«دنیای‌اقتصاد» بررسی می‌کند
از افزایش نرخ شوینده‌ها تا کشش بازار
این افزایش قیمت‌ها در حالی بود که در خرداد ماه امسال دبیر انجمن تولیدکنندگان پودر شوینده با اعلام اینکه قیمت نهاده‌های تولید افزایش پیدا کرده، اعلام کرد: تولیدکنندگان شوینده درخواست ۲۰ تا ۲۵ درصدی تعدیل قیمت‌ها را به سازمان‌های مربوطه ارسال کرده‌اند.
در نیمه نخست سال‌جاری محصولات شرکت‌های شوینده حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش قیمت را تجربه کردند که به‌زعم مسوولان ذی‌ربط زمانی که نرخ ارز گران شود مواد شوینده‌ای که ماده اولیه آنها وارداتی است طبعا با افزایش قیمت روبه‌رو خواهند شد. در برخی خبرها نیز برخی از مدیران با تکیه بر افزایش نرخ سرسام‌آور دیگر کالاها، افزایش نرخ پی‌در‌پی در محصولات شوینده را طبیعی خواندند.
مدیرکل نظارت بر محصولات بهداشتی و دارویی و تجهیزات پزشکی سازمان حمایت مصرف هم در پی رشد قیمت مواد اولیه شوینده‌ها و افزایش نرخ ارز در مرداد ماه بیان کرد: از ابتدای سال‌جاری هزینههای مترتب بر تولید محصولات شوینده با افزایش همراه بوده که به‌عنوان نمونه، نرخ ارز برای نفت سفید تحویلی از پالایشگاه‌ها به واحدهای تولید‌کننده آلکیل بنزن خطی (از مواد اولیه اساسی در تولید پودر و مایع ظرفشویی) از رسمی به نیمایی تغییر یافت و یارانه تخصیصی نیز در ۶ ماه دوم سال گذشته، برای سال‌جاری حذف شد که این موضوع منتج به افزایش ۶۸ درصدی قیمت هر کیلوگرم LAB از حدود ۷۴ هزار و ۵۰۰ ریال در اسفند سال۹۷ به ۱۲۵ هزار ریال در ابتدای سال‌جاری شد.
افزایش نرخ غیرقابل پیشگیری
به‌طور کلی به‌نظر می‌رسد در حال حاضر با افزایش نرخ دلار و افزایش قیمت نهاده‌های تولید، انتظار افزایش نرخ بیشتر در محصولات شوینده غیرقابل پیشگیری به‌نظر می‌رسد. گرچه ۸۰ درصد مواد اولیه محصولات بهداشتی در داخل تولید می‌شود اما با نگاه دقیق‌تر؛ مواد اولیه تولید همان ۸۰ درصد نیز وابسته به واردات است که این موضوع در نهاده‌های تولیدی بسیاری از صنایع دیگر نیز با افزایش نرخ دلار، مشکل‌ساز شده است. طی تابستان گذشته شرکت‌ها به‌دلیل ناتوانی در تامین مواد اولیه دست به افزایش نرخ فروش زده‌اند که این موضوع باعث کاهش تقاضا در بازار شده است اما متاسفانه با وقوع موج جدید کرونا در سطح جامعه استفاده بیشتر از مواد بهداشتی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. این موضوع باعث فشار هزینه‌ها بر اقشار جامعه شده اما در صورت عدم‌افزایش نرخ‌ها، شرکت‌ها در تامین مواد اولیه به مشکل برخواهند خورد.
سطوح قیمتی تعادلی فروش با دلار
کارشناس ارشد سرمایه‌گذاری شرکت تامین سرمایه بانک ملت با اشاره به اینکه تقاضا برای محصولات بهداشتی به‌خصوص شوینده‌ها معمولا در سطح جامعه از یک روند ثابت پیروی می‌کند، بیان کرد: در یک سال گذشته به‌دلیل شیوع ویروس کرونا در جهان شاهد افزایش قابل‌توجهی در تقاضای این محصولات بوده‌ایم. در ایران نیز با افزایش ریسک ابتلا به کووید-۱۹ در جامعه، تقاضا برای محصولات بهداشتی افزایش قابل‌توجهی پیدا کرد هرچند که در بلندمدت شرکت‌ها توانستند خود را با سطوح جدید تقاضا وفق دهند، اما به‌دلیل کمبود و افزایش نرخ مواد اولیه مانند آلکیل بنزن خطی، پلی‌اتیلن ترفتالات و اسیدها در ابتدای این دوره شاهد یک گام افزایش نرخ در محصولات این گروه بودیم.
به عقیده الهه ظفری، از نظر بنیادی، توجه به این نکته ضروری است که صنایعی از این دست به‌دلیل بحث قاچاق کالا یا احتکار نمی‌توانند سطوح قیمتی تعادلی فروش با دلار را نادیده بگیرند تا اختلاف قیمت بین واردات این کالاها و تولید داخلی بسیار افزایش پیدا کند. اگر چه افزایش نرخ‌ها می‌تواند مقدار فروش شرکت‌ها را کاهش دهد اما به‌دلیل اهمیت این محصولات در سبد مصرف خانوار این کاهش در سطوح مشخصی بسته به اهمیت هر محصول ثابت خواهد ماند در نتیجه افزایش نرخی که قیمت محصولات بهداشتی را با دلار روز به سطح تعادلی برساند تا تولید توجیه اقتصادی داشته باشد و همین طور از بروز مشکلاتی مانند قاچاق جلوگیری شود، اجتناب‌ناپذیر است.
بر همین اساس شرکت‌های شوینده در خرداد ۱۳۹۹ افزایش نرخ دریافت کردند. در گروه شامپو، خمیردندان، صابون، شیشه پاک‌کن، مایع نرم‌کننده حوله و لباس مجوز افزایش نرخ ۲۵ درصدی و در گروه مایع دستشویی، ظرفشویی و پودرلباسشویی افزایش نرخ ۲۰ درصدی داشته‌اند، برای آبان‌ماه نرخ دوباره‌ای دریافت کردند. در گروه شامپو، خمیردندان، صابون، شیشه پاک‌کن، مایع نرم‌کننده حوله و لباس مجوز افزایش نرخ ۳۰ درصدی و در گروه مایع دستشویی، ظرفشویی و پودرلباسشویی افزایش نرخ ۴۰ درصدی داشته‌اند. در مجموع در محصولات نهایی ۵۵ درصد و در محصولات دیگر ۶۰ درصد افزایش نرخ از ابتدای سال شاهد بودیم.
رویا ذبیحی، کارشناس ارشد بازار سرمایه اما ضمن بیان اینکه از ابتدای سال در مجموع در محصولات نهایی ۵۵ درصد و در محصولات دیگر ۶۰ درصد افزایش نرخ را شاهد بودیم، افزود: نرخ دلار نیما در ابتدای سال ۱۳هزار و ۶۰۰ تومان و در خرداد ۱۶ هزار و ۹۰۰ تومان بود و در حال حاضر ۲۶ هزار و ۵۰۰ تومان است که افزایش ۹۵ درصدی داشته و باعث افزایش بهای تمام‌شده در این شرکت‌ها شده است. قیمت ماده اولیه شوینده‌ها، آلکیل بنزن خطی در مدت اخیر تغییر چندانی نداشته و افزایش بهای تمام شده ناشی از افزایش قیمت دلار است.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه افزایش بهای تمام شده ناشی از افزایش قیمت دلار است، بیان کرد: طبق آخرین اطلاعیه‌های منتشر شده در کدال از سوی شرکت‌های شوینده در حال حاضر در گروه شوینده ۴۰ درصد، در شرکت پدیده شیمی قرن ۳۰ درصد و در شرکت پاکشو ۳۵ درصد از مواد اولیه و ادوات بسته‌بندی موردنیاز تولید محصولات شرکت‌های گروه از طریق واردات تهیه می‌شود و قیمت برخی از مواد اولیه و ادوات بسته‌بندی در داخل کشور نیز با افزایش نرخ ارز افزایش پیدا می‌کند (مانند آلکیل بنزن خطی). بنابراین افزایش نرخی که دریافت کرده‌اند در جهت جبران بخشی از افزایش هزینههای تولید است.
