«دنیای اقتصاد» بیش از یک دهه انتظار برای دهکده لجستیک اصفهان را بررسی میکند
بندر خشک در جاده ترانزیت
شرکتی با ۸سهامدار و مسوول
پس از ۱۰سال درنهایت در دیماه ۱۴۰۱امیررضا نقش، معاون وقت هماهنگی امور اقتصادی استانداری اصفهان از ایجاد دهکده لجستیک شرق اصفهان بهعنوان پیشران اقتصادی استان خبر داد. به گفته او نقش از تلاش یکساله استانداری اصفهان برای به ثمر نشاندن این وعده پس از گذشت ۱۰سال به ثمر نشسته و مجوز ایجاد دهکدهای برای نخستین بار در کشور صادر و قرار است فاز نخست آن به مساحت۶۲هکتار در کنار ایستگاه راهآهن سیستان ایجاد شود. به گفته او موافقت اصولی نخستین دهکده لجستیک کشور در اصفهان، با پیشبینی سرمایهگذاری بخش خصوصی و سیاستگذاری، حمایت و نظارت بخش دولتی اخذ شد. نقش در واکنش به ابراز نگرانی مردم استان از تبدیل این پروژه به طرحهای کلان نیمهتمام اصفهان، تاکید کرد که«بخش خصوصی موردنظر که باید این طرح را به سرانجام برساند، انتخاب و فاز مطالعاتی طرح نیز انجامشده و پس از تحویل زمین تا دو ماه آینده، فاز اجرایی این پروژه آغاز میشود.» طبق سخنان او باید تا اسفند ۱۴۰۱این طرح وارد فاز اجرایی میشد اما....
اردیبهشت سال بعد یعنی ۱۴۰۲نقش در گفتگو با رسانهها از تصویب ساخت یک دهکده لجستیک (بندر خشک) و دو پارک لجستیک عمومی و کشاورزی در راستای پیشبرد اهداف اقتصادی استان خبر میدهد! ظاهرا موارد فوق مصوبه سند آمایش لجستیک کشور و استان را هم دارد. به گفته او باوجوداینکه حدود چهار منطقه ویژه اقتصادی در کنار منطقه ویژه اقتصادی کاشان برای استان اصفهان در نظر گرفتهشده همه آنها با مشکلاتی روبرو هستند. معاون وقت استاندار اصفهان در همان زمان از تفویض اختیار کامل احداث بنادر خشک به استان خبر داده و اعلام کرده بود که در شورای سیاستگذاری و نظارت بر مراکز لجستیک و مناطق ویژه اقتصادی، مشکلات رفع شود.
در همان زمان یعنی اردیبهشت سال قبل، خبرنگاران به یک نشست خبری دعوتشده و متوجه شدند که شرکتی بانام "شرکت دهکده لجستیک راه ابریشم (بندر خشک) اصفهان" ایجاد و بهزاد فلاطونزاده بهعنوان رییس هیات مدیره آن از آغاز فعالیت این شرکت در آینده نزدیک خبر میدهد. شرکتی که نه تنها هفت سهامدار عمده از جمله شهرداری اصفهان، اتاق تعاون استان، شرکت بهداشت سپاهان، اتاق بازرگانی اصفهان و کانون انجمن صنفی کارفرمایان شرکتها دارد که مشکلات اساسنامهای هم داشته است که قرار بود رفع شود تا فعالیت دهکده لجستیک اصفهان بهزودی آغاز شود!
به گفته فلاطونزاده،"به دنبال موافقت اصولی شرکت دهکده لجستیک راه ابریشم (بندر خشک) اصفهان در ابتدا راهآهن جمهوری اسلامی ایران بهعنوان سازمان مسئول مراکز لجستیک کشور، معرفی شد، اما به دلیل انتقال مالکیت زمینها این مهم محقق نشد.در نهایت شورای مراکز لجستیک کشور در ستاد لجستیک کشور با حضور وزیر راه و شهرسازی به تصمیم جدید رسید و مسئولیت سازمان مسئول به استانها سپرده شد تا یک سیاست راهبردی برای مراکز لجستیک استان در نظر گرفته شود. در این راستا اهلیت شرکت دهکده لجستیک راه ابریشم (بندر خشک) اصفهان پس از دو جلسه تأیید و سازمان مسئول آن اداره کل حملونقل و پایانههای استان انتخاب شد." بدین ترتیب علاوه بر ۷ ارگانی که سهامداران عمده این شرکت هستند، اداره کل حملونقل پایانههای استان هم بهعنوان سازمان مسوول شرکت فوق تعیین شد!
بندری برای تمام فصول
بندر خشک بهعنوان یک مرکز ترانزیتی و لجستیکی، نقش مهمی در تسهیل تجارت و کاهش هزینههای حملونقل ایفا میکند اما عدم تحقق وعدههای مسئولان در خصوص این پروژه، مشکلاتی را برای فعالان اقتصادی به وجود آورده است.
باوجود وعدههای فراوان مسئولان با در ارتباط راهاندازی بندر خشک اصفهان و تدوین آئیننامه جدید، این پروژه همچنان بعد از یک دهه متوقف مانده و تغییری در شرایط اجرایی آن حاصل نشده است.
باوجود بندر خشک، کالاها به راحتی و با هزینه کمتری از طریق راهآهن و جاده به مقاصد مختلف منتقل میشوند؛ این امر بهویژه برای استان اصفهان که به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، بهعنوان یک هاب تجاری شناخته میشود، اهمیت دارد.
با ایجاد زیرساختهای مناسب، فعالان اقتصادی قادر هستند تا کالاهای خود را با هزینه کمتری به بازارهای هدف برسانند. این موضوع بهویژه برای تولیدکنندگان محلی که با رقابت خارجی مواجه هستند، مهم ارزیابی میشود. تکمیل ساخت بندر خشک اصفهان در جذب سرمایهگذاریهای داخلی و خارجی ضروری است چراکه سرمایهگذاران به دنبال زیرساختهای مناسب برای رونق کسبوکارهای اقتصادی هستند و زیرساختی مانند بندر خشک میتواند یک دلیل جذاب برای حضور آنها باشد.همچنین، این پروژه میتواند فرصتهای شغلی جدیدی را ایجاد کند و به افزایش درآمد خانوارهای منطقه کمک کند.
بیاعتمادی فعالان اقتصادی، افزایش هزینهها و رقابت نابرابر از جمله مشکلات ناشی از عدم تحقق وعدهها برای ساخت بندر خشک اصفهان محسوب میشود. بدون شک تعدادی از سرمایهگذاران و تولیدکنندگان محلی، با امید به تکمیل این پروژه، برنامهریزی کردند اما باگذشت زمان و عدم پیشرفت ملموس، اعتماد خود را به وعدهها از دست دادند. استانهایی که دارای زیرساختهای مناسب ترانزیتی هستند، قادرند کالاهای خود را با هزینههای کمتر به بازار عرضه کنند و این موضوع باعث میشود تولیدکنندگان اصفهانی نتوانند در بازار رقابتی موفق عمل کنند. برای تسریع در ساخت بندر خشک، نیاز است بین دستگاههای مختلف دولتی همکاری بیشتری وجود داشته باشد؛ هماهنگی میان وزارتخانهها و نهادهای مرتبط میتواند روند اجرایی پروژه را تسهیل کند. به نظر میرسد تأمین منابع مالی لازم برای اجرای پروژه بندر خشک یکی از چالشهای اصلی بلاتکلیفی این پروژه است که دولت میتواند با همکاری بخش خصوصی و استفاده از سرمایهگذاریهای خارجی، منابع مالی لازم را تأمین کند.
پای دولت در میان است....
جعفر ذرهبینی رییس وقت کمسیون تجارت اتاق اصفهان در سال ۹۳و مدتی پس از تصویب این طرح اقتصادی-عمرانی در اتاق بازرگانی در گفتگو با دنیای اقتصاد سخنانی را بیان میکند که میتوان از آن بهعنوان مهمترین دلیل ابتر ماندن این پروژه نام برد:"در طول دو دوره عضویت من در کمسیون تجارت اتاق اصفهان، بیشتر تلاش کردیم تا به روند بهبود فضای تجارت، اقتصاد و صنعت کمک کنیم. ایده احداث ترمینال جدید فرودگاه اصفهان، بندر خشک، بررسی اقتصاد ایران در تحریم و پس از تحریم و برخی بررسیهای گمرکی نیز در این کمسیون انجامشده است. متاسفانه باید بگویم پس از چند سال تلاش کمسیون تجارت برای طرح احداث ترمینال جدید فرودگاه و طرح ایجاد بندر خشک، مسوولان دولتی آن را در اختیار گرفتند. در بررسیهای این دوطرح هیچ ارگانی بهغیراز استانداری با اتاق تعامل نداشت اما وقتی طرح به شکوفایی رسید ما شاهد حضور نهادهای مختلف دولتی دور میز بودیم . سه سال و نیم کارشناسان ایرانی و خارجی طرح بندر خشک را بررسی کردند، فضای جغرافیایی آن نیز مشخص شد، اما وقتی خواستیم شرکت را ثبت کنیم همه ارگانهای دولتی آمدند و تنها ما از بخش خصوصی حضور داشتیم و در حال حاضر رییس اتاق تنها نماینده بخش خصوصی در آن شرکت است. "