«دنیای‌اقتصاد» عملکرد یکی از شرکت‌های تولیدکننده میلگرد را بررسی می‌کند
خودکفایی «فرود» در تامین مواد اولیه
در ایران طی سال‌های گذشته با وجود ریسک‌های فراوانی که در این سال‌ها از سوی دولت و قیمت‌های جهانی بر شرکت‌ها تحمیل شده است، واحدهای تولید میلگرد متعددی در حال فعالیت هستند. فولاد شاهرود یکی از تولیدکنندگان میلگرد به شمار می‌آید که عمده محصولات خود را در داخل کشور و در بورس‌کالای ایران عرضه می‌کند. این شرکت در تلاش است تا به روند احداث واحد ذوب خود سرعت ببخشد و شمش موردنیاز خود را از این محل تامین کند. در حال حاضر، فولاد شاهرود به‌رغم عرضه محصولات در داخل کشور، تحت‌تاثیر کاهش قیمت‌ها در بازارهای جهانی آینده‌ای مبهم را پیش‌رو دارد؛ چرا که قیمت‌های داخلی با روند قیمت‌ها در بازارهای جهانی بی‌ارتباط نیست.
شرکت فولاد شاهرود در سال 1380 به صورت سهامی‌خاص تاسیس شد و در اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی شهرستان شاهرود به ثبت رسید. در حال حاضر این شرکت از زیرمجموعه‌های شرکت آهن و فولاد غدیر ایرانیان به شمار می‌آید و در نهایت مالکیت فولاد شاهرود برعهده گروه سرمایه‌گذاری غدیر با نماد «وغدیر» است. در واقع می‌توان گفت «فرود»، به‌طور غیرمستقیم زیرمجموعه نیروهای مسلح است. موضوع فعالیت اصلی این شرکت، مطابق اساسنامه، علاوه بر طراحی و تولید مصنوعات فلزی و فولادی، انجام انواع خدمات فلزی مانند شکل‌دادن انواع ورق فولادی و سایر مقاطع فولادی است.
جایگاه شرکت در بازار میلگرد
شرکت فولاد شاهرود در سال 1400، با تولید 104هزار تن میلگرد، سهم 1/ 1درصدی را از بازار میلگرد ایران کسب کرده است. همچنین در 6ماه ابتدایی سال‌جاری، موفق شده است سهم خود را از بازار داخلی افزایش دهد و از 2میلیون و 500هزار تن میلگرد تولیدشده در کشور، 61هزار تن از این محصول مربوط به فولاد شاهرود بوده که این رقم معادل 3/ 2درصد کل تولید کشور است.
فرآیند فروش محصولات
مطابق نامه معاون اقتصادی رئیس‌جمهور و مصوبه جلسه 154 ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، در مورد بازارهای محصولات فولادی، شرکت فولاد شاهرود باید مطابق شیوه‌نامه سازماندهی عرضه و تقاضا در بازار فولاد، شمش خود را از بورس‌کالا خریداری و میلگرد تولیدشده را در بورس‌کالا عرضه کند. در این شیوه‌نامه ذکر شده است که اگر شرکت موفق به فروش محصولات در بورس‌کالا نباشد، باید در بازارهای خارج از بورس و براساس میانگین نرخ فروش رقبا در منطقه مانند فولاد نیشابور، فولاد فایکو و فولاد گلستان، محصولات خود را عرضه کند.
نرخ‌های فروش صادراتی نیز براساس نشریات معتبر بین‌المللی تعیین می‌شود. در حال حاضر با راه‌اندازی خط2 ذوب، تولید شمش موردنیاز شرکت فولاد شاهرود 50درصد افزایش یافته و به احتمال زیاد، حاشیه سود شرکت به اندازه هزینه حمل‌ونقل شمش افزایش می‌یابد. بررسی ماهانه تولید شرکت نشان می‌دهد که تولید شمش در نیمه‌نخست امسال نسبت به دوره مشابه سال قبل، افزایش یافته است و به نظر می‌رسد، مسیر شرکت در زمینه مدیریت و کاهش هزینه‌ها هموار است.
ریسک‌ها و چالش‌های پیش‌روی شرکت
فولاد شاهرود مانند سایر شرکت‌های صنعت فلزات اساسی، با مشکلات خارجی و تحریم‌های بین‌المللی دست‌وپنجه نرم می‌کند. با وجود اینکه عمده‌فروش شرکت در داخل کشور و در بورس‌کالا صورت گرفته است، اما مشکلات وصول درآمدهای صادراتی و تبادل اسناد بر فعالیت‌های این شرکت سایه افکنده و می‌تواند باعث بروز معضلاتی در روند فعالیت عملیاتی شرکت شود. همچنین تحریم‌ها مشکلاتی را در زمینه واردات تجهیزات و ماشین‌آلات به داخل کشور ایجاد کرده است که می‌تواند این شرکت را از برخی فناوری‌های خارجی محروم و سرمایه‌گذاری خارجی در این صنعت و شرکت را با دست‌انداز‌هایی روبه‌رو کند.
در ابتدای ورود صنعت فولاد به ایران بدون توجه به امکانات و ظرفیت‌های موجود اقدام به ساخت و تاسیس واحدهای مختلف شد. پس از ورود تدریجی این مجتمع‌ها به چرخه تولید کمبود مواد اولیه در این صنعت احساس شد.
نوسان نرخ ارز و قیمت‌های جهانی نیز برای صنایع فولادی مشکلاتی ایجاد کرده است. با اینکه عمده‌فروش شرکت داخلی است، روند نرخ ارز می‌تواند قیمت‌ها را در بورس‌کالا هم تحت‌تاثیر قرار دهد.
با وجود اینکه فولاد شاهرود در جهت خودکفایی در تامین محصولات قدم برمی‌دارد، همچنان برای هموار کردن مشکلات مربوط به تامین مواد اولیه سعی دارد این مواد را پیش‌خرید کرده و از شرکت در برابر ریسک نوسانات قیمت محافظت کند.
چشم‌انداز‌ها و اهداف بلندمدت شرکت
یکی از اهدافی که شرکت فولاد شاهرود در دستور کار قرار داده، احداث کارخانه تولید آهن اسفنجی به روش کوره تونلی است. همچنین ایجاد خط کلاف در میلگرد از اهداف این شرکت به‌منظور توسعه محصولات به شمار می‌رود. شرکت قصد دارد در آینده با توجه به کاربردهای زیاد کلاف در صنایع مختلف، تولید میلگرد و کلاف را در دستور کار خود قرار دهد و خط تولید میلگرد را توسعه بخشد.
پیش‌بینی میزان تولید
میزان تولید در گزارش‌های ماهانه حاکی از آن است که شرکت فولاد شاهرود به‌طور میانگین ماهانه، 9هزار و 500تن میلگرد تولید می‌کند. در نتیجه برآورد می‌شود که تولید در 6ماه پایانی سال به 57هزار تن برسد. با احتساب تولید 61هزار تن در نیمه ابتدایی سال، مجموع تولید در سال 1401، احتمالا به 118هزار تن نزدیک خواهد شد. با این مفروضات، احتمالا میزان تولید در سال 1402 نیز 114هزار تن خواهد بود.
تمرکز فروش روی بازارهای داخلی
با توجه به اینکه فروش صادراتی در «فرود» روزبه‌روز کمرنگ‌تر شده و تمرکز این شرکت روی بازارهای داخلی است، بنابراین فرض تحلیلگر «دنیای‌اقتصاد» این است که شرکت تمام میلگرد تولیدی خود را در داخل کشور خواهد فروخت. این درحالی است که میلگرد در بورس‌کالا در حال حاضر در ارزان‌ترین قیمت ممکن قرار دارد و قیمت فعلی دلار نیمایی، در محدوده 530دلار به‌ازای هر تن معامله می‌شود که 30درصد از قیمت‌های ترکیه و 11درصد از قیمت‌های چین ارزان‌تر مورد معامله قرار می‌گیرد.
با توجه به شرایط فعلی و رکود عمیق در بازارهای جهانی و سرعت‌گرفتن افزایش نرخ‌های بهره در جهان، انتظار بهبود چندانی برای قیمت‌ها وجود ندارد؛ چرا که پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که در 6ماه دوم سال‌جاری، افزایش نرخ‌های بهره ادامه می‌یابد و همچنان چشم‌انداز مثبتی برای سال 1401 وجود ندارد. بنابراین قیمت هر تن میلگرد برای 6ماه دوم همان 530دلار و برای سال 1402 نیز 550 دلار در نظر گرفته می‌شود.
با در نظر گرفتن موارد فوق درآمدهای عملیاتی در 6ماه دوم سال 1401، 876میلیارد تومان و تا پایان سال 1401، هزار و 700میلیارد تومان خواهد بود. درآمدهای عملیاتی در سال 1402 نیز احتمالا به هزار و 900میلیارد تومان خواهد رسید.
ساختار بهای تمام‌شده
با بررسی ساختار بهای تمام‌شده می‌توان دلیل توجه شرکت به راه‌اندازی کارخانه ذوب را به‌درستی درک کرد. با توجه به اینکه بیش از 85درصد بهای تولید را مواد اولیه تشکیل می‌دهد، راه‌اندازی سریع‌تر کارخانه ذوب ضرورت می‌یابد؛ چرا که می‌تواند موجب کاهش هزینه‌های تولید شود.
مواد اولیه شرکت شامل قراضه، آهن اسفنجی و شمش است و عمده آن را آهن اسفنجی و شمش تشکیل می‌دهد. ضریب مصرف قراضه 16درصد، ضریب مصرف آهن‌اسفنجی 46درصد و ضریب مصرف شمش 32درصد است و با توجه به پیش‌بینی تولید 118هزار تنی میلگرد در سال 1401، می‌توان انتظار داشت، مصرف قراضه در سال 1401 به 18هزار تن، مصرف آهن اسفنجی به 54هزار تن و مصرف شمش به 39هزار تن برسد. همچنین این اعداد در سال 1402 تغییر چندانی نخواهد داشت؛ چرا که به احتمال زیاد، تولید میلگرد در سال‌های آتی تغییرات چشمگیری نخواهد داشت.
عمده آهن‌اسفنجی مورد استفاده در شرکت فولاد شاهرود، از شرکت توسعه آهن گل‌گهر خریداری شده و مبنای پیش‌بینی نرخ آهن اسفنجی نیز همان‌طور که اشاره شد، بورس‌کالا بوده است. با این تفاسیر، پیش‌بینی می‌شود، نرخ آهن‌اسفنجی در 6ماه دوم به 8میلیون و 100هزار تومان به ازای هر تن برسد. نرخ شمش نیز در نیمه دوم سال، به 2میلیون و 600هزار تومان به‌ازای هر تن می‌رسد. انتظار می‌رود، نرخ آهن اسفنجی در سال 1402، حدود 10میلیون و 200هزار تومان باشد و نرخ متوسط شمش در سال آینده به 15میلیون تومان به‌ازای هر تن برسد.
با توجه به پیش‌بینی نرخ‌های مواد مورد استفاده، برآورد تحلیلگر «دنیای‌اقتصاد» حاکی از آن است که فولاد شاهرود، در نیمه دوم سال، 523میلیارد تومان، در سال 1401، هزار و 200میلیارد تومان و در سال 1402، هزار و 300میلیارد تومان مواد اولیه مصرف خواهد کرد.
