«دنیای‌اقتصاد» وضعیت تولید‌کنندگان روانکار را بررسی می‌کند
روان شدن مسیر تولید روانکار‌ها
تاملی بر ۴ تولید‌کننده روانکار
علی اسکینی
کارشناس بازار سرمایه
صورت‌های مالی 4 تولید‌کننده روانکار حاکی از آن است میزان تولید انواع محصول این شرکت‌ها از 9/ 1 میلیون تن در سال 95 به بیش از 2 میلیون تن در انتهای 98 رسیده است و در سال‌های اخیر شاهد ثبات تولید این شرکت‌ها بوده‌ایم. فروش شرکت‌های این صنعت در سال 95 برابر 4 هزار و 200 میلیارد تومان بوده که در سال 97 به لطف جهش ارزی به 9 هزار میلیارد تومان و با تداوم افزایش قیمت ارز و دریافت افزایش نرخ‌های فروش مناسب، در سال 98 به 14هزار میلیارد تومان رسید. از این مقدار شسپا به‌عنوان بزرگ‌ترین تولید‌کننده خاورمیانه سهم 34 درصدی داشته و بعد از آن شبهرن سهم 29 درصدی ثبت کرده است. شرانل و شنفت نیز با سهم 22 و 16 درصدی در رتبه‌های بعدی قرار داشته‌اند.
در سال 92 تا 95 به دلیل کاهش قیمت جهانی نفت و ثبات ارزی، حاشیه سود شرکت‌ها در حدود 35 درصد بوده است. در سال 97 به دلیل افزایش قیمت جهانی نفت و عدم افزایش نرخ‌های فروش داخلی، حاشیه سود 29 درصد ثبت شد و در سال 98 به دلیل حذف دلار 4 هزار و 200 تومانی، نرخ‌های ماده اولیه افزایش چشمگیری داشت و با وجود افزایش نرخ‌های فروش 60 تا 70 درصدی، حاشیه سود به 24 درصد تقلیل یافته است. در این گروه، بیشترین حاشیه سود مربوط به شبهرن با 28 درصد بوده است که به دلیل حجم مناسب فروش در داخل کشور است.
در حالی سود خالص شرکت‌های این گروه در سال 95 برابر 750 میلیارد تومان بوده که در سال 96 به بالای هزار میلیارد تومان رسید و در سال 97 به دلیل جهش ارزی 2هزار و 265 میلیارد تومان و در سال 98 به 2 هزار 521 میلیارد رسیده است.
در فصل اول سال 99 علاوه بر آثار افزایش نرخ ارز و تورم، اقتصاد کشور متاثر از ویروس کرونا شد که شرایط برای کسب‌و‌کار اقتصادی را بیش از گذشته سخت کرد. این موضوع باعث کاهش فعالیت واحد‌های صنعتی و تولیدی شد. همچنین محدودیت‌های ایجاد شده و افزایش قیمت بنزین نیز مزید بر علت شد و به کاهش تردد‌ها انجامید. در کنار این موارد نرخ صادراتی محصولات شرکت‌ها در این مدت کاهش 35درصدی را تجربه کرده است. تمامی این عوامل سبب شده که فروش شرکت‌ها کاهش 9 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته ثبت کند. اما نکته بسیار مهمی که سبب افزایش 2 درصدی حاشیه سود شرکت‌ها نسبت به فصل قبل شده است. کاهش قیمت لوبکات مصرفی از متوسط 370 دلار سال 98 به 180 دلار در فصل اول 99 بوده است. با این وجود شرکت‌های این گروه در حالی در چهار فصل گذشته سود خالص متوسط 630 میلیارد تومانی داشته‌اند که در فصل اول 99 این میزان برابر480میلیارد تومان بوده است.
برای بهتر دیده شدن وضعیت این شرکت‌ها نگاهی به وضعیت گذشته و آینده این صنعت داشته‌ایم. در جدول (1) داده‌های گذشته‌نگر با توجه به‌صورت‌های مالی 4 فصل اخیر منتشر شده در تارنمای کدال و آخرین قیمت‌های تابلو محاسبه شده است. در جدول 2 نگاهی به سودآوری آتی این شرکت‌ها داشته‌ایم. برای ادامه سال 99 نرخ دلار نیما 19هزار و 500 تومان و نرخ فروش روانکار صادراتی و نرخ خرید لوبکات با نرخ جهانی نفت 43 دلار در محاسبات لحاظ شده است. همچنین با توجه به افزایش قیمت لوبکات به بالای 5 هزار تومان برای هر کیلو، افزایش نرخ‌های این صنعت برای ادامه سال به میزان 25 تا 30 درصد لازم به نظر می‌رسد. همان‌گونه که در جدول مشاهده می‌شود نسبت‌های قیمتی شنفت نسبت به سایر شرکت‌ها عدد بالاتری است. نفت پارس مالکیت 20 درصدی شرکت پالایش پارسیان سپهر چهارمین و مهم‌ترین طرح در بالادستی صنعت پتروشیمی را در اختیار دارد که پیش‌بینی می‌شود این شرکت در نیمه دوم سال جاری به بهره‌برداری برسد. برآوردها حاکی از آن است که راه‌اندازی این شرکت سالانه 500 میلیارد تومان به سودآوری شنفت با نرخ‌های فعلی اضافه کند و این مهم سبب تعدیل نسبت‌های آینده نگر شنفت خواهد شد.
از پتانسیل‌های دیگر این صنعت افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها خواهد بود که تاکنون شنفت، شبهرن و شسپا خبرهایی از انجام این افزایش سرمایه جذاب منتشر کرده‌اند.
