصلی، طی تابستان امسال مجموع تولیدات محصولات خانگی یک‌هزار و 603هزار دستگاه بوده که این میزان تولید در مقایسه با تابستان 1402 رشد 29درصدی را تجربه کرده است.
با این حال عملکرد شش‌ماهه به دلیل تولیدات کم بهار، با نزول همراه شده است. طی شش‌ماه امسال مجموع تولیدات لوازمخانگی 2هزار و 665هزار دستگاه انواع محصولات خانگی بوده که این میزان تولید در مقایسه با شش‌ماه نخست 1402 کاهش 2درصدی را تجربه کرده است. در میان شرکت‌های تولیدکننده محصولات خانگی، شرکت «انتخاب» بیشترین میزان رشد تولیدات را تجربه کرده است. از آنجا که محصول اصلی این شرکت محصولات برودتی است، طی تابستان به‌خصوص در تیرماه موفق شده است جهش تولید را رقم بزند. مجموع تولیدات شرکت مذکور در شش‌ماه نخست امسال 553هزار دستگاه بود که این میزان تولید در مقایسه با شش‌ماه نخست 1402 رشد بیش از 70درصدی را تجربه کرده است.
در کنار ارزیابی مقادیر تولید شرکت‌های لوازمخانگی، با توجه به خاصیت دپوپذیری محصولات لوازمخانگی، بهتر است مقادیر فروش نیز بررسی شود. متوسط تناژ فروش محصولات لوازمخانگی در 13سال گذشته 5هزار و 984هزار دستگاه بوده و هر سال به‌طور میانگین 4درصد به میزان فروش این صنعت افزوده شده است. با وجود این، در دوسال گذشته روند رو به رشد میزان فروش این صنعت کاهشی شده است. بر این اساس در سال‌های 1401 و 1402 به‌‌‌ترتیب نزول 3 و 7درصدی در تناژ فروش لوازمخانگی رقم خورده است. در مقیاس فصلی نیز نزول مقداری فروش تکرار شده است. در بهار سال‌جاری تناژ فروش لوازمخانگی یک‌هزار و 55هزار دستگاه بوده که در قیاس با بهار سال گذشته 21درصد کاهش را تجربه کرده است. در بازه شش‌ماهه نیز نزول مقادیر فروش ادامه داشته و تناژ فروش این صنعت با کاهش 8درصدی نسبت به شش‌ماه آغازین 1402 به 2هزار و 626هزار دستگاه کاهش یافته است.
با وجود جهش خوب تولیدات شرکت «انتخاب» در شش‌ماه نخست امسال، در بخش تناژ فروش این شرکت نتوانسته است عملکرد خوبی داشته باشد. شرکت «گلدیرا» در شش‌ماه آغازین سال‌جاری با ثبت تناژ فروش 250هزار دستگاه و رشد 35درصدی فروش خود برترین عملکرد 1403 را در میان لوازم‌خانگی‌‌‌ها از آن خود کرده است. اصلی‌‌‌ترین و کلیدی‌‌‌ترین عاملی که موجب شده است تا مقادیر تولید و فروش شرکت‌های لوازمخانگی با نزول همراه شود، کاهش قدرت خرید مردم است. در سال‌های اخیر افزایش سرسام‌‌‌آور قیمت لوازمخانگی به‌‌‌دلیل افزایش هزینه ساخت محصولات، موجب شده است تا مردم نتوانند لوازمخانگی را به‌راحتی تهیه کنند. از این‌رو فروش اقساطی رواج یافته و شرکت‌ها مجبور شده‌‌‌اند مواداولیه خود را نقدی تهیه کرده و محصولاتشان را قسطی ارائه کنند. این موضوع در کنار کاهش قدرت خرید موجب شده است تا رونق تولیدات کاهش یابد و شرکت‌ها به دلیل نزول بخش تقاضا تولیدات خود را کاهش دهند.
نرخ دستوری؛ آفت لوازمخانگی
قیمت‌گذاری محصولات لوازمخانگی به‌طور دستوری و توسط دولت انجام می‌شود؛ از این‌رو همیشه ریسک نا‌پایداری حاشیه سود در این صنعت بالاست. در شش‌ماه نخست 1403 متوسط نرخ فروش محصول اصلی شرکت‌های تولیدکننده لوازمخانگی بورسی 29درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافته است. در این مقیاس شرکت «لخزر» با رشد 45درصدی نرخ فروش محصولات سرمایشی و گرمایشی خود نسبت به شش‌ماه آغازین 1402 بیشترین رشد نرخ را تجربه کرده است. در مقیاس نقطه به نقطه میانگین افزایش نرخ فروش محصولات اصلی لوازم‌خانگی‌‌‌ها 33درصد بوده است. در شهریورماه بیشترین افزایش نرخ فروش مربوط به شرکت «انتخاب» بوده که محصولات برودتی خود را شهریورماه امسال با 42درصد افزایش قیمت نسبت به شهریور 1402 به فروش رسانده است. مقایسه نرخ شهریورماه با متوسط 1403 نشان می‌دهد که طی شهریور امسال به‌طور متوسط 9درصد به نرخ محصولات لوازمخانگی افزوده شده است. در این مقیاس «گلدیرا» با جهش 30درصدی نرخ فروش محصولات صوتی و تصویری خود نسبت به متوسط 1403 بیشترین رشد نرخ فروش را تجربه کرده است.
نزول شتاب درآمدی
در بازه سالانه، متوسط رشد درآمدی شرکت‌های لوازمخانگی هر سال 51درصد بوده است. در سال 1402 شتاب رشد درآمدی این صنعت نزولی شده است. مجموع فروش محصولات خانگی در سال گذشته 33هزار میلیارد تومان بوده که این میزان فروش در مقایسه با سال ماقبل رشد 42درصدی داشته است. با وجود این، شتاب رشد درآمدی لوازم‌خانگی‌‌‌ها نسبت به متوسط سالانه 9درصد کاهش یافته است. در مقیاس فصلی طی بهار امسال فروش لوازمخانگی 9هزار و 403میلیارد تومان به ثبت رسیده که در قیاس با بهار 1402 تنها 28درصد رشد داشته است. مجموع فروش شش‌ماه امسال لوازم‌خانگی‌‌‌ها 20هزار و 397میلیارد تومان بوده که این میزان فروش در مقایسه با شش‌ماه نخست 1402 افزایش 25درصدی را تجربه کرده است. اصلی‌‌‌ترین عامل نزول درآمدی این صنعت را می‌‌‌توان کاهش مقادیر تولید و فروش تحت‌تاثیر افت قدرت خرید مردم دانست. در بازه شش‌ماهه سال‌جاری شرکت «گلدیرا» عملکرد بی‌نظیری داشته و مجموع فروش شرکت مذکور در شش‌ماهه امسال 4هزار و 114میلیارد تومان بوده که این میزان فروش در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد 63درصدی را تجربه کرده است.
ریسک ثبات حاشیه سود
همان‌طور که پیش‌تر عنوان شد، روش نرخ‌‌‌گذاری شرکت‌های لوازمخانگی دستوری است که این موضوع بیش از پیش ریسک تداوم سودآوری را در این صنعت افزایش می‌دهد. با همه این تفاسیر در مقیاس سالانه طی سال 1402 وضعیت سودآوری این صنعت بهبود یافته است. در سال 1402 حاشیه سودهای ناخالص، عملیاتی و خالص به‌‌‌ترتیب 26، 21 و 16درصد بوده است. میانگین حاشیه سود این صنعت در سال 1402 با رشد 8درصدی به 21درصد افزایش یافته است. با این حال، در مقیاس فصلی عملکرد متغیرهای سودآوری این صنعت چنگی به دل نمی‌‌‌زند. میانگین حاشیه سود محصولات خانگی در بهار امسال 16درصد بوده که در قیاس با متوسط فصلی 2درصد نزولی بوده است. از میان هفت‌تولیدکننده بورسی محصولات خانگی، شرکت «لپارس» عملکرد بسیار درخشانی به‌لحاظ رشد متغیرهای سودآوری نشان داده است. میانگین حاشیه سود شرکت مذکور در سال 1402 و بهار امسال به‌‌‌ترتیب 50 و 51درصد به ثبت رسید که با این اوصاف «لپارس» سودآورترین شرکت تولیدکننده محصولات خانگی بورسی است.
