«دنیای‌اقتصاد» یک شرکت بورسی صنعت سیمان را بررسی می‌کند
آینده «سپاها» زیر ذره‌بین
صنعت پرپتانسیل سیمان
در حال حاضر 81کارخانه سیمانی در داخل کشور مشغول فعالیت هستند که مجموع تولید سیمان آنها در سال 1400 حدود 63میلیون تن و در 6ماه ابتدایی سال 1401 حدود 32میلیون تن اعلام شده است. استان اصفهان با بهره‌گیری از 7واحد تولیدی در صدر تولیدکنندگان به تفکیک استان‌ها قرار گرفته است. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که با تکمیل کارخانه‌های در دست احداث تا پایان سال 1402 ظرفیت تولید اسمی سیمان کشور به حدود 100میلیون تن خواهد رسید.
روند مصرف سیمان در کشورهای توسعه‌یافته رو به افزایش است، بنابراین یکی از شاخص‌هایی که می‌تواند با رشد اقتصادی همبستگی زیادی داشته باشد، میزان مصرف سیمان است؛ چرا که این محصول یکی از عناصر اصلی در تامین زیرساخت کشور‌ها به حساب می‌آید. با توجه به کمرنگ‌شدن بودجه عمرانی در لایحه بودجه و تمرکز اصلی بودجه سالانه دولت در سال‌های اخیر بر هزینه‌های جاری، تقاضا برای این محصول کاهش پیدا کرد و پس از شرایط تحریمی در سال 1391 صنعت سیمان وارد رکود شد.
در حال حاضر ظرفیت زیادی برای تقویت زیرساخت‌های داخلی وجود دارد و توجه دولت به این حوزه می‌تواند وضعیت تولید سیمان در کشور و روند تقاضا در این صنعت را بهبود بخشد. قیمت سیمان در داخل کشور، به قدرت چانه‌زنی مشتریان در مناطق مختلف بستگی دارد. از این رو قیمت سیمان در مناطق مختلف، متفاوت است. این قیمت‌ها به طور میانگین در بورس‌کالا تعیین می‌شود و معامله سیمان در بورس‌کالا بر مبنای عرضه و تقاضا، اثرات مثبت خود را بر صنعت سیمان گذاشته است.
با توجه به اینکه هزینه حمل‌ونقل در صنعت سیمان بالاست و گاهی اوقات نرخ سیمان با نرخ حمل‌ونقل برابری می‌کند و برای فروش محصولات به نقاط دوردست صرفه اقتصادی ایجاد نمی‌شود، بنابراین صادرات محصولات به کشورهای همسایه با مسافت محدود بوده و معمولا کارخانه‌های سیمان در استان‌های مرزی تمایل بیشتری به صادرات دارند.
ظرفیت بالای تولید؛ نقطه‌قوت صنعت سیمان
یکی از نقاط قوت صنعت سیمان، ظرفیت بالای تولید سیمان در داخل کشور است؛ چرا که علاوه بر دسترسی به مواد اولیه خوب و ارزان، داشتن مرزهای طولانی برای کشورهای متقاضی سیمان و افزایش صادرات می‌تواند انگیزه تولیدکنندگان را افزایش داده و ظرفیت تولید را بالاتر ببرد. در کنار این موارد، دسترسی به انرژی ارزان یکی دیگر از فرصت‌ها برای این صنعت است؛ اما با عدم‌برنامه‌ریزی درست دولت‌ها در خصوص تامین انرژی صنایع، احتمال قطعی برق و گاز برای 6ماه دوم سال بسیار بالاست و این امر، ریسک بزرگی برای سرمایه‌گذاری در این صنعت در 6ماه دوم سال ایجاد می‌کند. علاوه بر این، در صورت تغییر رویکرد دولت، افزایش بودجه‌های عمرانی می‌تواند تقاضای بالایی برای این محصول به وجود آورد. اما تداوم تحریم‌ها و تشدید آن و در نتیجه کاهش درآمدهای نفتی می‌تواند وضعیت را به ضرر صنایع سیمانی تغییر دهد.
پیش‌بینی وضعیت تولید «سپاها»
مطابق گزارش تفسیری شرکت سیمان سپاهان در سال منتهی به شهریور 1401، این شرکت در نظر دارد تا تولید سیمان و کیفیت محصولات خود را افزایش دهد. اما تاکنون در این خصوص، زمان یا چشم‌انداز خاصی برای آینده تولید، ترسیم نشده است. بنابراین پیش‌بینی تحلیلگر «دنیای‌اقتصاد» مبنی بر تداوم میزان تولید فعلی در سال‌های آینده بوده و تولید این شرکت در سال مالی منتهی به شهریور 1402 را یک‌میلیون و 740هزار تن در نظر گرفته است. این میزان تولید در سال مالی منتهی به شهریور 1403 نیز ادامه خواهد یافت. همچنین این شرکت در بودجه سالانه خود میزان تولید سال مالی شهریور 1402 را یک‌میلیون و 770هزار تن تعیین کرده است.
تمرکز «سپاها» بر صادرات کلینکر به جای سیمان
بررسی گزارش‌های تفسیری شرکت سیمان سپاهان و همچنین بررسی بودجه آن نشان می‌دهد که احتمالا میزان فروش صادراتی سیمان در سال‌های آینده به صفر می‌رسد و مطابق سال‌های گذشته تنها صادرات کلینکر مدنظر قرار گرفته می‌شود، به طوری که ترکیب فروش «سپاها» در سال‌های گذشته حاکی از آن است که شرکت تمام کلینکر تولیدی خود را صادر می‌کند. عمده اهداف صادراتی نیز کشورهای حوزه خلیج‌فارس و عراق هستند و با توجه به نزدیک‌بودن به بنادر آبی و مرزهای عراق و همچنین تقاضای بالایی که برای محصولات «سپاها» وجود دارد، پیش‌بینی می‌شود که تحقق این امر دور از انتظار نیست. تمام سیمان تولیدی در داخل کشور و در بورس‌کالا عرضه می‌شود و به فروش می‌رسد. بر همین اساس میزان فروش سیمان با تولید آن برابر خواهد بود.
به نظر می‌رسد، در دوسال آینده میزان فروش سیمان یک‌میلیون و 740هزار تن و میزان فروش کلینکر 880هزار تن باشد.
بازارگرمی محصولات «سپاها»
بررسی وضعیت معاملات و عرضه و تقاضای محصولات شرکت‌های سیمانی در بورس‌کالا حاکی از آن است که علاوه بر قدرت چانه‌زنی مشتریان، شرکت این توانایی را دارد که محصولات خود را با قیمت بیشتر عرضه کند. منطقه جغرافیایی شرکت سیمان سپاهان هم بر میزان تقاضای سیمان آن اثر زیادی دارد.
با توجه به بررسی‌های صورت‌گرفته به نظر می‌رسد قیمت متوسط سیمان فله در سال منتهی به شهریورماه 1402، حدود 700هزار تومان به‌ازای هر تن باشد و قیمت این محصول در سال منتهی به شهریور 1403، به 850هزار تومان به ازای هر تن افزایش یابد. با در نظر گرفتن این مقادیر، درآمد شرکت از محل فروش سیمان در سال مالی منتهی به شهریور سال‌های 1402 و 1403 به ترتیب، هزار و 218میلیارد و هزار و 479میلیارد تومان خواهد بود. همچنین با بررسی روند گذشته و قیمتی کلینکر سیمان سپاهان و رشد و توسعه کشورهای همجوار ایران و افزایش تقاضای خارجی برای سیمان ایران، به نظر می‌رسد نرخ کلینکر صادراتی در دوسال آینده بین 32 تا 36دلار باشد و درآمد شرکت را از این محل در سال 1402 به 901میلیارد تومان و در سال 1403 به هزار و 200میلیارد تومان افزایش دهد. با این تفاسیر، احتمالا مجموع درآمد شرکت سیمان سپاهان در سال منتهی به شهریور سال 1402، به 2هزار و 100میلیارد و در سال منتهی به شهریور 1403، به 2هزار و 700 میلیارد تومان خواهد رسید.
بهای تمام‌شده
در ساختار بهای تمام‌شده صنعت سیمان نمی‌توان نقش سربار و هزینه‌های مربوط به انرژی را نادیده گرفت؛ چرا که بیش از 85درصد بهای تمام‌شده را تشکیل می‌دهد و کوچک‌ترین تغییر در نرخ‌های انرژی می‌تواند ارزش ذاتی شرکت‌های سیمان را با ریسک‌هایی مواجه کند.
با در نظر گرفتن مقادیر مصرف انرژی که در گزارش‌های شرکت پیش‌بینی شده است، انتظار می‌رود هزینه انرژی سیمان سپاهان در سال 1402، 238میلیارد تومان و در سال 1403 نزدیک به 300میلیارد تومان باشد. سایر مقادیر مربوط به سربار نیز با افزایش عمومی سطح قیمت‌ها تعدیل می‌شوند. بنابراین احتمالا مجموع هزینه سربار در سال مالی منتهی به شهریور سال 1402، هزار و 355میلیارد تومان و در سال مالی منتهی به شهریور 1403، هزار و 750میلیارد تومان باشد.
مقادیر مصرف مواد اولیه نیز با توجه به ضریب مصرف و میزان تولید در سال‌های آتی تعیین می‌شود. در این صورت پیش‌بینی می‌شود شرکت در دوسال آینده حدود 4میلیون و 300هزار تن انواع سنگ مواد اولیه مانند سنگ‌آهن، مارل، سنگ‌گچ و سرباره را مصرف کند. نرخ مصرف مواد اولیه نیز با توجه به میزان تورم بلندمدت کشور تعدیل می‌شود.
سود هر سهم
با توضیحات ارائه‌شده، به نظر می‌رسد در صورت تثبیت نرخ‌ها و مفروضاتی که به آنها اشاره شد، سود هر سهم در سال مالی منتهی به شهریور 1402، 250تومان و در سال مالی منتهی به شهریور 1403، حدود 335تومان باشد.
روند حاشیه سود سیمان سپاهان نشان می‌دهد که برخلاف سایر شرکت‌های تولیدی، حاشیه سود این شرکت بین 30 تا 32درصد تثبیت شده و روند کاهشی به خود نگرفته است. همچنین در صورتی که فروش شرکت به گونه‌ای باشد که نرخ متوسط کلینکر صادراتی در سال 1402 بالای 32دلار تثبیت شود، احتمالا سود هر سهم این شرکت در سال آتی به بالای 300تومان افزایش خواهد یافت.
