نرخ دلار و تورم، صنایع غذایی را تهدید می‌کند

«غکورش» در سایه محدودیت‌ها

دنیای‌اقتصاد - علی قاسمی : شرکت صنعت غذایی کورش، با ارزش بازار ۱۱هزار میلیارد تومانی در بازار دوم بورس مورد معامله قرار می‌گیرد و معامله‌گران، آن را با نماد «غکورش» می‌‌‌شناسند. این شرکت نیز مانند سایر شرکت‌های صنعت غذایی، به‌خصوص صنعت تولید روغن خوراکی، درگیر قیمت‌گذاری دستوری است و با توجه به افزایش هزینه‌‌‌ها و نرخ مواد اولیه، طی مذاکراتی با سازمان حمایت برای افزایش نرخ محصولات اقدام به عمل ‌‌‌آورده‌اند. از آنجا که با توجه به سیاست‌‌‌های دولتی، واردات روغن خام با محدودیت‌هایی مواجه است، بنابراین شرکت صنعت غذایی کورش مجبور است برای تامین این اقلام به‌موقع عمل کند و به تعامل درستی با تامین‌‌‌کنندگان برسد. با این حال در صورتی که شرکت با افزایش نرخ دلار و تورم بالای داخلی مواجه شود، حاشیه سود ناخالص آن همچنان به روند نزولی خود ادامه می‌دهد. با این شرایط، سود هر سهم برای سال ۱۴۰۲، حدود ۱۵۷تومان خواهد بود.

شرکت صنعت بسته‌‌‌بندی کورش در تاریخ 3خرداد 1390 در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسید. نام این شرکت در اواخر سال 1391 به شرکت صنعت غذایی کورش تغییر یافت و در اواخر سال 1398 به سهامی‌عام تبدیل شد. همچنین در سال 1399 در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد. موضوع فعالیت اصلی شرکت صنعت غذایی کورش مطابق اساسنامه، ایجاد کارخانه به‌منظور تصفیه و بسته‌‌‌بندی روغن مایع و جامد خوراکی و تولید ظروف پی‌ای‌تی و سایر ظروف برای بسته‌‌‌بندی روغن است.  «غکورش» دارای فرصت‌‌‌ها و تهدیدهایی است. یکی از مهم‌ترین فرصت‌‌‌ها، تغییر الگوی مصرف از روغن جامد به روغن‌مایع است که می‌‌‌تواند بر تقاضای کالاها موثر باشد. همچنین این امکان وجود دارد که سبد محصولات با اضافه‌‌‌کردن روغن صنف و صنعت به محصولات توسعه یابد. شرکت صنعت غذایی کورش این قابلیت را دارد که به بازار کنجاله ورود کند و از فناوری‌‌‌های جدید و سرمایه‌گذاری در این حوزه بهره‌‌‌مند شود.  در کنار این موارد، بوروکراسی اداری طولانی و زمان‌بر بودن اخذ مجوز محصول جدید به دلیل پیش‌‌‌رو بودن شرکت در تولید محصولات جدید، محدودیت در فرآیندهای واردات روغن‌خام به دلیل شرایط سیاسی و اقتصادی کشور و محدودیت مربوط به تامین ارز برای واردات مواد اولیه موردنیاز، از جمله تهدیدهای مهم برای این شرکت به حساب می‌‌‌آیند.

ریسک‌‌‌های پیش‌‌‌روی شرکت

یکی از ریسک‌‌‌های به‌شدت بااهمیت برای شرکت صنعت غذایی کورش، تامین مواد اولیه مصرفی از قبیل روغن‌خام است. از آنجا که بخشی از مواد اولیه این شرکت به‌صورت وارداتی تامین می‌شود، انتظار می‌رود تامین به‌موقع ارز، یکی از چالش‌‌‌های بزرگ برای تامین مواد اولیه باشد. در کنار این موارد، تحریم‌‌‌های بین‌المللی نیز در افزایش ریسک تامین مواد اولیه موثر است. شرکت صنعت غذایی کورش به‌منظور رفع این مساله باید به مدیریت ذخایر خود بپردازد و آنها را کنترل کند. ازطرفی همکاری و تعامل بلندمدت با تامین‌‌‌کنندگان معتبر در سطح جهانی از ریسک عنوان‌شده به میزان قابل‌توجهی خواهد کاست.  یکی دیگر از ریسک‌‌‌های موجود برای صنعت غذایی و «غکورش»، نوسانات نرخ بهره است؛ چرا که شرکت اقدام به اخذ وام با سررسیدهای حداکثر یک‌ساله و شش‌‌‌ماهه کرده است و در صورت تغییر نرخ بهره، هزینه مالی نیز با افزایش مواجه خواهد شد. آن‌طور که به نظر می‌رسد شرکت طی مذاکره با چند بانک به تامین منابع مالی از منابع مختلف روی آورده و ریسک هزینه‌‌‌مالی را کنترل کرده است.

یکی دیگر از ریسک‌‌‌های مهمی که شرکت با آن دست و پنجه نرم می‌کند و بر نرخ فروش محصولات نیز موثر است، نرخ ارز موردنیاز است. مواد اولیه شرکت با نرخ ارز نیمایی تامین می‌شود و در صورت تغییر نرخ ارز، حاشیه سود شرکت و تامین سرمایه در گردش با نوسان همراه خواهد شد؛ چرا که شرکت مجبور است برای تامین بخشی از سرمایه در گردش خود، به تامین‌‌‌کنندگان روی آورده و مواد اولیه خود را به صورت نسیه خریداری کند.

در صورتی که نرخ ارز افزایش یابد، شرکت باید طی رایزنی با سازمان حمایت برای افزایش نرخ فروش اقدام کند. همچنین در صورتی که سیاست تثبیتی نرخ ارز برای کالاهای اساسی اجرایی شود و نرخ مواد اولیه افزایش چندانی نیابد، مذاکره برای دریافت افزایش نرخ از سازمان حمایت سخت‌‌‌تر خواهد شد. در صورتی که سازمان حمایت با افزایش نرخ محصولات موافقت نکرده و مانع‌‌‌تراشی کند، حاشیه سود شرکت با نوساناتی همراه خواهد شد. همچنین ریسک مورد نظر جزو معدود ریسک‌‌‌هایی است که قابلیت کنترل نداشته و تنها رایزنی بیشتر و مذاکره با سازمان حمایت می‌‌‌تواند حاشیه سود شرکت را به ثبات نسبی برساند.

یکی از ریسک‌‌‌هایی که پس از دریافت مجوز افزایش نرخ بر سرراه شرکت قرار گرفته و می‌‌‌تواند میزان فروش شرکت را کاهش دهد، ریسک تجاری یا ریسک فروش محصولات در بازار است؛ چرا که با افزایش نرخ محصولات و افزایش نرخ تورم، قدرت خرید مشتریان و خانوارها نیز کاهش یافته و این امر بر تقاضای موجود از طرف مشتریان اثر زیادی دارد. شرکت برای کاهش این ریسک، اقدام به بازاریابی و تبلیغات قوی کرده است. همچنین افزایش کیفیت محصولات می‌‌‌تواند بر تلاش بازاریابان موثر باشد. همچنین فروش به شرکت‌های پخش مانند فروشگاه زنجیره‌‌‌ای، از راه‌‌‌های موثر برای فروش بیشتر محصولات است.

محصولات شرکت و روند تولید آنها

روغن مایع با ظرفیت عملی 247هزار تن در سال یکی از محصولات اصلی شرکت صنعت غذایی کورش است. روغن نیمه‌‌‌جامد نیز با ظرفیت عملی 43هزار و 700تن یکی دیگر از محصولات اصلی شرکت را تشکیل می‌دهد. «غکورش» در سال 1400 توانسته است با تولید 258‌هزار تن روغن مایع از ظرفیت عملی سالانه این محصول پیشی بگیرد. همچنین این شرکت 41هزار و 810تن روغن نیمه‌‌‌جامد را در سال گذشته به مرحله تولید رسانده است. این شرکت در 9‌‌‌ماهه سال‌جاری، 164هزار تن روغن مایع و 28هزار تن روغن نیمه‌‌‌جامد را وارد چرخه تولید کرده است. همچنین میزان فروش در این دوره‌‌‌ها با میزان تولید برابر بوده است.

شرکت صنعت غذایی کورش در بودجه خود پیش‌بینی کرده است نرخ روغن خوراکی در سه‌ماه پایانی سال به 64میلیون تومان به ازای هر تن برسد که چندان هم دور از انتظار نیست. در صورت تحقق فرض موجود، میانگین نرخ فروش روغن خوراکی در سال 1401 نیز به 63میلیون تومان خواهد رسید. افزایش نرخ روغن خوراکی برای سال آینده، 55درصد در نظر گرفته شده؛ چرا که با توجه به افزایش نرخ دلار نیمایی و نرخ تورم، میزان افزایش نرخ مواد اولیه، به طور متوسط 70‌درصد در نظر گرفته شده است. بر این اساس و با توجه میزان رشد نرخ مواد اولیه و نرخ رشد محصولات در گذشته، انتظار می‌رود نرخ محصولات نیز به‌طور میانگین، 55درصد افزایش یابد. بر این اساس مجموع درآمد عملیاتی در سال‌جاری، به 18هزار و 289میلیارد تومان خواهد رسید که نسبت به سال 1400 رشد بیش از 200درصدی درآمد عملیاتی را نشان می‌دهد. همچنین در صورت تحقق افزایش 55درصدی نرخ محصولات، میزان درآمد عملیاتی در سال 1402، به 28هزار و 400میلیارد تومان خواهد رسید که نسبت به سال‌جاری، با رشد بیش از 50درصدی مواجه خواهد شد.

بهای تمام‌شده

ساختار بهای تمام‌‌‌شده شرکت صنعت غذایی کورش نشان می‌دهد که عمده بهای تمام‌‌‌شده را مواد مستقیم مصرفی تشکیل داده و سهم سربار و دستمزد مستقیم بسیار اندک است؛ به طوری که سهم این دو درمجموع تنها 3درصد کل بهای تمام‌‌‌شده تولید شرکت را تشکیل می‌دهد.

در میان مواد اولیه شرکت، روغن‌خام جزو مهم‌ترین اقلام مصرفی در این شرکت بوده و 70درصد روغن خام از خارج از کشور تامین می‌شود و وارداتی است. بنابراین نرخ ارز و میزان تورم در اقلام وارداتی موثر بوده و نرخ مواد اولیه بر این اساس تعدیل خواهد شد. در صورتی که روغن‌خام با نرخ تورم و اختلاف نرخ دلار نیمایی افزایش یابد، نرخ روغن خام داخلی، در سال آینده به 87میلیون تومان به‌ازای هر تن خواهد رسید و نرخ وارداتی آن نیز به 77میلیون تومان به‌ازای هر تن خواهد رسید.

بر این اساس، مصرف مواد اولیه در سال آینده به 24هزار و 800میلیارد تومان خواهد رسید که در این صورت بهای تمام‌‌‌شده در سال آینده نسبت به سال‌جاری، 57درصد افزایش خواهد یافت. بر این اساس حاشیه سود ناخالص که از سال 1397 روندی نزولی را طی کرده، از 20‌درصد به 25‌درصد و سپس به 13درصد رسیده است. عمده دلیل کاهش حاشیه سود در سال 1401، افزایش شدید نرخ مواد اولیه به‌واسطه حذف ارز ترجیحی و افزایش اندک نرخ محصولات نسبت به رشد نرخ مواد اولیه بوده است. پیش‌بینی می‌شود در سال آینده نیز حاشیه سود ناخالص در همین محدوده حفظ شود.

سود هر سهم «غکورش»

 با توجه به مفروضاتی که اشاره شد، پیش‌بینی می‌شود، سود هر سهم «غکورش»، در سال‌جاری به 124تومان و در سال آینده به 157تومان برسد. همچنین در صورتی که نرخ دلار نیمایی اعدادی بالاتر از 32هزار تومان را به خود ببیند ولی محصولات مشمول افزایش نرخ نشوند، شرکت می‌‌‌تواند این سود خالص را از دست دهد و به مرز زیان‌‌‌ده شدن نزدیک شود. از طرفی در صورتی که نرخ دلار در محدوده 32هزار تومان برای سال آینده تثبیت شود و‌ افزایش نرخ محصولات زیر 40درصد باشد، بازهم شرکت به مرز زیانده‌‌‌شدن نزدیک خواهد شد. با فرض تحقق سود 126تومانی در سال 1401 و سود 157تومانی در سال آینده به‌ازای هر سهم، ضریب قیمت به سود هر سهم آینده‌‌‌نگر برای سال 1401، حدود 7واحد و برای سال آتی 6واحد خواهد بود. این ضریب به صورت تاریخی برای تولیدکنندگان روغن خوراکی به صورت میانگین بین 10 تا 11واحد است.