«دنیای‌اقتصاد» صنعت شیرینی را بررسی می‌کند
فرصت استفاده از ظرفیت اسمی شیرینی‌ساز‌ها
بازار‌های داخلی و خارجی
صادرات شیرینی و شکلات ایران به‌طور متوسط حدود ۷۰۰ میلیون دلار است که معمولا ۲ برابر میزان واردات است. نکته قابل توجه این است که با وجود کارخانه‌های بسیار زیاد تولید‌کننده شیرینی و شکلات در کشور تنها ۱۰ تا ۱۲ شرکت حدود ۵۰ درصد صادرات این بخش را انجام می‌دهند. به گفته فعالان این صنعت، در صورت حمایت دولت، این رقم تا ۲میلیارد دلار قابل افزایش است. عراق و افغانستان مشتریان اصلی شیرینی ایرانی هستند.
شرکت‌های بورسی
۷ شرکت در بورس اوراق بهادار تهران تحت‌عنوان صنعت شیرینی پذیرش شده‌اند که ارزش روز این صنعت رقمی حدود ۵۱۸ هزارمیلیارد ریال است و حدود ۸/ ۰ درصد از ارزش کل بورس و فرابورس را تشکیل می‌دهند. در نمودار سهم هر شرکت از ارزش روز صنعت شیرینی در بورس بررسی شده است.
ویژگی شرکت‌ها
شرکت صنعتی مینو (غصنو)، پارس مینو (غپینو)، شوکوپارس (غشوکو) و صنایع غذایی مینوشرق (غمینو) از زیرمجموعه‌های شرکت اقتصادی و خوکفایی آزادگان هستند. سالمین از زیرمجموعه‌های شیرین عسل بوده و گرجی زیرمجموعه شرکت پاکنام گستر است. همچنین شرکت ویتانا تولید‌کننده بیسکویت مادر زیرمجموعه گروه شهدین گام است. حدود ۷۸درصد ارزش روز صنعت شیرینی بورس اوراق بهادار متعلق به زیرمجموعه‌های خودکفایی است که از تنوع محصولات گسترده‌تری نیز برخوردار است.
وضعیت و پیچیدگی‌ها
ظرفیت تولید شیرینی و شکلات کشور ۲میلیون و ۴۰۰ هزارتن است که ۷۰ درصد مورد استفاده قرار می‌گیرد. ظرفیت اسمی شرکت‌های بورسی حدود ۲۹۶ هزارتن است که ۱۲ درصد از کل صنعت را به خود اختصاص داده‌اند. زیرمجموعه‌های خودکفایی نیز حدود ۵۴ درصد کل ظرفیت صنعت را به خود اختصاص داده است. لازم به ذکر است تقریبا تمام شرکت‌های بورسی نیز دارای طرح‌های توسعه‌ای هستند اما به‌دلیل مشکلات ارزی که طی سال‌های اخیر گریبان این بخش را نیز گرفته بود، بهره‌برداری از آنها با وقفه‌های طولانی همراه شده است.
بررسی عملکرد
فروش صنعت از ۴ هزار میلیارد ریال در سال ۱۳۹۴ به ۱۷ هزار میلیارد ریال در سال ۱۳۹۸ و ۱۰ هزارمیلیارد ریال در شش ماه اول سال ۱۳۹۹ رسیده است. همچنین سود عملیاتی از ۶۰۰ میلیارد ریال سال ۱۳۹۴ به ۴ هزار میلیارد ریال سال ۱۳۹۸ و ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال در شش ماه اول سال ۱۳۹۹ رسیده است. این نسبت‌ها در حاشیه سود عملیاتی صنعت نیز بازتاب داشته است. حاشیه سود عملیاتی از ۱۵ درصد سال ۱۳۹۴ به ۲۳ درصد در شش ماه اول ۱۳۹۹ رسیده است که نشان از بهتر شدن وضعیت فروش نسبت به سال‌های قبل دارد.
تاثیر دلار و تحریم‌ها
همان‌گونه که در نمودارهای فوق مشاهده می‌شود با افزایش نرخ دلار از ابتدای سال ۱۳۹۷ میزان فروش و سودآوری شرکت‌های فعال در صنعت شیرینی و شکلات نیز رشد داشته است اما با تشدید تحریم‌ها تامین مواد اولیه برای این صنعت دشوارتر می‌شود و افزایش نرخ ارز، هزینه سرمایه‌گذاری و توسعه را افزایش می‌دهد. طبق تصمیم هیات اقتصادی دولت، کالاهای تولیدی در صنعت شیرینی وشکلات، جزو کالاهای اساسی نبوده و کالای لوکس به‌شمار می‌رود و در نتیجه چندان مورد حمایت دولت نیست.
طی سال‌های قبل امر قاچاق مشکلات زیادی برای این صنعت ایجاد کرده بود که با افزایش نرخ ارز این رویه معکوس شده و از ایران به کشورهای دیگر قاچاق می‌شود. زمان کنونی بهترین زمان برای استفاده حداکثری از ظرفیت اسمی بوده تا علاوه بر تامین نیاز داخلی، میزان صادرات را نیز افزایش دهند. بخش عمده‌ای از بهای تمام شده این صنعت شامل روغن، آرد و شکر است. هر ماه حدود ۵۰ هزار تن شکر و ۱۷ هزار تن روغن برای تولید شیرینی و شکلات استفاده می‌شود. با برداشته شدن قیمت حمایتی از این اقلام، شاهد افزایش قابل توجه در نرخ فروش محصولات خواهیم بود که می‌تواند سودآوری شرکت‌های تولید‌کننده شیرینی و شکلات را افزایش دهد.
