سرگردانی خاکستری‌ها در دخمه سیاست‌ها

این در حالی است که سیمانی‌ها این صنعت را اغلب با صنعت فولاد مقایسه می‌کنند و معتقدند به‌رغم سرمایه‌گذاری تقریبا یکسان برای کارخانه‌های با ظرفیت برابر در این صنایع، شاهد بازگشت سرمایه صنعت فولاد ظرف مدت زمان کوتاهی هستیم، چرا که دولت از قیمت‌گذاری در این صنعت منع شده و قیمت‌ها همپای تورم افزایش یافته است. مقایسه‌ای که منطقی به نظر می‌رسد. با وجود این یک واقعیت را نمی‌توان انکار کرد و آن هم نقش صاحبان این صنعت در آشفتگی شرایط حاضر است؛ فقدان انسجام در عملکرد شرکت‌ها به‌ویژه در مساله پایبندی به قیمت‌ها و جلوگیری از ارزان‌فروشی بی‌رویه کاملا مشهود است و شاید اغراق نباشد که بگوییم عدم هماهنگی تولیدکنندگان بزرگ‌ترین معضل صنعت سیمان است. از طرفی فقدان واحد‌های تحقیق و توسعه و سرمایه‌گذاری درست با توجه به نیاز بازار برای توسعه کسب و کار نیز این صنعت را به ورطه ناکارآمدی کشانده است.

سیمان زیر فشار نرخ‌گذاری

رویا ذبیحی، کارشناس بازار سرمایه درخصوص وضعیت این گروه در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: نرخ محصولات شرکت‌های سیمانی دستوری بوده و هزینه حمل بالایی را بابت ارسال محصولاتشان متقبل می‌شوند که این آیتم همگام با تورم افزایش پیدا کرده و افزایش بار هزینه‌های مالی به این شرکت‌‌ها را مضاعف می‌کند. همچنین با توجه به اشباع بازار در حال حاضر کارخانه‌های سیمانی با ظرفیت ۷۰ درصد کار می‌کنند، از همین رو روشن است که گروه سیمانی از دو سو تحت فشار هستند. از طرف دیگر صادرات سیمان به عراق هم محدود شده و شرکت‌ها تنها می‌توانند محصول کلینکر خود را صادر کنند و به همین دلیل شرکت‌های سیمانی غرب کشور بیشتر از سایر کشور‌ها تحت فشار هستند.  این تحلیلگر بازار در ادامه می‌گوید: شرکت‌های تولید‌کننده سیمان درخواست افزایش نرخ ۵۰درصدی را داشتند که سازمان حمایت با آن مخالفت کرد و فقط ۳۰ درصد اجازه افزایش نرخ را به محصولات این گروه داد که با توجه به آشفتگی‌های موجود در بازار این امکان وجود دارد که به دلیل فشار اشباع و افزایش سهم بازار، شرکت‌ها روی نرخ محصولات خود تخفیف قائل شوند که درنتیجه این امر موجب می‌شود حاشیه سود این گروه، تحت الشعاع قرار گیرد. از سوی دیگر به دلیل تورم، بودجه عمرانی کشور هم کاهش یافته که این مهم نیز دلیل دیگری برای کاهش فروش محصولات این گروه است.

بلاتکلیفی در نهادهای بالادستی

چندی پیش خبری منتشر شد مبنی بر اینکه اعضای انجمن کارفرمایان صنعت سیمان تاکید دارند با وجود پیگیری‌هایی که برای تحقق این رشد ترتیب داده‌اند، هنوز نتیجه‌ای حاصل نشده است. شاید یکی از دلایل اصلی این موضوع را باید نبود وزیر در وزارت صنعت، معدن و تجارت دانست.

تولیدکنندگان سیمان به اجرای فاز دوم رشد این محصول ساختمانی براساس قول متولیان امر در وزارت صنعت، معدن و تجارت امیدوار هستند اما با وجود پیگیری‌های انجام‌شده تاکنون به نتیجه نرسیده‌اند. عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در این خصوص می‌گوید: قرار بود قیمت سیمان از ابتدای مهر دوباره بررسی و برای رشد نرخ آن تصمیم‌گیری شود. اما هنوز هیچ تصمیمی در این‌باره اخذ نشده است، چراکه وزارت صنعت، معدن و تجارت از شرایط مساعدی برخوردار نیست. وی همچنین گفته بود: بحثی که از ابتدای سال با وزارت صمت به نتیجه رسید این شد که قیمت سیمان در طی سال مرحله‌ای تعیین شود و در مرحله نخست قیمت آن تعیین و اعلام شده، اما هنوز مرحله دوم افزایش قیمت‌ها تعیین و ابلاغ نشده است. سیمان جزو گروه ۳ محسوب می‌شود و قیمت آن باید طبق عرضه و تقاضا تعیین شود، نه به‌صورت دستوری و از آنجا که ظرفیت تولید این محصول مازاد بر نیاز کشور و صادرات است بنابراین هیچ لزومی ندارد که دولت قیمت آن را تعیین کند. ما به دنبال آزادسازی قیمت سیمان هستیم؛ امروز این صنعت با فشار‌های اقتصادی زیادی مواجه است و این موضوع باید هرچه سریع‌تر مورد پیگیری قرار بگیرد در غیر این صورت نمی‌توان پیش‌بینی خوبی برای صنعت سیمان داشت. طبق اعلام وعده‌ای که از سوی وزارت صمت داده شد قرار است قیمت سیمان طی دو مرحله در سال جاری افزایش یابد که در مرحله نخست آن ۲۰ درصد بر قیمت سیمان افزوده شد و در مرحله بعدی هنوز زمان باقی است و تاکنون هیچ اقدام و بررسی اعلام نشده است.

تلاش‌های فعالان صنعت سیمان برای آزادسازی نرخ و دریافت مجوز مرحله دوم افزایش نرخ تیر ماه امسال بود که این تلاش‌ها به بار نشست و دولت با بخشی از افزایش نرخ پیشنهادی این صنعت موافقت کرد. در نتیجه جلساتی که در ماه‌های ابتدایی سال جاری بین فعالان و انجمن سیمان و وزارت صمت برگزار شد مقرر شد تا به مدت سه ماه نرخ سیمان تیپ یک به میزان ٢٠ درصد و سیمان تیپ ٢ به مقدار ٣٠ درصد افزایش یابد.

گذری بر گزارش‌های ماهانه

بررسی آمارهای منتشرشده در سامانه کدال حاکی از تولید یک میلیون و ۴۲۸ هزار و ۲۰۰ تن سیمان داخلی در شرکت سیمان تهران از ابتدای سال مالی ۹۹ تا پایان شهریور ماه امسال است. تولید ۶ ‌ماهه سیمان داخلی در این شرکت در مقایسه با مدت مشابه پارسال رشد ۸/۵ درصدی را نشان می‌دهد. جمع تولید سیمان داخلی این شرکت در شهریور ماه امسال ۲۵۶ هزار و ۶۳۶ تن بود. همچنین جمع فروش این شرکت در مدت یاد شده بیش از ۳۱۲ میلیارد تومان بوده است. این در حالی است که شرکت سیمان تهران در سال مالی ۹۸ موفق به تولید دو میلیون و ۶۵۴ هزار و ۳۵۰ تن سیمان داخلی شده بود. همچنین مبلغ فروش شرکت سیمان خوزستان در شهریورماه۹۹، معادل ۸۱میلیارد تومان بوده که نسبت به ماه قبل، ۱۳درصد کاهش داشته است. با این اوصاف، جمع مبلغ فروش ۶ماهه اول این شرکت نسبت به دوره مشابه سال قبل با ۵۵درصد رشد، به رقم ۳۳۶میلیارد تومان رسیده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد روند عرضه و تقاضا متعادل است و این وضعیت نشان از شرایط مطلوب بنیادی شرکت دارد. به نظر می‌رسد سخوز با یک عقب‌گرد ۱۰ درصدی انرژی کافی برای جهش قیمت را کسب خواهد کرد.  در شرکت سیمان ارومیه نیز میزان فروش ماهانه شرکت در شهریور ماه امسال ۴۲میلیارد و۲۶۲ میلیون بوده است که نسبت به مرداد ماه ۹۹ کاهش ۶ درصدی را نشان می‌دهد. مقایسه فروش شرکت در شهریور ماه ۹۹ با ماه مشابه در سال ۹۸ نشان می‌دهد میزان فروش شرکت ۶۱ درصد افزایش یافته است. میزان فروش داخلی شرکت در ماه شهریور مبلغ ۳۸میلیارد و ۵۶۶ میلیون تومان بوده که کاهش ۷ درصدی را نسبت به مرداد ۹۹ نشان می‌دهد.  بیشترین میزان فروش داخلی شرکت در شهریور ماه امسال بوده است. فروش صادراتی شرکت در شهریور ماه امسال ۳ میلیارد و ۶۹۶ میلیارد تومان بوده که نسبت به مرداد ماه ۹۹ رشد ۱۴ درصدی داشته است. شرکت از ابتدای سال مالی تا انتهای شهریور ماه۹۹ در مجموع مبلغ ۲۷۴ میلیارد و ۲۶۵ میلیون تومان فروش داشته است که نسبت به فروش شرکت در مدت مشابه سال۹۸ رشد ۹۲ درصدی داشته است.

مبلغ فروش شرکت صنایع سیمان غرب در شهریور ماه ۹۹، ۲۳میلیارد تومان بوده که نسبت به ماه قبل، ۲۵درصد افزایش داشته است. با این اوصاف، مبلغ جمع فروش ۶ماهه اول این شرکت نسبت به مدت مشابه سال قبل با ۵۳درصد رشد، به رقم ۱۰۸میلیارد تومان رسیده است.