تاکسی برقی در جاده آینده
تجربه دنیا در استفاده از تاکسیهای برقی چیست؟
حرکت به سمت برقیسازی
ضرورت زیستمحیطی: ضرورت کاهش انتشار کربن و مبارزه با تغییرات اقلیمی، موجب افزایش علاقه به خودروهای الکتریکی (EVs)۱ در بخشهای مختلف شده است. ناوگان تاکسی به عنوان اجزای اساسی تحرک شهری، خود را با این حرکت جهانی به سمت برقیسازی همسو کردهاند. مزایای زیستمحیطی خودروهای الکتریکی، از جمله کاهش آلودگی هوا و کاهش انتشار گازهای گلخانهای، این تغییر تحولآفرین را هدایت میکنند. فراتر از ملاحظات زیستمحیطی، صرفهجویی هزینه و کارایی عملیاتی خودروهای الکتریکی به جذابیت آنها در صنعت تاکسی کمک میکنند. هزینههای عملیاتی پایینتر، از جمله کاهش هزینههای سوخت و نیازهای نگهداری سادهتر، خودروهای الکتریکی را به گزینهای جذاب برای اپراتورهای ناوگان تاکسی تبدیل کرده است. صرفهجوییهای بلندمدت مالی مرتبط با خودروهای الکتریکی، چشمانداز مالی کسبوکارهای تاکسی را دگرگون میکند.
تاثیر بر صنعت تاکسی
در حالی که تغییر به سمت خودروهای الکتریکی فرصتهایی را فراهم میآورد، اما چالشهایی نیز برای صنعت تاکسی به همراه دارد. سرمایهگذاری اولیه در خرید خودروهای الکتریکی و زیرساختهای شارژ میتواند برای برخی از اپراتورهای تاکسی مانع ایجاد کند. حمایتهای دولتی و همکاریهای صنعتی در تسهیل این انتقال و اطمینان از سازگاری آسان با حملونقل الکتریکی نقش حیاتی دارند.
تجربه بهبودیافته مشتری: تاکسیهای الکتریکی سواری آرامتر و نرمتری را ارائه میدهند که به بهبود تجربه کلی مشتری کمک میکند. مسافران بهطور فزایندهای به گزینههای حملونقل پایدار و دوستدار محیط زیست ارزش میدهند. پذیرش تاکسیهای الکتریکی به صنعت این امکان را میدهد تا با تغییر ترجیحات مصرفکنندگان همگام شود و در نتیجه به رضایت و وفاداری مشتریان کمک کند.
دادههای تاریخی بازار خودروهای الکتریکی
در دهه گذشته، سهم بازار خودروهای برقی در سطح جهانی جهش چشمگیری داشته است و انتظار میرود این روند در سالهای آینده شتاب بیشتری بگیرد. در چندین کشور، خودروهای برقی در مسیر تبدیل شدن به یک محصول بازار انبوه قرار دارند. با وجود برخی نگرانیها درباره سرعت رشد این صنعت، دادههای فروش جهانی نشان میدهد که ما تنها به سطح اولیه این بازار نفوذ کردهایم. برای درک وضعیت کنونی بخش خودروهای الکتریکی، بیایید نگاهی به وقایع چند سال گذشته بیندازیم. متاسفانه سال ۲۰۲۰ شاهد رشد قابل توجهی در ثبتنامهای جدید خودرو نبود. بازار جهانی انواع خودروها تحت تاثیر منفی پاندمی و رکود اقتصادی ناشی از آن قرار گرفت. به همین علت، چشمانداز فروش جهانی خودروهای الکتریکی در ابتدای سال بهشدت غیرقابل پیشبینی بود. با این حال، هرچقدر زمان گذشت، سال ۲۰۲۰ خودش را بهطور غیرمنتظرهای با نتایج مثبت نشان میداد و فروش جهانی خودروهای الکتریکی ۴۳ درصد نسبت به سال ۲۰۱۹ افزایش یافت و سهم بازار صنعت خودروهای الکتریکی به رکورد ۶/ ۴ درصد رسید. در ادامه، سال ۲۰۲۱ جهش بزرگی برای فروش خودروهای الکتریکی بود، بهطوری که فروش این خودروها نسبت به سال قبل دو برابر شد و به ۷۵/ ۶ میلیون رسید. تعداد خودروهای الکتریکی فروختهشده در یک هفته از سال ۲۰۲۱ بیشتر از تعداد کل فروش این خودروها در تمام سال ۲۰۱۲ بود. سال ۲۰۲۲ با قدرت وارد شد و رکوردها را شکست. فروش خودروهای الکتریکی از ۱۰ میلیون فراتر رفت و ۱۴ درصد از کل خودروهای جدید فروختهشده، الکتریکی بودند که جهش قابل توجهی نسبت به ۹ درصد در سال ۲۰۲۱ و کمتر از پنج درصد در سال ۲۰۲۰ محسوب میشود. این موضوع به وجود بیش از ۲۶ میلیون خودرو الکتریکی در جادههای جهانی در سال ۲۰۲۲ منجر شد که نشاندهنده افزایش ۶۰درصدی نسبت به سال قبل از آن است. خودروهای الکتریکی نقش مرکزی در هدفهای بلندپروازانه کاهش انتشار گازها تا سال ۲۰۵۰ ایفا خواهند کرد و صنعت بهطور جدی خود را برای این هدف آماده میکند. به همین سبب بازار در حال رشدی سریع است که در تمام نقاط جهان اتفاق میافتد. با توجه به چالشهای کاهش کربن که اکثر کشورهای پیشرو بهطور جدی آن را دنبال میکنند و همچنین حمایت از طریق سیاستها و مشوقهای مختلف، فروش جهانی خودروهای الکتریکی در سال ۲۰۲۳ همچنان شتاب خود را حفظ کرد. طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی (IEA)، آمار فروش بهدستآمده در این سال حاکی از آن است که فروش خودروهای الکتریکی جهانی به نزدیک ۱۴ میلیون دستگاه رسید که نشاندهنده افزایش ۳۵درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲ است. این رشد به معنای آن بود که ناوگان جهانی خودروهای الکتریکی در آن سال به ۴۰ میلیون دستگاه افزایش یافت. به نظر میرسد این روند مثبت در سال ۲۰۲۴ نیز ادامهدار بوده است. تنها در سه ماه اول سال، فروش نسبت به مدت زمانی مشابه در سال ۲۰۲۳، ۲۵ درصد افزایش یافته است. پیشبینی میشود تا پایان سال ۲۰۲۴ فروش خودروهای الکتریکی به ۱۷ میلیون دستگاه برسد. تا آن زمان، خودروهای الکتریکی ممکن است ۲۰ درصد از کل فروش خودروها را تشکیل دهند. آژانس بینالمللی انرژی، پتانسیل رشد بالایی را بهویژه در خارج از بازارهای اصلی چین، اروپا و ایالاتمتحده مشاهده میکند. این یک نشانه خوب است که تحرک الکتریکی در حال یافتن راه خود به سایر نقاط جهان است. چین، اروپا و ایالاتمتحده بزرگترین بازارهای خودروهای الکتریکی هستند و در مجموع حدود ۹۵ درصد از کل فروشها در سال ۲۰۲۳ را به خود اختصاص دادهاند. اما خودروهای برقی دیگر تنها پدیدهای مختص کشورهای ثروتمند نیستند و کشورهایی مانند تایلند، هند و برزیل شاهد فروش رکوردشکنی هستند؛ چرا که مدلهای برقی کمهزینهتری به بازار آمدهاند که با توجه به خریداران محلی هدفگذاری شدهاند. چین، که در زمینه خودروهای برقی پیشتاز جهانی است، به جلو حرکت میکند و با وجود نشانههای اولیه اشباع در برخی بخشهای خودروهای برقی و چشمانداز اقتصادی دشوارتر، پیشبینی میشود که این کشور همچنان به عنوان بزرگترین بازار خودروهای برقی در جهان باقی بماند.
وضعیت در اروپا چگونه است؟
پس از تجربه یک افت در فروش خودروهای الکتریکی در سال ۲۰۲۲، اروپا در سال ۲۰۲۳ حدود ۲۵ درصد از فروش جهانی خودروهای الکتریکی را به خود اختصاص داد و پیشبینی میشود که این روند را در سال ۲۰۲۴ نیز ادامه دهد و همچنان پس از چین، دومین بازار بزرگ خودروهای الکتریکی باقی بماند. فروش خودروهای الکتریکی در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال قبل بیش از ۲۰ درصد افزایش یافته و به تقریباً ۲/ ۳ میلیون دستگاه رسیده است. در اتحادیه اروپا، این عدد حدود ۴/ ۲ میلیون بوده است. فروش خودروهای الکتریکی در اکثر کشورهای قاره اروپا بهطور پیوسته در حال افزایش است، به جز آلمان که سهم فروش آن از ۳۰ درصد به ۲۵ درصد کاهش یافته که عمدتاً ناشی از حذف چندین یارانه خرید بوده است. این ارقام رو به افزایش، نشاندهنده اجرای قوانین سختگیرانهتر در مورد استانداردهای انتشار دیاکسید کربن است؛ مانند قانون کاهش ۱۰۰درصدی انتشار دیاکسید کربن برای خودروها و ونهای جدید که از سال ۲۰۳۵ عملی میشود. همچنین، اقدامات تشویقی مختلفی که توسط بسیاری از دولتهای اروپایی معرفی شده و مزایای مالیاتی و یارانههایی که در بازارهای اصلی ارائه شده، تاثیرگذار بودهاند. طبق گزارش چشمانداز جهانی خودروهای الکتریکی که در سال ۲۰۲۴ آژانس بینالمللی انرژی منتشر کرد، نروژ با ۹۵ درصد سهم از کل خودروهای الکتریکی فروختهشده، سوئد با ۶۰ درصد و هلند با ۳۰ درصد، همچنان بزرگترین بازارهای اروپایی هستند. فرانسه و بریتانیا نیز با ۲۵ درصد سهم از کل خودروهای الکتریکی فروختهشده در رتبههای بعدی قرار دارند.
چشمانداز جهانی خودروهای الکتریکی ۲۰۲۴
پیشبینی میشود بهطور میانگین فروش خودروهای برقی مسافری تا سال ۲۰۲۷ به بیش از ۳۰ میلیون دستگاه برسد و تا سال ۲۰۴۰ به ۷۳ میلیون دستگاه در سال افزایش یابد. با این حال، برای دستیابی به مسیر خنثی شدن کربن، هنوز نیاز به حمایت قوی و ساختارمند سیاستها در تمامی بخشهای خودرو به جز یک بخش وجود دارد. برای اینکه جهان بتواند تا سال ۲۰۵۰ به ناوگان کاملاً بدون آلایندگی دست یابد، فروش خودروهای احتراق داخلی باید تا حدود سال ۲۰۳۸ متوقف شود. در سناریوی گذار اقتصادی، تنها کشورهای شمال اروپا قبل از سال ۲۰۳۸ به مرحله حذف کامل خودروهای احتراق داخلی دست مییابند. فروش جهانی خودروهای الکتریکی مسافری همچنان در حال رشد است، اما نرخ رشد در چند سال آینده به وضوح کندتر از قبل خواهد بود. در چهار سال آینده، فروش خودروهای الکتریکی در سناریوی انتقال اقتصادی بهطور متوسط ۲۱ درصد در سال افزایش مییابد، در حالی که این رقم بین سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳ بهطور متوسط ۶۱ درصد بود. سهم خودروهای الکتریکی از فروش جهانی خودروهای جدید مسافری در سال ۲۰۲۷ به ۳۳ درصد میرسد که نسبت به ۸/ ۱۷ درصد در سال ۲۰۲۳ افزایش قابل توجهی است. تنها چین (۶۰ درصد) و اروپا (۴۱ درصد) در آن زمان بالاتر از میانگین جهانی قرار خواهند داشت. فروش خودروهای الکتریکی در برزیل تا سال ۲۰۲۷ پنج برابر و در هند سه برابر میشود. همچنین تا سال ۲۰۳۵، تعداد ۴۷۶ میلیون خودرو الکتریکی در جادهها وجود خواهد داشت که این رقم تا سال ۲۰۴۰ به ۷۲۲ میلیون میرسد و معادل ۴۵ درصد از ناوگان را تشکیل میدهد. در مورد تنوع مدلهای خودروهای الکتریکی، در سال ۲۰۲۳ تعداد ۵۹۰ مدل خودرو الکتریکی برای مصرفکنندگان در دسترس بود که نسبت به سال گذشته ۱۵ درصد افزایش داشته است. پیشبینی میشود تا سال ۲۰۲۸ این تعداد به هزار مدل برسد.
وضعیت زیرساختهای شارژ خودروهای الکتریکی در سطح جهانی
بیشتر شارژ خودروهای الکتریکی هنوز در خانه یا محل کار انجام میشود، بهطوری که تعداد شارژرهای خصوصی ۱۰ برابر بیشتر از شارژرهای عمومی است. در بریتانیا، یکی از بالاترین سهمهای دسترسی به شارژ در خانه با ۹۷ درصد مشاهده میشود. با افزایش تعداد خودروهای الکتریکی در جادهها، نیاز به نقاط شارژ عمومی بیشتر احساس میشود تا بتواند از افزایش گسترده استفاده از خودروهای الکتریکی حمایت کند، بهویژه در مناطق پرجمعیتتر که دسترسی به شارژ خانگی محدودتر است. در سال ۲۰۲۳، تعداد ایستگاههای شارژ عمومی حدود ۴۰ درصد افزایش یافت. بهطور خاص، شارژرهای سریع تا پایان سال ۳۵ درصد از کل ایستگاههای شارژ عمومی را تشکیل دادند و رشد آنها از شارژرهای کند پیشی گرفت. در زمینه شارژ AC کند و شارژ DC سریع، چین در سال ۲۰۲۳ بر بازار تسلط داشت. بیش از ۸۵ درصد از شارژرهای سریع دنیا و ۶۰ درصد از شارژرهای کند در این کشور نصب شدند.
وضعیت در اروپا چگونه است؟
در سال ۲۰۲۳، بیش از ۶۳۰ هزار شارژر عمومی خودروهای الکتریکی در اروپا شمارش شد. طبق گزارش رصدخانه سوختهای جایگزین اروپا (EAFO)، نزدیک به ۲۰۰ هزار نقطه شارژ جدید در طول سال اضافه شد که شامل ۱۵۵ هزار ایستگاه شارژ استاندارد و ۴۰ هزار ایستگاه شارژ سریع بود. پیشبینی میشود تا سال ۲۰۳۰، ۵/ ۳ میلیون ایستگاه شارژ به صورت عمومی در سراسر قاره در دسترس باشد. به نظر میرسد بیشتر کشورهای اروپایی در حال حاضر به اهداف زیرساخت شارژ عمومی خود برای سال ۲۰۲۴ دست یافتهاند. هلند با مجموع ۱۶۰ هزار ایستگاه شارژ پیشتاز است و پس از آن آلمان (۱۳۳هزار)، فرانسه (۱۲۸هزار) و بلژیک (۵۹ هزار) قرار دارند. هلند، فرانسه و آلمان به تنهایی ۶۱ درصد از کل نقاط شارژ عمومی در این منطقه را تشکیل میدهند.
توسعه فناوری خودروهای الکتریکی و شارژ هوشمند
شارژ هوشمند خودروهای الکتریکی، که به استفاده از دستگاههای شارژ متصل به ابر اشاره دارد، بهطور فزایندهای به یک استاندارد در صنعت تبدیل شده است. این نوع شارژ برای صاحبان کسبوکار و مصرفکنندگان مزایای زیادی از جمله راحتی بیشتر و کنترل بهتر بر مصرف برق فراهم میکند.
توسعه باتریهای خودروهای الکتریکی
افزایش ثبتنام خودروهای الکتریکی به افزایش تولید باتریهای لیتیوم خودرویی منجر شد. در سال ۲۰۲۳، تقاضای اینگونه باتریها نسبت به سال گذشته ۴۰ درصد افزایش یافت، چرا که فروش خودروهای الکتریکی در تمام بازارها، بهویژه در اروپا و ایالاتمتحده، ادامه داشت. این افزایش تقاضا را میتوان به فروش رو به رشد خودروهای برقی با باتری (BEV) و خودروهای هیبریدی پلاگین (PHEV) نسبت داد که در مقایسه با خودروهای هیبریدی (HEV) به باتریهایی با اندازه بزرگتر نیاز دارند. چین همچنان کشور پیشرو در تولید باتری، بهویژه تولید باتریهای سنگین است. چین همچنان نقش پیشرو را در مراحل بالادستی زنجیره ارزش ایفا میکند. این کشور تقریباً ۹۰ درصد از ظرفیتهای تولید جهانی مواد کاتد فعال و بیش از ۹۷ درصد از ظرفیتهای تولید مواد آند فعال را به خود اختصاص داده است. تنها کشورهای دارای سهم قابل توجه در ظرفیت تولید مواد کاتد فعال خارج از چین، کره (۹ درصد) و ژاپن (۳ درصد) هستند. موقعیت غالب چین در تولید باتری به مازاد تولید باتریها منجر شده و این کشور را به بزرگترین صادرکننده سلولهای باتری، کاتدها و آندها در جهان تبدیل کرده است. حدود ۱۲ درصد از باتریهای تولیدشده در این کشور صادر میشود. با این حال، اروپا نیز در این زمینه عقب نمانده است. طبق گزارش بلومبرگ، سهم اروپا از تولید جهانی باتریها ممکن است تا سال ۲۰۳۰ به ۳۱ درصد افزایش یابد.
کاهش قیمت باتریها
سال ۲۰۲۳ سالی بود که قیمت باتریهای EV کاهش یافت. این کاهش عمدتاً ناشی از افت قیمت فلزات اصلی مورد استفاده در باتریها مانند کبالت، گرافیت و منگنز بود که به کاهش تقریباً ۱۴درصدی قیمت باتریهای نهایی نسبت به سال ۲۰۲۲ منجر شد. تولید باتری همچنان در چین ارزانترین است و پس از آن آمریکای شمالی و اروپا قرار دارند.
انتظارات برای بهبود
بازار انتظار دارد که سیستمهای باتری از طریق بازپیکربندی بستههای باتری، مانند پیکربندی سلول به بسته و سلول به شاسی، بهبود یابند. همچنین انتظار میرود نوآوریهایی در فرآیند تولید برای بهبود عملکرد باتریها حاصل شود. به عنوان مثال، الکترودهای چندلایه که امکان شارژ فوقسریع را فراهم میکنند.
ضرورت بازیافت باتری
نگرانی رایج درباره باتریهای خودروهای الکتریکی، دشواری اطمینان از پایداری آنهاست. در اینجا بازیافت و استفاده مجدد باید مورد توجه قرار گیرد. ظرفیت جهانی بازیافت باتریها در سال ۲۰۲۳ به ۳۰۰ گیگاوات ساعت رسید و پیشبینی میشود که تا سال ۲۰۳۰ این رقم به ۱۵۰۰ گیگاوات ساعت افزایش یابد. صنعت بازیافت باتری قطعاً خود را برای رشد بازنشستگی باتریهای EV آماده میکند.
پینوشت:
۱- Electric Vehicles