ناوگان حملونقل برقی؛
آغاز یک مسیر سبز
گام بزرگ به سمت کاهش آلایندگی
۱۵ دستگاه اتوبوس برقی وارد ناوگان شده و ۲۵۶ دستگاه دیگر درراه است؛ همچنین ۱۷۲ دستگاه دیگر در لیست انتظار قرار دارد. اعدادی که در نگاه اول، فقط یک آمار ساده به نظرمی رسد. واضح آنکه ۱۵ اتوبوس برقی شاید در مقایسه با ناوگان عظیم موردنیاز اصفهان عدد بزرگی نباشد، اما آغاز یک عزم بزرگ است.
شهری که سالهاست زیر فشار آلودگی و ترافیک ،قرار دارد حالا قرار است با این ناوگان برقی ،نفس تازه بکشد. هر دستگاه از این اتوبوسهای ۱۲ متری که بادانش بومی و داخلی سازی نزدیک به ۵۰ درصد قطعات ساختهشدهاند، روزانه از مصرف ۱۰۰ لیتر گازوئیل جلوگیری میکند. این یعنی سالانه بیش از ۳۶ هزار لیتر گازوئیل کمتر برای هر اتوبوس و کاهش چشمگیر ذرات معلق PM۲.۵ و اکسیدهای نیتروژن که اصلیترین عامل روزهای نارنجی و قرمز اصفهان هستند.
داود بحیرایی، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی اصفهان، دراینباره میگوید: اتوبوسهای برقی در ساعات کمباری شبکه برق و با استفاده از ظرفیت مازاد انرژی شارژ میشوند. این روش مصرف انرژی را بهینه میکند و فشار اضافی به شبکه وارد نمیکند، همچنین آلودگی هوا و صوت کاهش مییابد.
به گفته این مسوول موتور الکتریکی باراندمان نزدیک به ۹۰ درصد در مقابل راندمان ۴۰ درصدی موتورهای دیزلی، هزینه نگهداری را تا ۳۰ درصد کاهش میدهد و مهمتر اینکه تقریباً بیصداست.
وی ادامه میدهد: باتریهای این اتوبوسها در کمتر از چهار ساعت ،کامل شارژ میشوند و با یکبار شارژ تا ۲۵۰ کیلومتر پیمایش دارند؛ یعنی کاملاً مناسب خطوط پرتردد شهری هستند.
برقی سازی واقعاً آلودگی را کم میکند؟
ناوگان حملونقل برقی از موتورسیکلت گرفته تا تاکسی و اتوبوس ،هرکدام که باشد مزیتهایی به دنبال دارد که مهمترین آن کاهش آلودگی هوا، کاهش انتشار گازهای گلخانهای شهری و ارتقای گزینههای حملونقل کم آلاینده است. حال زمانی که پای اتوبوسها به میان آید قطعاً منافعش هم بیشتر و عمومیتر میشود. اتوبوسهایی که به فناوریهای بدون دوده مجهز هستند و به مبارزه با ذرات مضر و انتشار گازهای گلخانهای کمک میکنند و درنتیجه به محیطهای شهری پاکتر و سالمتر میانجامند.
اما در اصفهان، بهویژه در شرایطی که آلودگی هوا و آلایندهها مسئله جدی در این کلانشهراست، ورود اتوبوسهای برقی حتی در تعداد اندک ، میتواند بهمنزله توجه حوزه حملونقل شهری بر کاهش آلایندگی و ارتقای کیفیت هوای این شهر باشد. به گفته مسوولان، این اتوبوسها با کمترین آلودگی صوتی و زیستی فعالیت خواهند کرد و بهتدریج جایگزین ناوگان فرسوده دیزلی میشوند.
دراینبین، برخی از مباحث نیز حاکی از تردیدی است که نسبت به میزان تأثیر این اتوبوسها بر کاهش آلایندهها دارد.
پیشتر ،در پاسخ به گزارشی با عنوان برقی سازی آلودگی را کم نمیکند ،شرکت کنترل کیفیت هوای تهران پاسخی را ارائه نموده بود که روشنگر این موضوع است.
اولاً، بازدهی نیروگاهها حتی در بدترین حالت بهمراتب بالاتر از موتور دیزلی داخل اتوبوس است؛ یعنی برای تولید همان انرژی، سوخت کمتری مصرف و آلاینده کمتری تولید میشود. ثانیاً، بخشی از برق ایران از سدهای آبی و منابع تجدید پذیر تأمین میشود و هرچه این سهم بیشتر شود، اثر مثبت بزرگتر خواهد بود. ثالثاً، آلودگی نیروگاه در فاصله صدها کیلومتری شهر منتشر میشود نه آنکه در خیابان و در ارتفاع تنفس کودکان و سالمندان باشد.
علاوه بر این، حذف جایگاههای سوخت و تانکرهای حمل گازوئیل، خود به کاهش بخارهای بنزین و تشکیل ازن کمک میکند. درنهایت هم باید به کاهش چشمگیر آلودگی صوتی اشاره کرد؛ چیزی که در خیابانهای شلوغ اصفهان ،فراوان ،حس میشود. اکنون نیز این کلانشهر با رویآوری تدریجی به حملونقل پاک ،مصمم است در زمره پیشگامان ایرانی قرار میگیرد.
ناوگان حملونقل برقی از چالشها تا مزایا
برقی سازی ناوگان حملونقل عمومی وعدهای بود که از مدتها قبل ،مسوولان شهری اصفهان اعلام کرده بودند. اظهاراتی که گویای رخ داد تغییراتی در این حوزه بود دروهله نخست تاکسیهای برقی ، امسال هم با ورود اتوبوسهای برقی، نوید روزهایی بهتر داده میشود. در این حال دغدغهها و نگرانیهای استفاده از این نوع ناوگان، هم کم نیست .
برخی براین باورند که هنوز زیرساختها بهاندازه موردنیاز فراهم نشده عدهای هم دغدغه فقدان آموزشهای لازم برای کار با این فناوری جدید را دارند.
گفته میشود برای بهرهبرداری کامل از اتوبوسهای برقی، ایستگاههای شارژ سریع و شبانه باید در سطح شهر ایجاد شوند.
همچنین نیاز به هماهنگی با وزارت نیرو برای تأمین دیماند برق مورد نیاز پروژه وجود دارد.
از طرفی هم کمبود قطعات و فناوری باتری در داخل کشور باعث تأخیر در تحویل اتوبوسها شده بود و ممکن است برای تحویل تعداد بیشتر، با تأخیرهای طولانیتری روبرو باشیم.
در کنار همه این چالشها و موانع ؛ تجربههای جهانی نشان میدهد که مزایای بلندمدت این تغییر و تحول، بسیار فراتر از مشکلات کوتاهمدت است .
مضاف بر آنکه موضوع اصلی ،اقدامی است که مدیریت شهری به انجام رساند ونشان داد تا چه میزان محیطزیست و سلامت مردم از اهمیت و اولویت ،برخوردار است. البته با تحویل کامل ۲۵۶ دستگاه اتوبوس برقی، سهم ناوگان پاک در حملونقل عمومی اصفهان بهطور چشمگیری افزایش خواهد یافت.
اینچنین ،همراه با توسعه مترو و پروژههای عمرانی، اتوبوسهای برقی ستون اصلی کاهش آلودگی هوا خواهند بود .
و بهمرور نیز ، با افزایش راندمان انرژی، کاهش آلودگی صوتی و حذف آلایندههای ثانویه، کیفیت زندگی شهروندان بهبود و مردم خود، تفاوت را حس خواهند کرد.
