«دنیای اقتصاد» از حال و روز یک شرکت بورسی می‌گوید
مسیر پیش‌روی «شدوص»
آخرین افزایش سرمایه‌های شرکت، در سال92 و 97 انجام‌شده است. در سال92 شرکت، با 100درصد افزایش، سرمایه را به 12میلیارد‌تومان رسانده است. این افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده‌نقدی سهامداران بوده است. بعد از این افزایش سرمایه شرکت در سال1397، بار دیگر سرمایه شرکت را 295درصد افزایش داده و به 47میلیارد‌تومان می‌رساند که این افزایش سرمایه از محل تجدید‌ارزیابی دارایی‌ها بوده است. شرکت طبق مصوبه مجمع‌عمومی فوق‌العاده در تاریخ 30/ 08/ 1400، قرار است سرمایه خود را از محل آورده نقدی از 47میلیارد‌تومان به 95میلیارد‌تومان برساند. برای برآورد سود هر سهم شرکت در سال‌جاری باید تعداد سهام جدید، پس از افزایش سرمایه در نظر گرفته شود.
سهامدار عمده «شدوص»، شرکت کربن ایران است. کربن ایران مالک 44درصد «شدوص» است و 208میلیون سهم از سهام این شرکت را در اختیار دارد. مالک دیگر این شرکت، شرکت سرمایه‌گذاری صنایع پتروشیمی ایران است. این شرکت 20درصد «شدوص»را در اختیار دارد و مالک 96میلیون سهم از سهام «شدوص» است. مالک نهایی «شدوص» سازمان تامین‌اجتماعی است.
اهداف مدیریت شرکت برای سال‌های آتی
مدیریت شرکت قصد دارد در سال‌های آتی، سهم بازار خود را در داخل کشور افزایش دهد. این چشم‌انداز در حالی مطرح می‌شود که مدیریت شرکت از روند رو به رشد افزایش سهم بازار شرکت در داخل مرز‌ها خبر می‌دهد. هدف بعدی مدیریت شرکت، همکاری مستمر و انعقاد قرارداد با مشتریان است تا بتواند محصولات باکیفیت‌تری در اختیار صنایع پایین‌دست خود مانند صنایع لاستیک و تایر‌سازی قرار دهد. از جمله اهداف دیگر شرکت توجه به صادرات و افزایش سهم خود در بازار‌های هند، ترکیه و اروپا است. شرکت قصد دارد تولید و فروش شرکت در سال1401 را به 33هزار تن افزایش دهد.
ریسک‌های موجود در شرکت
ریسک‌هایی که در ادامه برای این شرکت موردبررسی قرار می‌گیرد، ریسک‌هایی است که تقریبا دو شرکت دیگر این صنعت نیز با آن مواجه هستند. اولین ریسک، قیمت نهاده‌های تولید است. با توجه به اینکه در این صنعت بیش از 85درصد بهای تمام‌شده را مواداولیه تشکیل می‌دهد و مواداولیه شرکت نیز از انواع روغن تشکیل شده است، نمی‌توان تاثیر نوسانات قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی را بر قیمت این روغن‌ها نادیده گرفت. با توجه به عرضه مواداولیه شرکت در بورس انرژی امکان خرید به‌موقع و از طرف دیگر پیش‌فروش بخشی از محصولات وجود دارد که این موضوع می‌تواند خطر ریسک مذکور را در شرکت کاهش دهد.
قیمت دوده معمولا می‌تواند با تغییرات قیمت مواداولیه، کاهش یا افزایش داشته باشد، اما ممکن است تحریم‌های بین‌المللی و قوانین بین‌المللی مانع از تعیین قیمت محصولات بر اساس تغییر قیمت مواداولیه شوند. همچنین شرکت برنامه بلندمدتی برای تولید و تامین قطعات موردنیاز خود در داخل کشور و بومی‌سازی تجهیزات مصرفی دارد. با توجه به پایین‌بودن تعرفه واردات و ورود رقبای جدید به بازار ریسک تجاری کشور به‌شدت افزایش پیدا کرده است. این ریسک می‌تواند با حفظ روابط تجاری با مشتریان و افزایش سهم بازار‌های داخلی کاهش یابد. ظرفیت اسمی صنعت دوده کشور سالانه 148هزار تن است که 95هزار تن در داخل مصرف می‌شود و مازاد آن به خارج از کشور صادر می‌شود.
عدم‌وجود تکنولوژی جدید در شرکت باعث کاهش راندمان در تولید شده و مصرف سوخت، برق و آب را به‌شدت افزایش داده است. همچنین موضوع ایجاد آلایندگی‌های فراوان و وضع عوارض آلایندگی برای این صنعت ریسک‌هایی را ایجاد کرده است که این شرکت از سال1379 در شرایط مطلوبی از نظر عملکرد زیست‌محیطی قرار دارد.
فروش شرکت
فروش شرکت در سال1400 نسبت به سال1399 با افزایشی 144درصدی مواجه بوده است. شرکت اعلام کرده است که 23درصد این افزایش مربوط به مقدار فروش و مابقی مربوط به افزایش نرخ است. دوده صنعتی پارس به‌طور متوسط سالانه 95درصد محصولات خود را در داخل کشور به فروش می‌رساند. برآورد‌ها حاکی از آن است که احتمالا در سال‌جاری نیز 5درصد محصولات خود را به خارجی‌ها بفروشد. این درحالی است که کربن ایران به‌طور میانگین 75درصد و «شصدف» حدود 45درصد محصولات خود را در داخل کشور به فروش می‌رسانند. علت توجه دو شرکت «شکربن» و «شدوص» به بازار داخل، پایین بودن نرخ دوده صادراتی است که در ادامه به آن پرداخته می‌شود، اما این موضوع باید در نظر گرفته شود که قبل از تاسیس «شصدف»، عرضه دوده‌صنعتی کشور جوابگوی تقاضای این محصول بود اما با تاسیس دوده صنعتی فام کشور با مازاد عرضه روبه‌رو شد و به‌طور حدودی این خود «شصدف» بود که پاسخگوی تقاضای خارجی‌ها بود و این مازاد عرضه را به کشور‌های مقصد صادر کرد. نرخ فروش ریالی دوده داخلی این شرکت در سال1400، 25میلیون‌تومان به ازای هر تن بوده است. نرخ داخلی محصول دوده در ایران بر اساس تغییرات نرخ روغن اکستراکت و نرخ نفت و فرآورده‌های نفتی تعیین می‌شود. نرخ صادراتی دوده در این شرکت و سایر شرکت‌های این صنعت 10درصد پایین‌تر از نرخ داخلی آن در نظر گرفته می‌شود. نرخ دلاری ماهانه این محصول در چهار‌ماه اخیر در حالی بالای هزار دلار قرار گرفته است که در سال1400 به‌طور میانگین هر تن دوده داخلی حدود 950 دلار و دوده صادراتی حدود 890 دلار به ازای هر تن فروخته شده است. مقاصد صادراتی دوده صنعتی پارس، چین، ترکیه، پاکستان و هند هستند. حدود 44درصد دوده صادراتی این شرکت به ترکیه، 19درصد به پاکستان و 18درصد به هند صادر می‌شود و تنها 14درصد از آن سهم کشور چین می‌شود.
بهای تمام‌شده
بهای تمام‌شده کالای فروش‌رفته در این شرکت به‌طور میانگین 75درصد فروش سالانه را تشکیل می‌دهد، لذا حاشیه سود ناخالص شرکت، به‌طور میانگین 25درصد است. البته این نسبت‌ها برای سایر شرکت‌های صنعت نیز صدق می‌کند.
حدود 85درصد بهای تمام‌شده شرکت را مواداولیه آن تشکیل می‌دهد که محاسبه و پیش‌بینی نرخ و مقدار مصرف مواداولیه از اهمیت بالایی برخوردار است. سربار نیز سهم 10درصدی را در بهای تمام‌شده دارا است. محاسبه هزینه انرژی و حقوق و دستمزد غیرمستقیم در سربار برای تحلیلگران مالی، بااهمیت تلقی می‌شود.
عمده مواداولیه شرکت را روغن اکستراکت تشکیل می‌دهد. ضریب مصرف این روغن برای تولید یک تن دوده حدود عدد2 واحد است. به این معنی که برای تولید یک تن دوده 2تن روغن مصرف می‌شود. این روغن در بورس انرژی، توسط شرکت‌های پتروشیمی عرضه می‌شود. قیمت فعلی روغن اکستراکت در آخرین معاملات بورس انرژی، 157میلیون و 500هزار ریال بوده است.
همان‌طور که قبلا اشاره شد نرخ دوده معمولا بر اساس تغییرات نرخ روغن اکستراکت، تعیین می‌شود، در نتیجه می‌توان نسبتی از نرخ روغن اکستراکت و نرخ دوده را تعریف کرد و بر اساس نرخ روغن اکستراکت، نرخ دوده را محاسبه و پیش‌بینی کرد. البته می‌توان نرخ روغن را بر اساس نرخ دوده نیز به‌دست آورد. اگر آمار‌های گذشته شرکت را بررسی کنیم متوجه رابطه بین قیمت دوده و نرخ مواداولیه تولید خواهیم شد. نرخ روغن اکستراکت به‌طور متوسط 33درصد نرخ دوده شرکت است. با این تفاسیر می‌توان نرخ دوده داخلی را برای این شرکت در سال‌جاری حدود 445میلیون ریال به ازای هر تن در نظر گرفت و با فرض اینکه نرخ دوده صادراتی 10درصد پایین‌تر از نرخ دوده داخلی است، نرخ دوده صادراتی را نیز توان حدود 400میلیون ریال تعیین کرد.
طرح‌های توسعه در دست اجرای شرکت
طرح در دست اجرای شرکت، پروژه نوسازی رآکتور خط هارد است که هزینه‌های ریالی طرح 175میلیارد‌تومان و هزینه ارزی آن 5میلیون 375هزار یورو برآورد شده است. تا پایان 1400، 64میلیارد‌تومان از هزینه‌های طرح پرداخت شده است. هزینه‌های برآوردی تکمیل طرح 111میلیارد تومان است. تا پایان سال1400، حدود 48درصد این طرح تکمیل شده است. این پروژه احتمالا در پایان سال1401، به بهره‌برداری می‌رسد. از جمله تاثیرات این طرح در فعالیت‌های آتی شرکت، می‌توان به افزایش راندمان تولید و کاهش قیمت بهای تمام‌شده اشاره کرد. با پیش‌بینی سود 235تومانی برای «شدوص»، P/ E Forward شرکت حدود 5/ 4 واحد خواهد شد. میانگین P/ E تاریخی این سهم حدود 12 واحد است. با بررسی تاریخی قیمت و بازده سهم می‌توان دریافت که بازدهی«شدوص» پایین‌تر از سایر شرکت‌های موجود در این صنعت است. بررسی‌ها نشان می‌دهد «شدوص» و البته تمام شرکت‌های صنعت دوده، جزو شرکت‌های با ریسک کم در بازار هستند.
