واگرایی درآمد و تولیدات نوشیدنی‏‏‌ها با چاشنی کاهش تقاضا رقم خورد

منجی آشامیدنی‏‏‌ها

دنیای اقتصاد-عباس بیات : ارزیابی وضعیت بنیادین سه‌شرکت آشامیدنی بازار سرمایه نشان می‌دهد که به‌رغم کاهش مقادیر تولید و فروش، درآمد و سود این صنعت با افزایش خوبی همراه شده است. مهم‌ترین عامل این موضوع را می‌‌‌توان حذف قیمت دستوری بخشی از محصولات تولیدی آشامیدنی‌‌‌ها دانست که موجب شده است قیمت این محصولات افزایش و به‌‌‌دنبال آن قدرت خرید و تقاضای این محصولات نزول نسبی یابد. با این حال وضعیت متغیرهای درآمد و سودآوری‌این صنعت تقویت چشمگیری داشته است. طی چهارماه آغازین سال‌جاری، درآمد فروش آشامیدنی‌‌‌ها در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد ۳۵درصدی را تجربه کرده است. متوسط حاشیه سود بهار ۱۴۰۳ نیز با رشد ۳واحددرصدی به ۱۹درصد صعود کرده است. با وجود این، همان‌طور که عنوان شد، مقادیر تولید و فروش نوشیدنی‌‌‌ها در سال‌جاری به‌ترتیب افت ۱۳درصدی و ۳ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل تجربه کردند که عامل اصلی آن همان کاهش تقاضای محصولات بوده است.

نزول تولید با چاشنی افت تقاضا

ارزیابی مقادیر تولید صنعت آشامیدنی نشان می‌دهد که در بازه سالانه به‌طور متوسط هر سال یک‌درصد به تولیدات این صنعت افزوده شده است. با این حال، روند تولیدات در دوسال گذشته منفی شده و این نزول طی سال 1402 به افت 7درصدی و به‌‌‌میزان 837هزار لیتر رسیده است. عامل اصلی نزول تناژ تولیدات آشامیدنی‌‌‌ها را می‌‌‌توان کاهش تقاضای محصولات آشامیدنی به‌‌‌دلیل افزایش قیمت دانست. از آنجا که بسیاری از محصولات تولیدی این صنعت از سایه قیمت‌گذاری دستوری خارج شده‌‌‌اند، قیمت محصولات تولیدی با افزایش همراه شده و این موجب شده است تا قدرت خرید مردم کاهش یابد و به‌‌‌دنبال آن تقاضا کمی تعدیل شود.

در بازه فصلی، طی بهار امسال تولیدات محصولات آشامیدنی با نزول همراه شده است. بر این اساس مجموع مقدار تولید این صنعت در بهار امسال به‌‌‌میزان 227هزار لیتر به ثبت رسید که این میزان تولید در مقایسه با بهار 1402، 14درصد تنزل یافته است. سریال کاهش تولیدات آشامیدنی‌‌‌ها در مقیاس ماهانه نیز ادامه داشته است. بر این اساس تجمیع تولیدات این صنعت در چهارماه آغازین 1403 به‌‌‌میزان 305هزار لیتر بوده که این عدد نسبت به مدت مشابه سال 1402 در حدود 13درصد کاهش یافته است. در میان سه‌شرکت آشامیدنی بازار سرمایه، «غنوش» با ثبت رشد 3درصدی تولیدات خود در سال‌جاری، عملکرد بهتری را به ثبت رسانده است.

با توجه به احتمال دپو کردن بخشی از تولیدات، برای سنجش بهتر عملکرد یک شرکت بهتر است مقادیر فروش آن نیز بررسی شود. بر این اساس مجموع تناژ فروش آشامیدنی‌‌‌ها در سال 1402 به‌میزان 816هزار تن بوده که این عدد در قیاس با سال ماقبل خود نزول 8درصدی را تجربه کرده است. در مقیاس فصلی نیز افت مقادیر تکرار شده است. بر این اساس در بهار 1403 مقدار فروش آشامیدنی‌‌‌ها 225هزار لیتر بوده که این عدد در قیاس با بهار سال گذشته 3درصد کاهش یافته است. تجمیع مقادیر فروش نوشیدنی‌‌‌ها طی چهارماه نخست 1403 نشان می‌دهد که در سال‌جاری مقادیر فروش نوشیدنی‌‌‌ها افت 3درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل تجربه کرده است. شرکت «غنوش» همان‌طور که در بخش رشد تولید بهترین عملکرد را از خود نشان داد، در بحث جهش مقداری فروش نیز با ثبت رشد 67درصدی طی سال‌جاری بیشترین میزان رشد را از آن خود کرده است.

صعود یکپارچه درآمدی

با وجود عملکرد منفی رشد مقادیر تولید و فروش این صنعت، در بحث درآمد فروش شرکت‌های آشامیدنی عملکرد خوبی از خود به نمایش گذاشته‌‌‌اند. روند سالانه درآمد فروش شرکت‌های آشامیدنی نشان می‌دهد که در 13سال گذشته، به‌طور متوسط هر سال 39درصد به درآمد این صنعت افزوده شده است. روند درآمدی نوشیدنی‌‌‌ها همواره روبه افزایش بوده و در سال 1402 با ثبت فروش 6هزار و 695میلیارد تومانی رشد 57درصدی را تجربه کرده که 18درصد از میانگین سالانه خود بالاتر بوده است. در مقیاس فصلی، بررسی درآمد آشامیدنی‌‌‌ها نشان می‌دهد که طی بهار امسال با ثبت فروش 2هزار و 517میلیارد تومانی جهش 43درصدی در درآمد این صنعت به وقوع پیوسته است. در مقیاس ماهانه تجمیع درآمدی چهارماه آغازین 1403 آشامیدنی‌‌‌ها از افزایش 35درصدی درآمد فروش این صنعت نسبت به مدت مشابه سال قبل خبر می‌دهد. در چهارمین ماه از سال 1403، میزان درآمد نوشیدنی‌‌‌‌‌‌ها 870میلیارد تومان به ثبت رسیده که در قیاس با تیرماه سال گذشته 18درصد رشد داشته است. از میان سه تولیدکننده بورسی محصولات آشامیدنی، «غنوش» همان‌طور که در بحث جهش متغیرهای تناژی تولید و فروش برترین عملکرد را از خود به نمایش گذاشت، در بحث جهش درآمدی نیز یکه‌‌‌تاز میدان بوده و موفق شده است طی چهارماه سال‌جاری فروش خود را 158درصد افزایش دهد.

«غنوش» یکه‌‌‌تاز جهش نرخ

با توجه به فصل گرم تابستان، عمده فعالان بازار سرمایه انتظار داشتند که تقاضا برای محصولات آشامیدنی در این فصل افزایش یابد و به تبع آن افزایش نرخ در این گروه رقم بخورد. همان‌طور که در بخش متغیرهای تولید و فروش مشاهده شد، شرکت «غنوش» برترین عملکرد را نسبت به هم‌گروهی‌‌‌های خود به ثبت رساند. عامل اصلی این مهم را می‌‌‌توان بحث جهش نرخ فروش این شرکت دانست. در تیرماه امسال میانگین رشد نرخ محصول اصلی آشامیدنی‌‌‌ها 45درصد بوده که در این بین محصول اصلی «غنوش» یعنی کنسانتره مرکبات با رشد 79درصدی نسبت به متوسط سال قبل همراه بوده و بیشترین میزان جهش را در این مقیاس تجربه کرده است. مقایسه نرخ فروش محصول اصلی آشامیدنی‌‌‌ها در تیرماه نسبت به متوسط 1403 نشان می‌دهد که به‌طور میانگین 11درصد به نرخ فروش این صنعت افزوده شده است. در این مقیاس نیز «غنوش» با افزایش 21درصدی نرخ کنسانتره مرکبات خود بهترین عملکرد را داشته است. در مجموع مقایسه میانگین نرخ فروش چهارماه آغازین سال‌جاری نسبت به 1402 از رشد متوسط 30درصدی محصول اصلی آشامیدنی‌‌‌ها حکایت دارد که «غنوش» با جهش 48درصدی رکورددار رشد نرخ فروش در این صنعت است.

رشد متغیرهای سودآوری

از آنجا که بخشی از محصولات تولیدی توسط شرکت‌های آشامیدنی از سایه قیمت‌گذاری دستوری خارج شده‌‌‌اند، به‌رغم نزول مقادیر تولید و فروش این صنعت، درآمد و سود آنها با رشد خوبی همراه شده است. بر این اساس متوسط 13ساله سه‌حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص به‌‌‌ترتیب 30، 15 و 7درصد بوده که روند آن در سال‌های گذشته همواره افزایشی بوده است. طی سال 1402 متوسط سه‌حاشیه سود آشامیدنی‌‌‌ها 23درصد به ثبت رسید که این عدد در قیاس با متوسط سالانه 6درصد بهبود یافته است. در مقیاس فصلی، متوسط حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص آشامیدنی‌‌‌ها به‌‌‌ترتیب 28، 12 و 8درصد بوده و روند روبه‌‌‌رشدی داشته است. در بهار امسال میانگین سه‌متغیر سودآوری این صنعت 19درصد به ثبت رسید که در قیاس با متوسط فصلی 3درصد بهبود یافته است. از میان سه‌ضلع آشامیدنی بازار سرمایه، شرکت «غنوش» بهترین عملکرد را به لحاظ جهش سودآوری تجربه کرده است. بر این اساس شرکت مذکور در سال 1402 و بهار امسال به‌ترتیب با ثبت متوسط حاشیه سود 31 و 21درصدی پرسود‌ترین شرکت آشامیدنی بازار سرمایه است.