«دنیای‌اقتصاد» شرکت‌های بیلت‌ساز را بررسی می‌کند
تداوم رالی سودآوری فولادسازان
با شیوع ویروس کرونا به خارج از چین که تقریبا از اوایل ماه مارس آغاز شد و در نتیجه اجرای محدودیت‌های قرنطینه‌ای، شاخص‌های اقتصادی سایر کشورها از جمله PMI و شاخص تولیدات صنعتی، با افت قابل توجه مواجه شدند. در بازارهای جهانی شاهد اوج‌گیری قیمت سنگ‌آهن به بالاترین سطح چند سال اخیر هستیم که مرتبط با رشد تولید فولاد چین به بالاترین سطح تاریخ و محدودیت عرضه از سوی تولیدکنندگان سنگ‌آهن است. با کنترل ویروس کرونا در چین و بازگشت اقتصاد این کشور به مدار تولید، به‌‌رغم اینکه زنجیره تامین اقتصاد جهانی دچار اختلال شده بود، از قیمت کالاها حمایت شد و روند صعودی بسیاری از محصولات آغاز شد. در چین با توجه به افزایش تقاضا برای فولاد برای پروژه‌های زیرساختی، واردات این کشور جهش داشته است و همین امر نیز منجر به رشد قیمت آنها شده است. همچنین در این مدت شاهد تداوم کاهش موجودی انبارها طی هفته گذشته هستیم که سیگنال تقاضای بسیار قوی بازار چین را می‌دهد و محرک قیمت‌های فولاد جهانی بوده است.
وضع تولید جهانی فولاد در سال ۲۰۲۰، ۴/ ۲ درصد افت کرده و به ۱.۷۲۵ میلیون تن رسیده است. این در حالی است که تولید فولاد خام چین به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده و بازیگر اصلی بازار، طی ۱۰ ماه ابتدایی سال، با رشد ۵/ ۵ درصدی به ۹۳/ ۸۷۳ میلیون تن رسیده است. در ماه اکتبر، تولید فولاد خام این کشور، رشد قابل ملاحظه ۰۹/ ۳ میلیون تنی در روز را ثبت کرده است. قیمت فولاد مانند سایر کامودیتی‌ها چند هفته‌ای است که صعودی شده و از خبر تولید واکسن کرونا و بازشدن اقتصاد کشورها در سال ۲۰۲۱ انرژی گرفته و چشم‌انداز رشد قیمت‌ها در کوتاه‌مدت فعلا باز و مثبت و رو به بالا است.
وضعیت صنعت آهن و فولاد در بازار سرمایه
در بازار سرمایه می‌توان ۲۲ نماد از جمله فولاد، فخوز، ذوب و... را در گروه آهن و فولاد دسته‌بندی کرد. ارزش بازار شرکت‌های مرتبط با صنعت حدود ۸ درصد ارزش بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد. سهام شناور این گروه به‌طور متوسط ۲۲ درصد است. همچنین در یک سال اخیر این گروه به‌طور متوسط بازدهی ۳۱۸ درصدی داشته است، این در حالی است که بازار بورس و فرابورس در این مدت ۳۳۵ درصد بازدهی ثبت کرده است. از طرفی شاخص صنعت در سه ماهه کاهش ۱۰ درصدی داشته است، ولی شاخص کل تغییر خاصی ثبت نکرده بود. همچنین در بازار سرمایه می‌توان به پنج شرکت فولاد خوزستان، هرمزگان، کاوه، آهن و فولاد ارفع و غلتک‌سازان سپاهان اشاره کرد. در بین پنج نماد مذکور هرمز و فسازان با بازدهی ۲۶۰ و ۲۰۴ درصدی بازدهی کمتر از شاخص کل داشته‌اند. سایر اطلاعات در جدول (۱) به نمایش درآورده شده است.
بررسی صورت‌های مالی صنعت
در جدول ۲ نگاهی به وضعیت صورت سود و زیان شرکت‌های فعال پذیرفته شده در بازار سرمایه در سالیان اخیر داشته‌ایم. در فاصله سال‌های ۹۰ تا ۹۳ با بالا بودن نرخ جهانی، جهش ارزی از یک هزار تومان به سه هزار تومان؛ سود این شرکت‌ها تقریبا سه برابر شده است و حاشیه سود میانگین ۳۰ درصدی داشتند. در سال‌های ۹۴ تا ۹۶ به‌دلیل افزایش کاهش قیمت‌های جهانی، رکود داخلی و تثبیت نرخ دلار، سود این شرکت‌ها نیز روند نزولی به خود گرفت و حاشیه سود نیز کاهش جدی داشت. در سال ۹۶ تا ۹۷ سیاست‌های چین در کنترل تولیدات خود، قیمت‌های جهانی را بهبود بخشید و سبب جهش سودآوری شرکت‌ها به ۹ هزار میلیارد تومان شد. در سال ۹۷ با جهش ارزی و ثبات قیمت جهانی، سودآوری صنعت فولاد نیز به ۲۰ هزار میلیارد تومان افزایش داشت و در سال ۹۸ و نیمه ابتدایی سال۹۹، با شروع جنگ تجاری در کنار شیوع ویروس کرونا، کاهش قیمت فولاد جهانی رقم خورد ولی به‌دلیل افزایش نرخ ارز سود شرکت‌ها همچنان روند صعودی خود را حفظ کرد و به ۳۲ هزار میلیارد تومان رسیده است.
همچنین در قسمت ترازنامه ۶۵ درصد دارایی‌ها عمدتا دارایی‌های جاری هستند که موجودی مواد و کالا سهم ۵۰ درصدی در دارایی‌های جاری به خود اختصاص داده و بعد از آن حساب‌های دریافتنی سهم ۳۰ درصدی دارند. دوره وصول مطالبات صنعت در سالیان اخیر تغییر خاصی نداشته و در حدود ۳ ماه بوده است. از طرفی ۴۷ درصد منابع مالی این شرکت‌ها را بدهی‌ها تشکیل داده است. حساب‌ها و اسناد پرداختنی تجاری با سهم ۳۴ درصدی و حصه جاری تسهیلات مالی دریافتی با سهم ۳۸ درصدی، بیشترین تاثیر در بدهی‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. نکته جالب بهبود وضعیت نقدینگی شرکت‌های فولادساز و کاهش سهم تسهیلات از میانگین ۴۴ درصدی ۵ سال اخیر به ۳۳ درصد در شش ماه است. نرخ بازده دارایی‌های غیر جاری صنعت نیز حدود ۳۰ درصد است.
چه سودآوری‌ای در انتظار شرکت‌های صنعت خواهد بود؟
برای برآورد سودآوری این تولیدکننده‌ها، مقدار تولید و فروش با توجه به گزارش‌های ماهانه، ظرفیت عملیاتی و طرح‌های توسعه‌ای لحاظ شده است. نرخ دلار برای ادامه سال‌جاری ۲۳.۵۰۰ و سال آتی ۲۶ هزار تومان لحاظ شده است. نرخ اسلب CIS برای ادامه آبان تا اسفند ۹۹ برابر ۴۷۰ دلار و برای سال آینده ۴۶۰ دلار پیش‌بینی شده است. فرض بر آن است که نسبت نرخ داخلی به صادراتی مطابق با مصوبه جدید ۸۵ درصد باشد و ترکیب فروش داخلی و صادراتی شرکت‌ها مطابق با رویه تاریخی آنها باشد. همچنین برآورد شده است که نرخ‌های خرید ماده اولیه مطابق با مصوبه جدید دولت از بهمن‌ماه سال‌جاری مطابق با نرخ‌های فوب خلیج فارس باشد (گندله ۳۱ درصد، کنسانتره ۲۴ درصد و آهن اسفنجی ۶۲ درصد شمش CIS).
نسبت قیمت به درآمد تاریخی صنعت به‌طور میانگین ۵/ ۶ واحد بوده است. همان‌گونه که مشاهده می‌شود نسبت قیمت به درآمد شرکت‌ها عمدتا در بازه ۵/ ۵ تا ۷ واحدی قرار گرفته است که نشان‌دهنده ارزندگی سهام این شرکت‌ها است.
