«دنیای‌اقتصاد» از وضعیت گروه غذایی میگوید
خوش‌بینی به آینده یک صنعت بورسی
در این گزارش به بررسی چالش‌ها و فرصت‌های 6زیرمجموعه مهم صنعت موادغذایی پرداخته شده است. گزارش حاضر از میان شرکت‌های فعال در این صنایع به بررسی شرکت‌های «غزر»، «غگل»، «غچین»، «غشهداب»، «غدام» و «غمهرا» که از نظر سودآوری عملکرد بهتر و نسبت P/ E قابل قبولی دارند، پرداخته است.
جایگاه صنعت موادغذایی در بازار سرمایه
صنعت موادغذایی بهعنوان صنعتی مهم و متوسط در بازار سرمایه با ارزش بازار حدود 15هزار میلیارد تومان کمتر از یک‌درصد ارزش بازار سرمایه را تشکیل میدهد و 9شرکت فعال در بازار بورس و فرابورس دارد. نسبت شناوری سهام این صنعت حدود 20درصد، نسبت ارزش بازار به فروش آن حدود 13/ 2واحد و نسبت قیمت به سود صنعت حدود 11واحد است.
کل درآمد هفت‌شرکت فعال صنعت غذایی در بورس و فرابورس طی ۶ماه سال 1401 حدود 4هزار و 100میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، رشد 58درصدی فروش را نشان میدهد. همچنین میانگین حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص به‌ترتیب 27درصد، 19درصد و 17درصد بوده است. صنعت موادغذایی، یکی از صنایع قدیمی ایران است که به‌طور عمده توسط بخش خصوصی اداره می‌شود، به همین دلیل نسبت به صنایع دولتی کشور از درجه رقابت‌‌‌پذیری بالاتری برخوردار است. صنایع فعال این حوزه خود را به جدیدترین تکنولوژی‌‌‌های روز دنیا برای رقابت سخت‌‌‌تر با رقبا مجهز کردهاند.
اهمیت صنعت غذا در کشور
صنعت غذا دارای ویژگی‌‌‌های مهمی است. در درجه اول باید به تامین امنیت غذایی کشور خودمان اشاره کرد که از اهمیت زیادی برخوردار است. در درجه دوم کشورهای اطراف هستند که در زمینه تولید محصولات غذایی ضعیفند و ایران می‌‌‌تواند علاوه بر تامین نیاز داخل، در برابر تقاضای خارجی نیز جوابگو باشد. در درجه سوم، مساله ظرفیت‌‌‌های خاص کشورمان و مواداولیه و ارگانیک و طبیعی آن مطرح است. کشور ما در این حوزه دارای مواد اولیه خاص و کمیاب بوده که معمولا در کشورهای توسعه‌‌‌یافته نیز به‌ندرت یافت می‌شود. رویکرد جهانی نیز به سمت مصرف محصولات تغییر‌ژنتیک‌نیافته است که این موضوع نیز فرصتی برای صنعت غذایی کشور است. بنابراین صنعت غذا می‌‌‌تواند یکی از تکیه‌‌‌گاه‌‌‌های توسعه کشور باشد. سطح زندگی مردم هر کشور به توانایی آن کشور در تولید کالا و خدمات بستگی دارد و از آنجا که سهم قابلتوجهی از کالا و خدمات مربوط به صنعت غذایی است، دولت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها همواره تامین امنیت غذایی جامعه را بهعنوان هدف استراتژیک در نظر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرند. از این رو شناخت عوامل موثر بر قیمت موادغذایی از منظر سیاستگذاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها حائزاهمیت خواهد بود.
«غگل» : شرکت گلوکوزان (سهامی‌عام)، بهعنوان اولین تولیدکننده محصولات متنوع از ذرت در ایران از سال ۱۳۴۹ در شهر صنعتی البرز قزوین آغاز به کار کرد. در طول این دوران، گلوکوزان همواره یکی از موفق‌‌‌ترین شرکت‌های فعال در این رشته‌فعالیت با سابقه‌‌‌ای درخشان در سازمان بورس اوراق بهادار بوده است. «غگل» از جمله شرکت‌های فعال صنعت غذایی در بازار سرمایه است که نسبت قیمت به سود پایین و در حال حاضر نسبت قیمت به سود حدود 8واحدی دارد. هدف اصلی این شرکت تولید گلوکز و نشاسته از ذرت است.
پایان سال مالی شرکت گلوکوزان انتهای شهریور است. «غگل» در اطلاعات و صورت‌های مالی 12ماه منتهی به 31/ 06/ 1401موفق به کسب درآمد عملیاتی یک‌هزار و 200میلیارد تومانی شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد 35درصدی همراه بوده است.
میانگین نرخ فروش محصولات «غگل»، در هشتماه سال‌جاری حدود 20میلیون تومان به ازای هرتن و حجم فروش آن حدود 38هزار تن بوده است. سه‌محصول استراتژیک گلوکز، نشاسته و فروکتوز نزدیک به 80درصد ارزش فروش این شرکت را تشکیل می‌دهند و نرخ محصولات ذکرشده به افزایش یا کاهش درآمد عملیاتی حساسیت زیادی نشان میدهد. بررسیهای آماری هشتماه سال‌جاری نشان میدهد که نرخ محصولات شرکت روند رشد مطلوبی را طی کردهاند که این مهم در افزایش درآمدهای شرکت تاثیرگذار خواهد بود. همچنین «غگل» براساس گزارش‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ماهانه خود روند رو به رشدی را نشان میدهد، به‌‌‌‌‌‌‌‌‌گونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای که طبق آخرین گزارش‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها این شرکت از ابتدای سال مالی تا آخرین گزارش ارائه‌‌‌شده 233میلیارد تومان درآمد داشته است. درآمد حدود 233میلیارد تومانی درحالی به‌‌‌‌‌‌‌‌‌دست آمده است که این شرکت در مدت مشابه سال گذشته 189میلیارد تومان درآمد کسب کرده بود که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 23درصدی درآمد را نشان میدهد. با ادامه روند فعلی میتوان فروش حدود 600میلیارد تومانی محصولات را برای گزارش 6ماه آتی شرکت پیش‌بینی کرد که از تداوم وضعیت مطلوب تا پایان سال مالی شرکت حکایت دارد.
«غشهداب»: کشت و صنعت شهداب ناب خراسان در سال 1369 به‌صورت سهامی خاص تاسیس شد. این شرکت در سال 1392 به سهامی عام تبدیل و در سال 1395در بورس اوراق بهادار عرضه شد. «غشهداب» با ارزش بازار حدود هزار و 100میلیارد تومان در حال حاضر در بازار اول فرابورس مورد دادوستد معامله‌گران قرار می‌گیرد.
محصولات این شرکت به چهار گروه اصلی رب، سس، سرکه و محصولات بازرگانی تقسیم می‌شود که عمده آن را گروه سس تشکیل میدهد. «غشهداب» در سال گذشته موفق به کسب درآمد عملیاتی 599میلیارد تومانی شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد 136درصدی همراه بوده است.
میانگین نرخ فروش محصولات «غشهداب»، در هشتماه سال‌جاری حدود 34میلیون تومان به‌ازای هرتن و حجم فروش آن حدود 16هزار تن بوده است. سه‌محصول استراتژیک رب‌فله، سس بستهبندی، رب بستهبندی، نزدیک به 96درصد ارزش فروش شرکت را تشکیل میدهد و نرخ محصولات ذکرشده به افزایش یا کاهش درآمد عملیاتی حساسیت زیادی دارد.
بررسیهای آماری هشتماه سال‌جاری نشان میدهد، نرخ محصولات شرکت روند رشد مطلوبی را طی کرده است که این مهم بر افزایش درآمدهای شرکت تاثیرگذار خواهد بود. با ادامه روند فعلی میتوان فروش حدود 850میلیارد تومانی محصولات تا انتهای سال مالی 1401 را پیش‌بینی کرد؛ این در حالی است که شرکت با فروش 550میلیارد تومانی حدود 65درصد از پیش‌بینی فروش را محقق کرده است که از تداوم وضعیت مطلوب تا پایان سال مالی شرکت حکایت دارد.
«غچین»: مجتمع کشت و صنعت چین‌چین در سال ۱۳۵۳ به صورت شرکت سهامی‌خاص در مشهد تاسیس شد و در سال ۱۳۵۶ کار خود را با تولید رب‌گوجه‌فرنگی، انواع کمپوت و آب گوجه‌فرنگی، آبمیوه و سس کچاپ آغاز کرد. این شرکت در سال 1380در بورس اوراق بهادار عرضه شد. «غچین» با ارزش بازار حدود 900میلیارد تومان در حال حاضر در بازار دوم بورس مورد دادوستد معامله‌گران قرار می‌گیرد. پایان سال مالی این شرکت انتهای شهریور است. «غچین» در سال گذشته موفق به کسب درآمد عملیاتی 343میلیارد تومانی شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد 23درصدی همراه بوده است.
میانگین نرخ فروش محصولات «غچین» در پنج‌ماه ابتدایی سال مالی حدود 42میلیون تومان به ازای هرتن و حجم فروش آن حدود 6هزار تن بوده است. سه‌محصول استراتژیک این شرکت انواع رب بستهبندی، آبلیمو و انواع کنسرو بسته‌بندی‌شده است که نزدیک به 93درصد ارزش فروش شرکت را تشکیل می‌دهند. نرخ محصولات ذکرشده به افزایش یا کاهش درآمد عملیاتی حساسیت زیادی دارد. بررسیهای آماری پنج‌ماه سال مالی نشان میدهد، نرخ محصولات شرکت روند رشد مطلوبی را طی کرده است که این مهم بر افزایش درآمدهای شرکت تاثیرگذار خواهد بود.
با ادامه روند فعلی میتوان فروش حدود 670میلیارد تومانی محصولات را تا انتهای سال مالی 31/ 03/ 1402 پیش‌بینی کرد؛ این در حالی است که شرکت با فروش 255میلیارد تومانی حدود 38درصد از پیش‌بینی فروش را محقق کرده که نشان‌‌‌دهنده تداوم وضعیت مطلوب تا پایان سال مالی شرکت است.
«غزر»: شرکت گروه صنعتی زرماکارون در سال ۱۳۸۰ در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسید و در سال ۱۳۹۹ در بازار بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد. فعالیت شرکت تهیه و تولید، بستهبندی و خرید و فروش انواع ماکارونی‌های مختلف، اعم از ساده و فانتزی و محصولاتی از قبیل انواع رشته و لازانیا و... و اشتغال به امور بازرگانی اعم از بخش واردات و صادرات است. «غزر» با ارزش بازار حدود 6هزار و 500میلیارد تومان در حال حاضر در بازار دوم بورس مورد دادوستد معامله‌گران قرار می‌گیرد.
«غزر» در سال گذشته موفق به کسب درآمد عملیاتی 2هزار و 297میلیارد تومانی شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد 27درصدی همراه بوده است. از میزان کل فروش‌ها شرکت در سال گذشته حدود 85درصد داخلی بوده و 15درصد نیز به خارج از کشور صادر شده است.
میانگین نرخ فروش محصولات «غزر» در هشتماه سال مالی حدود 26میلیون تومان به ازای هرتن و حجم فروش آن حدود 104هزار تن بوده است. سه‌محصول استراتژیک ماکارونی رشته‌ای، ماکارونی فرمی و محصولات فرعی نزدیک به 87درصد ارزش فروش شرکت را تشکیل می‌دهند و نرخ محصولات ذکرشده حساسیت زیادی نسبت به افزایش یا کاهش درآمد عملیاتی دارد. بررسیهای آماری هشتماه سال مالی نشان میدهد، نرخ محصولات شرکت روند رشد مطلوبی را طی کرده است که این مهم بر افزایش درآمدهای شرکت تاثیرگذار خواهد بود.
با ادامه روند فعلی میتوان فروش حدود 4هزار میلیارد تومانی محصولات تا انتهای سال مالی را پیش‌بینی کرد؛ این در حالی است طبق آخرین گزارش مالی، شرکت با فروش 2هزار و 700میلیارد تومان حدود 68درصد از پیش‌بینی فروش را محقق کرده است که از ادامه وضعیت مطلوب تا پایان سال مالی شرکت حکایت دارد.
«غمهرا»: گروه تولیدی مهرام در سال ۱۳۴۹ تاسیس شد و به بهره‌‌‌برداری رسید و در سال 1380در بورس اوراق بهادار عرضه شد. «غمهرا» با ارزش بازار حدود هزار و 170میلیارد تومان در حال حاضر در بازار دوم بورس مورد دادوستد قرار می‌گیرد. محصولات شرکت به چهار گروه اصلی رب، سس، سرکه و محصولات بازرگانی تقسیم می‌شود که عمده آن را گروه سس تشکیل میدهد.
«غمهرا» در سال گذشته موفق به کسب درآمد عملیاتی هزار و 100میلیارد تومانی شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد 45درصدی همراه بوده است. همچنین میزان کل فروش‌های صورت‌گرفته در سال گذشته به طور کامل داخلی بوده و شرکت درآمدی از صادرات نداشته است.
میانگین نرخ فروش محصولات «غمهرا» در هشتماه سال مالی حدود 52میلیون تومان به ازای هرتن ثبت شده است که نسبت به ابتدای سال مالی رشد 70درصدی را نشان میدهد. همچنین حجم فروش در دوره مذکور به حدود 24هزار تن رسیده است. محصول استراتژیک سس و فروش محصولات بازرگانی 97درصد ارزش فروش شرکت را تشکیل میدهد و نرخ محصولات ذکرشده، حساسیت زیادی به افزایش یا کاهش درآمد عملیاتی دارد. بررسیهای آماری هشتماه سال مالی نشان میدهد، نرخ محصولات شرکت روند مطلوبی را طی کرده است که این مهم بر افزایش درآمدهای شرکت تاثیرگذار خواهد بود.
با ادامه روند فعلی میتوان فروش حدود هزار و 850میلیارد تومانی محصولات تا انتهای سال مالی را پیش‌بینی کرد. این در حالی است که طبق آخرین گزارش مالی شرکت با فروش هزار و 250میلیارد تومانی حدود 67درصد از پیش‌بینی فروش را محقق کرده که نمایانگر تداوم وضعیت مطلوب تا پایان سال مالی شرکت است.
«غدام» : شرکت خوراک‌دام پارس در سال 1345 تاسیس شد و به ثبت رسید و در سال 1380 در بازار بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد. «غدام» با ارزش بازار حدود 620میلیارد تومان در حال حاضر در بازار دوم بورس مورد دادوستد قرار می‌گیرد. موضوع فعالیت این شرکت تاسیس و سرمایه‌گذاری در کارخانه‌های تولیدی به‌منظور تهیه و تولید خوراک، داروی دام، طیور، آبزیان و سایر حیوانات، گوشت، تخم‌مرغ و فروش آن است. محصولات شرکت به سه گروه اصلی خوراک‌دام، دان‌مرغ و خوراک حیوانات آزمایشگاهی تقسیم می‌شود که عمده آن را گروه دان مرغ تشکیل میدهد.
پایان سال مالی شرکت خوراک‌دام پارس انتهای آذر است. «غدام» در سال گذشته موفق به کسب درآمد عملیاتی 70میلیارد تومانی شده که نسبت به مدت مشابه سال پیش از آن با افت 14درصدی همراه بوده است. همچنین کل فروش شرکت در سال گذشته داخلی بوده و شرکت درآمدی از صادرات نداشته است.
میانگین نرخ فروش محصولات «غدام» در فصل آخر سال مالی حدود 15میلیون تومان به ازای هرتن ثبت شده است که نسبت به ابتدای سال‌جاری رشد 187درصدی را نشان میدهد. همچنین حجم فروش در دوره مذکور به حدود هزار و 846تن رسیده است. دو محصول استراتژیک دان‌مرغ و خوراک‌دام 98درصد ارزش فروش شرکت را تشکیل میدهد و نرخ محصولات ذکرشده حساسیت زیادی به افزایش یا کاهش درآمد عملیاتی دارد. طبق بررسیهای آماری، عملکرد مالی 11ماه سال مالی نشان میدهد، نرخ محصولات شرکت روند رشد مطلوبی را طی کرده است که این مهم بر افزایش درآمدهای شرکت تاثیرگذار خواهد بود.
با ادامه روند فعلی میتوان فروش حدود 130میلیارد تومانی محصولات را تا انتهای سال مالی پیش‌بینی کرد؛ این در حالی است طبق آخرین گزارش مالی شرکت با فروش 117میلیارد تومانی حدود 90درصد از پیش‌بینی فروش را محقق کرده است که از تداوم وضعیت مطلوب تا پایان سال مالی شرکت حکایت دارد. انتهای سال مالی «غدام» آذرماه است و این شرکت در سال‌جاری نسبت به سال گذشته وضعیت درآمد قابلتوجهی داشته است؛ به طوری که طبق پیش‌بینی وضعیت درآمد شرکت در انتهای سال مالی نسبت به سال گذشته می‌‌‌تواند رشد حدود 90درصدی را تجربه کند.
ارزیابی عملکرد کلی
عملکرد 6شرکت بررسی‌شده نشان میدهد که این شرکت‌ها در سال‌جاری عملکرد قابلتوجهی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته ثبت کردهاند. عمده افزایش درآمد این شرکت‌ها بیشتر مربوط به افزایش نرخ محصولات بوده است. مهم‌ترین دلایل افزایش نرخ محصولات شرکت‌های مورد بررسی را میتوان بحران موادغذایی جهانی، تورم و حذف ارز ترجیحی ارزیابی کرد. مجموع درآمد شرکت‌های بررسی‌شده در سال گذشته حدود 5هزار و 500میلیارد تومان گزارش شده است؛ این در حالی است که مجموع درآمد همین شرکت‌ها در گزارش 6ماهه 1401 به 4هزار و 100میلیارد تومان رسیده است و رشد درآمد مناسبی را نشان میدهد. همچنین بررسیهای آماری نشان میدهد که این شرکت‌ها از نظر افزایش تولید وضعیت مطلوبی را تجربه کردهاند.
چالش‌‌‌های صنعت: یکی از ضعف‌‌‌های مهم صنعت غذا، مشکلات حمل‌ونقل و هزینه آن است. وجود اختلال در این بخش می‌‌‌تواند در تسریع فرآیند فاسد شدن محصولات غذایی تاثیرگذار باشد. ضعف در بستهبندی و عدم‌‌‌توجه به زیرساخت‌‌‌های تولیدی از دیگر چالش‌‌‌های این صنعت محسوب می‌شود؛ چرا که بخش قابلتوجهی از جذابیت اقلام تولیدشده (در کنار کیفیت مطلوب و قیمت مناسب)، به این اصل وابسته است.همچنین بخش قابلتوجهی از مشکلات این حوزه به تصمیمات و سیاست‌‌‌های دولتی برمی‌‌‌گردد. سیاست‌‌‌های حمایتی و تعرفه‌‌‌های موجود می‌‌‌تواند ارتباط میان صنایع را مختل کرده و صنعت غذایی آنچنان که مورد انتظار است، نتواند با سایر صنایع ارتباط داشته و ارزشافزوده ایجاد کند.
شاید بتوان اولین و مهم‌ترین اثر تورم بر صنعت غذای ایران را کاهش تقاضای محصولات این صنعت در پی افزایش تورم و کاهش قدرت خرید مردم برشمرد که تولیدکنندگان را ناگزیر از کاهش حاشیه سود خود برای حفظ بازارهای داخلی می‌‌‌سازد.
چشم‌انداز: در حالی که بسیاری از صنایع در حال حاضر در رکود نسبی به سر می‌برند، یکی از بخش‌‌‌هایی که امروز می‌‌‌توانیم به آن توجه ویژه داشته باشیم و از آن بیشترین بهره را ببریم، صنایع غذاست؛ صنعتی که سهم بالایی از گردش اقتصادی و تولید ناخالص ملی کشورمان را به خود اختصاص داده است. این صنعت مهم و پیشرو نقش تعیین‌کننده‌ای در توسعه اقتصادی کشور به‌ویژه در شرایط حساس و استراتژیک فعلی ایفا می‌کند؛ به این دلیل که توجه به این بخش از اقتصاد کشور علاوه بر تامین نیازهای داخلی و امنیت غذایی فرصتی برای ارزآوری با صادرات خواهد بود.
طبق برآوردها گردش مالی مواد غذایی در ایران بالغ بر 100میلیارد دلار است. صنایع غذایی بالاترین سهم را در ایجاد اشتغال دارند و امکان توسعه اشتغال در اقتصاد را بیش از سایر بخش‌های صنعتی خواهند داشت. طبق آمارها، بیش از 10درصد ارزشافزوده بخش صنعت از تولیدات صنعت غذایی تامین می‌شود.
صنعت غذای ایران با وجود تحریم‌های سال‌های گذشته، تغییرات متغیرهای کلان اقتصادی، تورم بالا و ناتوانی در به‌روز کردن تجهیزات و تامین مواد اولیه نتوانسته است به جایگاه اصلی خود در اقتصاد دست یابد. فرسایشی شدن جنگ میان روسیه و اوکراین می‌‌‌تواند تهدیدی برای این صنعت در زمان حال و آینده محسوب شود؛ چرا که افزایش بی‌رویه نرخ محصولات شرکت‌ها قدرت خرید را کاهش میدهد و موجب افت حاشیه سود شرکت‌های فعال در این صنعت خواهد شد.
