چاپ و نشر در صدر بازدهی ماهانه و چهارماهه
روزهای سیاه صنایع بورسی
تحمیل ریسکهای مختلف، بهخصوص فشار تورمی به بهای تمامشده صنایع سبب شد تا شاخصهای اصلی بازار بهخصوص شاخص صنایع بزرگ جامه سرخ به تن کنند. صنعت چاپ و نشر در میان روزهای تاریک بازار، معاملات خوبی را تجربه کرد، به طوری که این صنعت با ثبت بازدهی ۳۲درصدی در صدر بازدهی ماهانه صنایع قرار گرفته است. همچنین این صنعت، با رشد ۵۶درصدی از ابتدای سال تا پایان تیر همراه بوده و در صدر بازدهی چهارماهه نیز قرار دارد. صنعت ماشینآلات نیز با بازدهی منفی ۱۹درصد کمترین بازدهی ماهانه را ثبت کرده است. مادامی که دولت از جیب سهامداران ارتزاق کرده و برای درمان معضل کسری بودجه، راهحلی موضعی و کوتاهمدت تجویز کند، همچنان بورس، با وجود قیمتهای مناسب و ارزندگی بالا جذابیت لازم را برای سرمایهگذاری نخواهد داشت؛ چرا که ارزندگی یک سمت ماجراست و انتظار از رشد و کاهش ریسک، حکایتی دیگر دارد که در حال حاضر سرمایهگذار ترجیح میدهد، سرمایهگذاری در شرایط اطمینان را جایگزین سرمایهگذاری در شرایط ریسک کند.
تداوم پایکوبی چاپ و نشریها در ماه اندوه صنایع
تحمیل ریسکهای مختلف عملیاتی به صنایع بزرگ بهخصوص پتروشیمی، پالایشی و فلزات اساسی، شرایطی را رقم زده که چندان به نفع شاخص کل و سهمهای بزرگ نبوده است. در این میان، سهام کوچک بازار نیز پاسوز کاهش سطح اعتماد در بازار سهام شدهاند؛ به طوری که در میان بازدهی صنایع مختلف، صنایع کوچک و بزرگ در میان سرخپوشان بازار قرار داشته و برخی از سهام کوچک در قعر جدول بازدهی صنایع در تیرماه قرار دارند. با این حال، بازدهی صنایع در تیرماه حکایت از آن دارد که صنعت چاپ و نشر با ثبت بازدهی 32درصدی در یکماه اخیر رکورد بازدهی صنایع مختلف را در دست دارد. پس از آن صنایع خردهفروشی، بنادر و کشتیرانی، دارویی و نوشیدنی موفق شدهاند شاخص سبزپوش را به خود ببینند. سایر صنایع بورسی بازدهی منفی را به ثبت رساندهاند؛ به گونهای که صنعت ماشینآلات با ثبت بازدهی منفی 19درصدی و چوب و سایر مواد معدنی و با بازدهی منفی 17درصدی از دور رقابت صنایع بورسی بیشترین عقبماندگی را تجربه کردهاند. این در حالی است که شاخص کل بورس، در تیرماه سالجاری، بازدهی منفی 77/ 8درصدی و شاخص کل هموزن بازدهی منفی 19/ 6درصدی را به ثبت رساندهاند. همچنان صنایع بزرگ بورسی از شاخص کل و هموزن عقب مانده و سهامداران نمادهای دلاری را ناامید کردهاند. صنعت محصولات شیمیایی با بازدهی منفی 11درصدی، صنعت پالایشی با بازدهی منفی 13درصدی و صنعت خودرو با ثبت بازدهی منفی 14درصدی عملکرد معاملاتی بسیار ضعیفی را نسبت به نماگرهای اصلی بازار از خود بهجا گذاشتهاند. این در حالی است که وجود صنعت آهن و فولاد و سیمان در پرتفوی سرمایهگذاران، آنها را از سقوط آزاد نجات داده است.
سالی پرنعمت برای ریالیهای بورسی
بررسی بازدهی صنایع در چهارماه اخیر نیز خالی از لطف نیست. نماگر اصلی بازار از ابتدای سال تاکنون، بازدهی 16/ 1درصدی را به ثبت رسانده است. شاخص هموزن نیز با ثبت بازدهی 6/ 19درصدی همچنان نمایانگر آن است که سهام کوچک بازار ترمزگیر سقوط پرتفوی سرمایهگذاران در چهارماه اخیر بودهاند. صنعت چاپ و نشر در چهارماه اخیر نیز مانند یکماه گذشته، گوی سبقت را از صنایع ربوده و بازدهی 56درصدی را برای معاملهگران خود به ارمغان آورده است.
بازدهی چهارماه اخیر صنایع نشان میدهد که عمده صنایع کمتر مورد توجه قرار گرفته در بازار از شاخص کل و شاخص هموزن سبقت گرفتهاند. با این حال، برخی از صنایع نظیر چوب، به دلیل رشد غیرمنطقی در ابتدای سال و جبابی شدن قیمت نمادها، با افت سنگینی در ماههای اخیر همراه شدهاند.
در قعر جدول بازدهی صنایع در چهارماه اخیر، شاخص صنعت اوره با افت 16درصدی، شاخص صنعت فعالیت مهندسی با افت 11درصدی و شاخص کانههای فلزی با افت 10درصدی، شرایط بسیار اسفناکی را برای سهامداران خود رقم زدهاند. در میان صنایعی که بازدهی منفی را ثبت کردهاند، صنایع دلاری و بزرگ به چشم میخورند؛ به طوری که گروه فرآوردههای نفتی با بازدهی منفی یکدرصد و آهن و فولاد با ثبت بازدهی منفی 3درصد روزهای خوبی را در سالجاری برای سهامداران خود رقم نزدهاند. آمارهای یادشده نشان میدهد که پرتفوی برنده در سالجاری، سبدی از سهام بوده است که همه یا بخش بزرگی از آن را صنایع ریالی تشکیل دادهاند.
گزارشهای بهار؛ بهتر از انتظارات؟
با این سطح از کاهش اعتماد در بورس و تاثیرات مخرب تصمیمات آنی بر بازار سهام، شناسایی سود خوب در صورتهای مالی بهار به منزله احتمال دستدرازی دولت به سرمایه بورسیهاست. به طور کلی گزارشهای بهار شاخص خوبی برای احتمال رشد بالای سودآوری در سالجاری بود؛ البته اگر دولت برای آن مانعتراشی نمیکرد.
با توجه به ثبات نرخ انرژی و برخی از اقلام بهای تمامشده صنایع، فروش خوب برخی از صنایع در بورسکالا و کاهش نسبی ریسکها، فصل بهار، زمان تنفس خوبی برای صنایع بود که بتوانند کارنامه خوبی از خود بهجا بگذارند. این در حالی است که سرنوشت صنایع در ادامه سال در گرو عوامل مختلفی است.
عقبنشینی دولت از نرخ غیرمنطقی انرژی، تثبیت نرخ ارز صنایع یا اجازه رشد منطقی به دلار موثر بر صنایع و کمبود انرژی با شروع تابستان و زمستان، به طور کلی ابهاماتی هستند که در ذهن سرمایهگذار بورسی ایجاد شدهاند و هرچقدر جواب این سوالات تاریکتر و مبهمتر باشد، بازار را وارد فاز رکودی خواهد کرد.
آینده صنایع با حفظ شرایط فعلی
گزارشهای بهار صنایع ریالی، بهخصوص دارویی، غذایی، لاستیک و پلاستیک و سیمان و صنایع دلاری مانند فلزات اساسی، حاکی از عملکرد خوب آنها در سهماه ابتدایی سال است. با این حال، گزارشهای پتروشیمیها و پالایشیها نیز به دلیل افت قیمتها در بورسکالا و قیمتهای جهانی و کاهش شاخص کرکاسپرد در پالایشگاههای دنیا و به تبع آن پالایشگاههای ایران بهار سردی را برای این دو صنعت به همراه داشته است.
همچنین گزارشهای تکسهم بهخصوص سهام بزرگ نسبت به همگروهیهای خود بسیار ضعیفتر بوده است. قطعا بازار با توجه به ثبت بازدهیها از ابتدای سال این عملکرد را پیشخور کرده و احتمالا بازار بهجز هیجان چندروزه و موقت، اصلاح قیمتی قابلتوجهی را تجربه نخواهد کرد. اما از بازاری که همچنان خطری بزرگ را از جانب دولت بر دوش میکشد، نمیتوان انتظار رشد قابلتوجه را داشت. اما برخی از صنایع کوچک میتوانند بازدهی مناسبی را نصیب سرمایهگذاران کنند.