عملکرد زیرمجموعه‏‏‌های گروه محصولات شیمیایی در سه‌ماه سوم سال بررسی شد

کارنامه متفاوت پتروشیمی‏‏‌ها در پاییز ۱۴۰۰

ندا کریمی کارشناس بازار سرمایه دنیای‌اقتصاد : گزارش‌‌‌های ۹ماهه راهی کدال شد و در شرایطی که بازار روزهای کم‌‌‌رمقی را سپری می‌کرد، توجه بورس‌‌‌بازان و فعالان بازار سرمایه را به خود جلب کرد. در این میان، بررسی زیرمجموعه‌‌‌های مختلف گروه محصولات شیمیایی از عملکرد متفاوت پتروشیمی‌‌‌ها در پاییز ۱۴۰۰ حکایت داشت. به این ترتیب، در حالی که قیمت جهانی متانول و اوره جهش داشت و انتظار می‌رفت شاهد رشد در سودآوری شرکت‌های متانولی و اوره‌ای در فصل پاییز نسبت به فصل قبل و فصل مشابه سال گذشته باشیم، عملکردهای مالی آنها متفاوت بود. متانولی‌ها به دلیل رشد بیش از حد قیمت گاز با کاهش سود مواجه شدند و اوره‌ای‌ها انتظارات را محقق نساختند؛ اما در گروه الفین، وضعیت بهتر بود و عمده شرکت‌ها ثبات یا رشد سود داشتند.

عملکرد متانول‌‌‌سازان در پاییز

شرکت‌های متانولی در پاییز 1400 عملکرد بسیار ضعیفی داشتند؛ به‌طوری‌که عمده شرکت‌های این گروه نسبت به تابستان 1400 و پاییز 1399 با کاهش سودآوری مواجه شدند. قیمت متانول صعودی بود؛ اما به دلیل افزایش شدید قیمت گاز در هاب‌‌‌های اروپایی که اثر مستقیمی بر قیمت گاز پتروشیمی‌های داخلی دارد، این شرکت‌ها کاهش سودآوری را تجربه کردند. به عبارت دیگر، رشد قیمت متانول کمتر از رشد قیمت گاز بوده است. «زاگرس» شدیدترین کاهش را داشت؛ این نماد در پاییز 1400 شاهد کاهش 68درصدی نسبت به تابستان 1400 و کاهش 75درصدی نسبت به پاییز 1399 بود؛ اما در «شفن» عملکرد پاییز نسبت به تابستان 1400 مناسب‌تر بود و این نماد رشد سودآوری داشت. مقایسه پاییز 1400 این شرکت با پاییز 1399 به دلیل شناسایی سود ناشی از واگذاری سهام منطقی نیست؛ اما در مقایسه سود عملیاتی بین پاییز 1400 و 1399 شاهد رشد 40درصدی بوده که عمدتا ناشی از سبد مناسب‌تر و بازار فروش متفاوت نسبت به «زاگرس» است؛ چرا که «شفن» اسیداستیک نیز تولید می‌کند که مقصد فروش آن هندوستان است و در ماه‌های اخیر قیمتی بالاتر از چین داشت. «شخارک» هم در پاییز نسبت به تابستان 1400 کاهش سودآوری داشت؛ اما نسبت به فصل مشابه سال گذشته کاهش چندانی را تجربه نکرد. به لحاظ P/ E ttm نیز «شخارک» ارزان‌ترین نماد این گروه بوده و پس از آن «زاگرس» قرار دارد. «شفن» تحت‌تاثیر افزایش سرمایه سنگین شاهد فاصله گرفتن P/ E از میانگین صنعت و متوسط تاریخی خود است.

کارنامه اوره‌‌‌ای‌‌‌ها

اوره‌سازان بورس در فصل پاییز 1400 با رشد مناسب سودآوری مواجه شدند؛ اما این رشد کمتر از انتظارات بود. در حالی که اوره جهانی رکوردهای قیمتی چند سال اخیر را شکست و به بیش از 800دلار بر تن رسید، قیمت‌های فروش شرکت‌های داخلی، از جمله «شپدیس» با فاصله پایین‌تر و حتی کمتر از نصف قیمت جهانی بود؛ موضوعی که به چالش اصلی سهامداران این شرکت‌ها در مجامع تبدیل شد. قیمت فروش داخلی به سازمان حمایت کشاورزی و ابهام در وصول وجه آن، چالش دیگری است که سبب شده مطالبات این شرکت‌ها از 14‌هزار میلیارد تومان فراتر برود. در این گروه، «خراسان» بهترین عملکرد را داشت. این شرکت که سهامداران عمده متفاوتی از سه شرکت اوره‌ای دیگر دارد، قیمت‌های فروش نسبتا بهتری در صادرات داشته و در عین حال با تولید کریستال‌ملامین، وضعیت فروش بهتری را برای سهامداران خود رقم زده است. «خراسان» در فصل پاییز 1400 شاهد رشد 62درصدی سودآوری بود و در مقایسه با فصل مشابه سال گذشته رشد بیش از 150درصدی داشت که در هر دو دوره بهترین عملکرد صنعت بوده است. پس از آن «شپدیس» قرار دارد. هرچند رشد 32درصدی سود در فصل پاییز کمتر از انتظارت بوده؛ با این حال وضعیت مناسبی است. سود این شرکت در پاییز 1400 نسبت به پاییز 1399 رشد دو برابری داشت که رشد قیمت دلار و رشد قیمت جهانی عامل آن بوده و جهش قیمت گاز سبب کاهش اثرات این دو شده است. «کرماشا» نیز رشد اندکی داشت. این نماد در فصل پاییز نسبت به تابستان 1400 رشد 9درصدی داشت؛ اما نسبت به دوره مشابه سال قبل 140‌درصد رشد نشان می‌دهد. اما «شیراز» عملکرد منفی داشت و شاهد نصف شدن سود خالص خود در پاییز 1400 نسبت به تابستان 1400 و همین طور پاییز 1399 بود. در این گروه «شپدیس» با 2/ 5 کمترین P/ E را دارد؛ اما «خراسان» به دلیل در پیش‌رو داشتن مجمع با وجود P/ E 6/ 5 ارزان‌ترین سهم از این لحاظ در گروه اوره‌ای است.

بررسی گروه‌ الفین و پلیمری

در الفینی‌ها شاهد عملکردهای متفاوتی بودیم. در حالی که «مارون» و «جم‌‌‌پیلن» جهش سود داشتند، «آریا» و «شاراک» ثبات سودآوری را تجربه کردند و «جم» با افت قابل ملاحظه سودآوری همراه بود. «جم‌‌‌پیلن» در پاییز 1400 نسبت به تابستان 1400 با جهش 178درصدی سودآوری مواجه شد. رشد قیمت پلی‌پروپیلن و رقابت آن در بورس‌کالا دلیل اصلی این مهم است. این شرکت نسبت به دوره مشابه پارسال نیز 389‌درصد رشد سود داشته که در گروه الفینی‌ها رکورددار است. عملکرد «مارون» نیز قابل‌توجه است. این شرکت شاهد رشد سود حدود 170درصدی در پاییز نسبت به تابستان 1400 بوده؛ اما این عدد در مقایسه پاییز 1400 و 1399 تنها 36‌درصد است. علت اصلی این امر، عملکرد ضعیف در تابستان 1400 بود که یکی از ضعیف‌ترین عملکردهای فصلی در چند دوره اخیر به شمار می‌رفت. «شگویا» نیز شاهد رشد 19درصدی سود نسبت به تابستان بود که در مقایسه با فصل مشابه سال قبل افزایش بیش از 150درصدی است. «شغدیر» نیز رشد سود داشت و در پاییز نسبت به تابستان 1400 رشد 15درصدی و در مقایسه دو فصل مشابه 1400 و 1399 رشد 23درصدی را ثبت کرد.

چند شرکت در فصل پاییز نسبت به تابستان عملکرد ضعیف‌تری را به ثبت رسانده‌اند. «شاراک» شاهد کاهش 3درصدی سود‌آوری در پاییز 1400 نسبت به فصل قبل بود؛ اما نسبت به پاییز سال گذشته رشد 33درصدی را ثبت کرد. «آریا» هم نسبت به فصل قبل کاهش 10درصدی داشت؛ اما نسبت به فصل مشابه سال قبل رشد 17درصدی را نشان داد. ضعیف‌ترین عملکرد گروه متعلق به پتروشیمی جم است که در آن کاهش 51درصدی نسبت به فصل قبل و کاهش 45درصدی نسبت به فصل مشابه سال گذشته با وجود حفظ عدد ریالی فروش رخ داده است. در این گروه، «جم‌‌‌پیلن» و «شغدیر» با P/ E زیر 5 ارزان‌ترین سهام‌ها از این لحاظ به شمار می‌روند. پس از آن «شاراک» با P/ E حدود 5 قرار دارد.

بررسی آروماتیک‌ها و سایر

در گروه آروماتیک شاهد دو گزارش متفاوت بودیم. «بوعلی» با رشد سودآوری همراه بود که رشد 27درصدی را نسبت به فصل قبل و افزایش 160درصدی را نسبت به فصل مشابه سال گذشته نشان می‌دهد؛ اما «نوری» سهامداران را ناامید کرد و نسبت به فصل قبلی کاهش 39 درصدی داشت که بر اساس شفاف‌سازی صورت‌گرفته، عمدتا به دلیل اعلامیه‌های قیمت خوراک بیش از قیمت‌های جهانی است. با این حال این شرکت نیز رشد حدود 160درصدی نسبت به فصل مشابه سال قبل داشت. پتروشیمی پارس نیز با رشد 113درصدی سود نسبت به فصل قبل و افزایش 126درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل همراه بود. در میان این شرکت‌ها «نوری» P/ E کمتر از 5 دارد.