آسایش مردم
گفت‌وگو با مهدی علیزاده درباره اولویتهای شرکت واحد اتوبوسرانی تهران
اهمیت روز حمل‌ونقل از نگاه شما چیست؟
روز ملی حمل‌ونقل فرصتی است تا به اهمیت حمل‌ونقل عمومی در زندگی شهری پی ببریم و از تلاش‌های همه دست‌اندرکاران این حوزه قدردانی کنیم. در سال گذشته، شرکت واحد اتوبوسرانی تهران با چالش‌های مختلفی روبه‌رو بود، اما با تلاش همکارانم توانستیم دستاوردهای قابل توجهی کسب کنیم. از جمله این دستاوردها می‌توان به نوسازی ناوگان، افزایش بهره‌وری و بهبود کیفیت خدمات اشاره کرد.
با توجه به اهمیت حمل‌ونقل عمومی در زندگی شهری، به‌ویژه در کلان‌شهری مانند تهران، شرکت واحد اتوبوسرانی چه اقدامات مهمی را در راستای بهبود خدمات‌رسانی به شهروندان انجام داده است؟
شرکت واحد اتوبوسرانی تهران در راستای بهبود کیفیت خدمات و افزایش رضایتمندی شهروندان، تلاش‌های گسترده‌ای را در سال‌های اخیر انجام داده است. یکی از مهم‌ترین این تلاش‌ها، نوسازی ناوگان اتوبوسرانی است. با عقد قراردادهای متعدد با شرکت‌های مختلف، تعداد قابل توجهی اتوبوس و مینی‌بوس جدید به ناوگان اضافه شده است. همچنین با افزایش تعداد کارگاه‌های بازسازی و اورهال، عمر مفید اتوبوس‌های موجود افزایش یافته و از ناوگان فرسوده کاسته شده است.
چه اقدامات دیگری برای افزایش بهره‌وری ناوگان اتوبوسرانی انجام شده است؟
علاوه بر نوسازی ناوگان، اقدامات دیگری نیز برای افزایش بهره‌وری و کاهش اتوبوس‌های متوقف انجام شده است. از جمله این اقدامات می‌توان به افزایش تعداد اتوبوس‌های فعال و شاغل، استقرار نمایندگی‌های فعال در مناطق مختلف شهر و افزایش اعتبارات مصوب برای نوسازی، بازسازی و یارانه بلیت اشاره کرد. با این اقدامات، توانسته‌ایم به‌طور قابل توجهی تعداد اتوبوس‌های فعال در خطوط را افزایش دهیم و در نتیجه به کاهش فاصله زمانی بین حرکت اتوبوس‌ها و بهبود کیفیت خدمات‌رسانی کمک کنیم.
با توجه به افزایش قیمت‌ها و تورم، آیا این اقدامات تاثیری بر هزینه‌های شرکت واحد داشته است؟
طبیعی است که نوسازی و بهبود ناوگان هزینه‌های زیادی به همراه دارد. اما با برنامه‌ریزی دقیق و جذب بودجه‌های لازم، توانسته‌ایم این هزینه‌ها را مدیریت کنیم و خدمات‌رسانی به شهروندان را با کیفیت مطلوب ادامه دهیم. خوشبختانه در سال جاری، شاهد افزایش قابل توجه اعتبارات مصوب برای نوسازی و بازسازی ناوگان بوده‌ایم که نشان از اهمیت این موضوع برای مسئولان شهری دارد.
سهم آلایندگی ناوگان اتوبوسرانی از آلودگی هوای تهران چقدر است؟
سهم آلایندگی اتوبوسرانی از هوای تهران بر اساس سیاهه انتشار شرکت کنترل کیفیت هوا در بخش آلاینده‌های گازی ۵/ ۰ درصد و در بخش ذرات معلق کمتر از ۷/ ۵ درصد است.
آخرین وضعیت قرارداد اتوبوس‌های برقی در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
در قرارداد چین، تولید دو هزار و ۵۰۰ دستگاه اتوبوس برقی، ۲۷ هزار تاکسی و ۱۰ هزار دستگاه ون با شهرداری منعقد شده است که تاییدیه استاندارد ۱۰ دستگاه اتوبوس برقی اخذ و وارد تهران شده است و ۷۹ دستگاه اتوبوس برقی دیگر نیز به بندرعباس رسیده و به امید خدا در هفته آینده به این ۱۰ دستگاه اضافه می‌شود؛ بنابراین در مجموع ۸۹ دستگاه اتوبوس برقی حاصل از این قرارداد به زودی وارد ناوگان حمل‌ونقل عمومی پایتخت خواهد شد.
با توجه به ورود اتوبوس‌های برقی به ناوگان، چه برنامه‌هایی برای توسعه زیرساخت‌های شارژ این اتوبوس‌ها در نظر گرفته شده است؟
ورود اتوبوس‌های برقی به ناوگان، تحولی بزرگ در حمل‌ونقل عمومی تهران ایجاد خواهد کرد. اتوبوس برقی آینده صنعت حمل‌ونقل است و در تهران راهی جز برقی کردن ناوگان نداریم. به موازات افزایش تعداد این اتوبوس‌ها، توسعه زیرساخت‌های شارژ نیز در دستور کار قرار دارد. برنامه‌ریزی‌های دقیقی برای احداث ایستگاه‌های شارژ سریع و آهسته در پایانه‌ها و مسیرهای حرکت اتوبوس‌های برقی انجام شده است.
چه خطوطی برای بهره‌برداری از اتوبوس‌های برقی در نظر گرفته شده و چه معیارهایی برای انتخاب این خطوط مدنظر بوده است؟
خطوطی که برای بهره‌برداری از اتوبوس‌های برقی انتخاب شده‌اند، خطوط پرتردد و طولانی‌مدتی هستند که بیشترین مسافر را جابه‌جا می‌کنند. همچنین، معیارهایی مانند طول مسیر، تعداد ایستگاه، ترافیک و شیب مسیر در انتخاب این خطوط موثر بوده است. هدف ما این است که با استقرار اتوبوس‌های برقی در این خطوط، بیشترین تاثیر را در کاهش آلودگی هوا و بهبود کیفیت زندگی شهروندان داشته باشیم.
آیا برای آموزش رانندگان اتوبوس‌های برقی برنامه‌ای در نظر گرفته شده است؟
آموزش رانندگان بخش مکمل و حیاتی پروژه برقی‌سازی ناوگان حمل‌ونقل خواهد بود. دوره‌های آموزشی تخصصی برای رانندگان اتوبوس‌های برقی برگزار خواهد شد تا آنها با نحوه کار با این اتوبوس‌ها، سیستم‌های شارژ و ایمنی آنها آشنا شوند. همچنین، نظارت مستمر بر عملکرد رانندگان و ارائه بازخورد به آنها در دستور کار قرار دارد.
چه چالش‌هایی در اجرای برقی‌سازی حمل‌ونقل عمومی پیش‌بینی می‌شود و چگونه می‌توان آنها را برطرف کرد؟
برقی‌سازی حمل‌ونقل عمومی تهران با چالش‌هایی همراه خواهد بود، مانند تامین مالی، تامین قطعات یدکی، آموزش نیروی انسانی و هماهنگی با سایر دستگاه‌های اجرایی. اما با برنامه‌ریزی دقیق، همکاری همه دستگاه‌های مسئول و استفاده از تجربیات سایر کشورها، می‌توانیم بر این چالش‌ها غلبه کنیم. همچنین، ایجاد زیرساخت‌های لازم برای شارژ اتوبوس‌های برقی و تعمیر و نگهداری آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
در پایان، چه پیامی برای شهروندان تهرانی دارید؟
از شهروندان تهرانی به دلیل صبر و شکیبایی‌شان تشکر می‌کنم، با این حال اگر برخی از سنگ‌اندازی‌ها نبود و نباشد تهران خیلی زودتر از اینها طعم ناوگان برقی حمل‌ونقل را می‌چشید. ما در شرکت واحد اتوبوسرانی تمام تلاش خود را می‌کنیم تا با نوسازی ناوگان، افزایش بهره‌وری و بهبود کیفیت خدمات‌رسانی، رضایتمندی آنها را جلب کنیم. امیدواریم با همکاری همه دستگاه‌های مسئول، بتوانیم حمل‌ونقل عمومی را در شهر تهران به سطح مطلوب برسانیم.
وضعیت اتوبوس‌های شهر تهران و ناوگان اتوبوسرانی تهران با چه کمبودها و چالش‌هایی مواجه است؟
ناوگان اتوبوسرانی تهران یکی از مهم‌ترین اجزای سیستم حمل‌ونقل عمومی پایتخت به‌شمار می‌رود. با وجود تلاش‌های صورت‌گرفته برای بهبود این ناوگان، هنوز با چالش‌های جدی مواجه است. در حال حاضر، تعداد اتوبوس‌های فعال در تهران حدود ۳۳۰۰ دستگاه است، در حالی که برآوردها نشان می‌دهد برای پاسخگویی به نیازهای واقعی تهران به‌طور میانگین به ۹ هزار اتوبوس نیاز است. این کمبود باعث افزایش زمان انتظار مسافران و کاهش کیفیت خدمات می‌شود.همان‌طور که اشاره شد، تعداد اتوبوس‌ها بسیار کمتر از نیاز واقعی شهر است. این کمبود نه‌تنها بر کیفیت خدمات تاثیر می‌گذارد، بلکه باعث افزایش ترافیک و آلودگی هوا نیز می‌شود. بسیاری از اتوبوس‌های موجود در ناوگان تهران قدیمی و فرسوده هستند. این موضوع نه‌تنها هزینه‌های نگهداری را افزایش می‌دهد، بلکه ایمنی مسافران را نیز به خطر می‌اندازد. یکی از چالش‌های اصلی در بهبود ناوگان اتوبوسرانی، کمبود بودجه و منابع مالی است. دولت و شهرداری در دوره فعلی منابع مالی لازم برای خرید اتوبوس‌های جدید و نگهداری از ناوگان موجود را تامین می‌کنند.
ورود اتوبوس‌های برقی به ناوگان حمل‌ونقل تهران از چه زمانی آغاز شد و این فرآیند چگونه به سرانجام می‌رسد؟
ورود اتوبوس‌های برقی به ناوگان حمل‌ونقل عمومی تهران به صورت ساختار جدید از سال ۱۴۰۲ در دستور کار قرار گرفت. این اقدام بخشی از تلاش‌ها برای کاهش آلودگی هوا و بهبود کیفیت زندگی شهری بود. اتوبوس‌های برقی به دلیل عدم تولید آلاینده‌ها و هزینه‌های عملیاتی پایین‌تر نسبت به اتوبوس‌های دیزلی، گزینه‌ای مناسب برای تهران محسوب می‌شوند. فرآیند ورود این اتوبوس‌ها با مشکلاتی مواجه بوده است. ابتدا قرار بود تعداد زیادی اتوبوس برقی در سال ۱۴۰۲ وارد ناوگان شوند، اما مشکلات تولید و تامین قطعات باعث تاخیر در تحویل آنها شد. همچنین، زیرساخت‌های لازم برای شارژ این اتوبوس‌ها نیز هنوز به‌طور کامل آماده نیستند. با توجه به اهمیت کاهش آلودگی هوا در تهران، برنامه‌ریزی برای افزایش تعداد اتوبوس‌های برقی ادامه دارد. انتظار می‌رود با حل مشکلات تولید و تامین زیرساخت‌ها، شاهد رشد قابل توجهی در تعداد این نوع اتوبوس‌ها باشیم.
خرید اتوبوس‌های تولید داخل با چه چالش‌هایی روبه‌رو است؟
خرید اتوبوس‌های تولید داخل برای حمل‌ونقل عمومی تهران با چالش‌هایی روبه‌رو است که شامل موارد زیر می‌شود:
برخی از اتوبوس‌های تولید داخل از کیفیت مناسبی برخوردار نیستند و این موضوع باعث نارضایتی مسافران می‌شود. و به‌طور کلی توان و ظرفیت نیاز شهر تهران در بازه زمانی کوتاه را ندارند.
تامین مالی: مانند خرید اتوبوس‌های خارجی، تامین منابع مالی برای خرید اتوبوس‌های داخلی نیز یک چالش اساسی است.
تاخیر در تحویل: برخی از شرکت‌ها به تعهدات خود در زمینه تحویل به‌موقع اتوبوس‌ها عمل نمی‌کنند که این موضوع باعث ایجاد مشکلاتی در برنامه‌ریزی خدمات حمل‌ونقل می‌شود.
خریدهای انجام‌شده برای ناوگان حمل‌ونقل عمومی همواره با حواشی مختلفی همراه بوده است. انتقادهای مربوط به کیفیت محصولات، قیمت بالا نسبت به کیفیت و عدم شفافیت در فرآیند خرید از جمله مواردی هستند که موجب نگرانی عمومی شده‌اند.
در مورد تراموا در تهران توضیح دهید. از چرخ لاستیکی تا چرخ ریلی. آیا تهران مناسب تراموا هست؟
تراموا یکی از سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی است که در بسیاری از شهرهای بزرگ جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. ایده راه‌اندازی تراموا در تهران بارها مطرح شده است، اما تاکنون اجرایی نشده است. برای راه‌اندازی تراموا نیاز به زیرساخت‌های خاصی همچون ریل‌گذاری، ایستگاه‌ها و سیستم برق‌رسانی وجود دارد که هنوز در تهران فراهم نیست. با توجه به ترافیک سنگین تهران، راه‌اندازی تراموا ممکن است موجب افزایش ترافیک شود، مگر اینکه برنامه‌ریزی دقیقی انجام شود تا مسیرهای آن با دیگر وسایل نقلیه همخوانی داشته باشد. پذیرش عمومی نیز یکی دیگر از عوامل موثر در موفقیت سیستم ترامواست. مردم باید تمایل داشته باشند از این سیستم استفاده کنند. تجربه شهرهای دیگر نشان داده که تراموا می‌تواند به کاهش ترافیک کمک کند، اما نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری مناسب است.
نقش خطوط بی‌آرتی و ظرفیت‌های اتوبوسرانی در تهران در مدیریت ترافیک پایتخت چگونه است؟
خطوط بی‌آرتی (Bus Rapid Transit) یکی از راهکارهای موثر برای مدیریت ترافیک در تهران هستند. این خطوط با هدف تسهیل حرکت سریع‌تر اتوبوس‌ها طراحی شده‌اند و می‌توانند نقش مهمی در کاهش ترافیک ایفا کنند. از این‌رو یکی از دغدغه‌های همیشگی مدیریت شهری، ارتقا و بهبود سامانه‌های حمل‌ونقل عمومی بوده است، و در طول سال‌های اخیر گام‌های فراوانی در این زمینه برداشته شده که آثار مثبت آن در سطح معابر شهر مشهود است. توسعه خطوط ویژه اتوبوس و ساماندهی ناوگان اتوبوسرانی یکی از راهکارهای اصلی کوتاه‌مدت، کم‌هزینه و موثر در بهبود وضعیت ترافیک تهران است. BRT مخفف Bus Rapid Transit به معنی سامانه اتوبوس تندرو است. این سیستم حمل‌ونقل عمومی، با بهره‌گیری از خطوط ویژه اتوبوس، ایستگاه‌های اختصاصی و سیستم‌های هوشمند، سرعت و کیفیت جابه‌جایی مسافران را به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. BRT به عنوان یک جایگزین سریع، کارآمد و مقرون‌به‌صرفه برای مترو شناخته می‌شود. خطوط بی‌آرتی با اختصاص مسیرهای ویژه برای اتوبوس‌ها، زمان سفر را کاهش داده و امکان جابه‌جایی سریع‌تر مسافران را فراهم می‌کنند. با افزایش استفاده از حمل‌ونقل عمومی مانند بی‌آرتی، تعداد خودروهای شخصی کاهش یافته و این امر به کاهش آلودگی هوا منجر خواهد شد. خطوط بی‌آرتی معمولاً در مناطق پرجمعیت قرار دارند که دسترسی آسان‌تری برای ساکنان فراهم می‌کنند. با ارائه خدمات بهتر و سریع‌تر، مردم تشویق خواهند شد تا بیشتر از سیستم حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند که خود به کاهش ترافیک منجر خواهد شد. البته بی‌آرتی با چالش‌هایی نیز روبه‌رو است. با وجود مزایای بسیار خطوط بی‌آرتی، هنوز چالش‌هایی مانند ناتوانی در جذب کامل مسافران، نیاز به نوسازی زیرساخت‌ها و تامین مالی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد. نتیجه‌گیری اینکه، به‌طور کلی، وضعیت ناوگان اتوبوسرانی تهران نیازمند توجه ویژه‌ای است تا بتواند پاسخگوی نیازهای روزافزون جمعیت پایتخت باشد. ورود اتوبوس‌های برقی، خرید اتوبوس‌های داخلی، راه‌اندازی تراموا و تقویت خطوط بی‌آرتی همگی اقداماتی هستند که باید با دقت برنامه‌ریزی شوند تا بتوانند تاثیر مثبتی بر کیفیت زندگی شهری بگذارند. همچنین، همکاری بین دولت، شهرداری و بخش خصوصی می‌تواند نقش مهمی در حل چالش‌ها ایفا کند و آینده‌ای روشن‌تر برای حمل‌ونقل عمومی تهران رقم بزند.
