رئیس هیئت‌مدیره شرکت «آویتا» به ضرورت رفع محدودیت‌ها برای توسعه و رشد محصولات داخلی پرداخت
تولید باکیفیت و متنوع، در گروی رقابتی شدن
برای اینکه با محصولات و استراتژی آویتا بیشتر آشنا شویم، با پرهام رجایی گفت‌وگو کردیم. او از زمان تاسیس آلتاویتا از سال ۱۳۹۳، همراه مدیرعامل شرکت، شهرام مهرابیان بوده و اکنون رئیس هیئت‌مدیره آویتا ایده‌پرداز و مدیر کارخانه این شرکت است. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
درباره حوزه فعالیت شرکت آویتا ایده‌پرداز توضیح دهید. این شرکت از چه سالی تاسیس شده و در کدام بخش از زنجیره صنعت ساختمان فعالیت می‌کند؟
فعالیت شرکت ما به سال ۱۳۹۳ برمی‌گردد، زمانی‌که با نام تجاری «آلتاویتا» وارد صنعت ساختمان شدیم. در آن زمان، تمرکز اصلی ما بر واردات کالای لوکس ساختمانی از برندهای معتبر اروپایی، شامل کمد، کابینت، شیرآلات، کاشی ساختمان و کاغذ دیواری بود. در آن دوره در کنار واردات، برخی آیتم‌ها را به‌صورت محدود تولید می‌کردیم.
از سال ۱۳۹۶، با افزایش مشکلات واردات و تحریم‌ها، استراتژی شرکت تغییر کرد و به نام «آویتا» بازسازی شد. در این سال‌ها، تولیدات داخلی را به‌صورت تخصصی آغاز کرده و تجهیزات و ماشین‌آلات مدرن‌تری را به کارخانه اضافه کردیم. امروزه تمام تولیدات آویتا کاملا در کارخانه اصلی انجام می‌شود و محصول نهایی وارداتی نداریم. محصولات تولیدی ما شامل کمد، کلوزت، دیوارپوش، یونیت‌های سرویس و درهای داخلی ساختمان است.
چند درصد از تجهیزات و مواد اولیه مورد استفاده شما داخلی و چند درصد خارجی است .در این زمینه با کدام کشورها ارتباط دارید؟
حدود ۸۰ درصد ماشین‌آلات ما وارداتی و ۲۰ درصد تولید داخل است. این ماشین‌آلات به‌دلیل کیفیت مطلوب، همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زمینه مواد اولیه نیز حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد داخلی و ۳۰ تا ۴۰ درصد وارداتی است که از شرکت‌های فعال در حوزه بازرگانی تأمین می‌شود. بیشتر محصولات وارداتی ما از شرکت‌های ایتالیایی و برخی کشورهای اروپایی دیگر تأمین می‌شود. همچنین برخی یراق‌آلات و مصالح از جمله رنگ، پارچه و بعضی از انواع چرم را نیز از طریق کالاهای وارداتی تامین می‌کنیم.
چه برنامه‌هایی برای متمایز کردن محصولات شرکت از نظر طراحی و خلاقیت، چه برای بازار داخلی و چه برای صادرات در نظر دارید؟ و آیا آویتا برنامه‌ای برای صادرات دارد؟
یکی از دغدغه‌های اصلی ما به‌روزرسانی ماشین‌آلات و ارتقای دانش در طراحی و کیفیت محصولات است. با افزایش ظرفیت خط تولید و افزودن ماشین‌آلات جدید، توانسته‌ایم بر ظرافت خروجی محصولات تمرکز بیشتری داشته باشیم، که به متمایز شدن ما نسبت به رقبا کمک می‌کند. مشتریان به جزئیات توجه زیادی دارند و ارزش محصولات باکیفیت و طراحی جذاب را درک می‌کنند.
ما همچنین به‌روز بودن در طراحی و مواد اولیه را در اولویت قرار داده‌ایم. با حضور در نمایشگاه‌ها و پیگیری ترندهای روز، خود را با آخرین فناوری‌ها همگام نگه می‌داریم. این اقدامات کیفیت محصولات را افزایش داده و استانداردهای رقابتی‌تری را در بازار فراهم می‌کند، که علاوه بر افزایش توان رقابت در بازار داخلی، شانس موفقیت در صادرات را نیز بالا می‌برد.
ما در شرکت آویتا در زمینه صادرات، برنامه‌هایی برای گسترش به بازار کشورهای حاشیه خلیج فارس داریم. با توجه به نرخ ارز و رقابت‌پذیری، صادرات امکان‌پذیر است، اما با توجه‌به حجم زیاد محصولات، به برنامه‌ریزی دقیق و قوانین مناسب برای تأمین و بازگشت ارز حاصل از صادرات نیاز داریم. در نهایت امیدواریم با تسهیل فرآیندهای دولتی و گمرکی، بتوانیم فعالیت‌های بین‌المللی شرکت را گسترش دهیم.
تاثیر تحریم‌ها و نوسانات نرخ ارز بر تامین مواد اولیه شرکت آویتا به چه صورت بوده و این تغییرات چگونه بر فرآیندهای کاری شما اثر گذاشته است؟
امروزه بخش عمده‌ای از مواد اولیه مورد نیاز ما همچنان وارداتی است، اما از طریق نماینده‌های معتبر آن شرکت‌ها در ایران تامین می‌شود و ما دغدغه‌های بازرگانی را نداریم. با وجود این تحریم‌ها و تغییرات نرخ ارز بی‌تردید تاثیر زیادی بر تامین مواد اولیه داشته است. ما با مشکلات زیادی از نظر زمان‌بندی، تاخیر در تحویل کالا و همچنین مسائل مربوط‌به ثبت سفارش مواجه هستیم. به‌دلیل این دشواری‌ها، فرآیند حمل‌و‌نقل و ترخیص کالاها پیچیده‌تر شده است.
نرخ ارز نیز بر قیمت‌گذاری محصولات ما تاثیر مستقیم می‌گذارد. فرآیند فروش ما زمان‌بر است؛ از لحظه‌ای که مشتری سفارش می‌دهد تا زمانی که محصول به او تحویل داده شود، حدود سه تا چهار ماه طول می‌کشد. از سوی دیگر، بین ثبت سفارش و تایید نهایی طرح توسط مشتری هم حدود یک ماه زمان نیاز است. تغییرات پیوسته قیمت‌ها در این دوره موجب می‌شود ما نتوانیم به‌راحتی تغییرات را به مشتریان ویژه خود اعلام کنیم و این موضوع به کاهش سود و افزایش هزینه‌های شرکت منجر می‌شود.
علاوه بر تحریم‌های خارجی، آیا محدودیت‌های داخلی مانند ممنوعیت واردات بر حوزه کاری شما تاثیر داشته است؟
ممنوعیت واردات تاثیر زیادی بر حوزه کاری ما داشته‌است. بسیاری از محصولات مورد نیاز ما جزو کالاهای لوکس محسوب می‌شوند و چون نمونه‌های داخلی آنها هم وجود دارند، واردات آنها دشوار است. این محدودیت باعث می‌شود دسترسی به تنوع و کیفیت کالاهای خارجی را از دست بدهیم، در حالی‌که محصولات داخلی ممکن است این سطح از تنوع و کیفیت را نداشته باشند. این محدودیت‌ها می‌تواند به انحصار بازار برای تولیدکنندگان داخلی منجر شود که تنها با مصالح محدود و قیمت‌های خاص کار می‌کنند. برای رقابت در بازار داخلی و پاسخ به نیاز مشتریان، ما به مصالح متنوع در سبد محصولات خود نیاز داریم.
اگر بتوانیم بازار را به‌گونه‌ای باز کنیم که هم تولیدات داخلی و هم واردات با قوانین خاص ممکن باشد، رقابت بیشتر خواهد شد و سبد محصولات ما نیز کامل‌تر خواهد بود. اکنون با محدودیت‌های موجود در تامین مواد اولیه مانند چوب، MDF، یراق‌آلات، چرم، پارچه و رنگ‌ها مواجه هستیم. به‌عنوان مثال، اگر کارخانه‌ای در ترکیه مصالح متنوعی را عرضه کند، ما به‌دلیل محدودیت‌های وارداتی نمی‌توانیم از این تنوع بهره‌مند شویم. اما اگر شرایط واردات برای کالاهای لوکس و دارای نمونه داخلی آسان‌تر شود، قطعاً می‌توانیم کیفیت و تنوع بیشتری در محصولات و طراحی‌هایمان داشته باشیم.
تأمین انرژی پایدار در سال‌های گذشته برای شرکت شما چقدر تاثیرگذار بوده است؟ آیا آمار مشخصی از خسارات ناشی از قطع برق و گاز دارید؟
در فصل تابستان، با قطع مکرر برق مواجه هستیم و به‌طور میانگین نیمی از روزهای کاری برق نداریم. این مشکل حتی به مهر و آبان نیز کشیده شده و ما ناچار به استفاده از ژنراتورهای برق هستیم که هزینه‌های زیادی به ما تحمیل می‌کند. همچنین قطع و وصل‌های مکرر برق به ماشین‌آلات آسیب می‌زند و تامین قطعات یدکی نیز زمان‌بر است. در زمستان نیز مشکل تأمین گاز ناشی از معضلات نیروگاهی وجود دارد که به کیفیت کار و راندمان نیروی انسانی آسیب می‌زند و زمان تولید و هزینه‌ها را افزایش می‌دهد.
مسائلی مانند تأمین نرخ ارز و قطع برق و گاز، خارج از کنترل شرکت هستند و به‌دلیل غیرقابل پیش‌بینی بودن نمی‌توان آنها را در قراردادها گنجاند. در حالی‌که مشتریان انتظار تحویل به‌موقع محصول را دارند، ما به‌عنوان یک شرکت فعال در زمینه کالاهای لوکس ساختمانی، باید خدمات باکیفیتی ارائه دهیم، اما با افزایش مشکلات، چالش‌ها نیز بیشتر می‌شود.
با توجه به چالش‌های موجود، چه مشکلاتی در حوزه نیروی انسانی دارید و چه راهکارهایی برای مقابله با این چالش‌ها در نظر گرفته‌اید؟
در سال‌های اخیر، با چالش‌های زیادی در جذب و نگهداری نیروی انسانی مواجه شده‌ایم. وضعیت اقتصادی و حقوق اعلامی وزارت کار برای بسیاری از نیروها جذاب نیست و این موضوع مانع تمایل آنها به کار در واحدهای تولیدی شده است. قوانین مالیاتی و حقوق نیز وضعیت را پیچیده‌تر کرده و ساعات اضافه‌کاری جذابیت کافی ندارد، به‌طوری که گاهی ناچار می‌شویم از دو شیفت کاری استفاده کنیم که در مواردی امکان‌پذیر نیست.
همچنین بخشی از نیروی کار ما اتباع هستند و علی‌رغم انجام تمامی اقدامات قانونی، وزارت کار ایراداتی درباره کارت‌های فعالیت آنها مطرح می‌کند و برای این موضوع جریمه‌هایی تعیین می‌شود. این در حالی است که اتباع نقش مؤثری در بازار کار دارند و بسیاری از شرکت‌ها از آنها استفاده می‌کنند.
در مجموع، عدم وضوح قوانین و نیاز به رعایت اصول قانونی برای استخدام نیروی کار اتباع، به‌طور قابل‌توجهی بر تصمیمات ما تاثیر گذاشته و چالش‌هایی در جذب و نگهداری نیروی انسانی ایجاد کرده است.
رکود حاکم بر صنعت ساختمان و ساخت و ساز در یکی‌دو سال گذشته، بر فعالیت‌های شما چه تأثیری داشته و چگونه با این چالش مقابله کرده‌اید؟
اصلی‌ترین منبع درآمد و حمایت برای پیشبرد کارهای ما، مشتری‌ها هستند که اغلب آنها را سازندگان پروژه‌ها تشکیل می‌دهند و تنها ۱۰ درصد مصرف‌کنندگان شخصی به ما مراجعه می‌کنند. بنابراین، زمانی‌که رکود بر بازار حاکم می‌شود، ما هم به‌طور مستقیم تحت تاثیر قرار می‌گیریم.
در این شرایط، گاهی مجبور می‌شویم از اصول قراردادی فاصله بگیریم و بر اساس شرایط خاص مشتری‌های دائمی که با آنها همکاری نزدیک داریم، کار را ادامه دهیم. همچنین، در بازار رقابتی تلاش می‌کنیم تا قیمت‌ها را منطقی تنظیم کرده و شرایط مساعدی برای مشتریان فراهم کنیم و بتوانیم موقعیت خود را در این بازار حفظ کنیم.
رکود صنعت ساختمان موجب افزایش سخت‌گیری و توجه بیشتر کارفرماها نسبت‌به جزئیات قرارداد و پرداخت‌ها شده‌است. این سخت‌گیری‌ها باعث می‌شود برخی از پرداخت‌ها یا تحویل کالاها دچار تاخیر شوند و ما نیز برای تامین نیروی انسانی و مواد اولیه به مشکل برمی‌خوریم. تغییر در تعهدات و برنامه‌ریزی‌های تعیین‌شده، به‌ویژه وقتی پرداخت‌ها و تحویل‌ها با تاخیر انجام می‌شود، فشارهای مضاعفی به مجموعه وارد می‌کند که مدیریت آنها چالش‌برانگیز است.
چگونه می‌توان انتقال دانش و ارتباطات جهانی را در صنعت تجهیزات و تولید در شرایط فعلی ارزیابی کرد و تأثیر تحریم‌ها بر این فرآیند چیست؟
اصلی‌ترین عامل برای به‌روز شدن مجموعه‌هایی مانند آویتا، شرکت در نمایشگاه‌ها و همایش‌ها است. ما تلاش کرده‌ایم با شرکت در نمایشگاه‌های مختلف در کشورهای نزدیک مانند ترکیه و همچنین نمایشگاه‌های تخصصی در ایتالیا و دیگر کشورها، دانش و اطلاعات جدید را به مجموعه خود انتقال دهیم. این تنها راه موجود برای ماست تا بتوانیم محصولات خود را به‌روز کنیم و با کشورهای دیگر در رقابت باشیم.
این در حالی‌است که با توجه به تغییرات و افزایش نرخ ارز، حضور در همایش‌ها و نمایشگاه‌ها و ارسال نیرو به این رویدادها، هزینه‌بر است و شرایط را برای ما سخت‌تر می‌کند. در کنار تحریم‌ها، شرایط داخلی و مسائل مربوط به تأمین ویزا نیز برای ما دغدغه است. گاهی به‌دلیل بحرانی شدن شرایط در ایران، حتی اگر تمامی مدارک لازم را فراهم کرده باشیم، به‌دلیل عدم صدور ویزا نمی‌توانیم در نمایشگاه‌ها شرکت کنیم. این شرایط واقعاً برای ما چالش‌برانگیز است.
نبود سیستمی برای حمایت از شرکت‌های سازنده چه تاثیری بر رشد و توسعه آنها دارد و چه پیشنهاداتی برای ایجاد چنین سیستمی دارید؟
نبود سیستم حمایتی به‌شدت بر رشد شرکت‌های سازنده تأثیر می‌گذارد. دولت می‌تواند با کاهش موانع بوروکراتیک و ایجاد بخشنامه‌های حمایتی به تولید و توسعه کمک کند. پیشنهاد ما این است که یک سیستم طبقه‌بندی بر اساس تعداد نیرو و حجم تولید ایجاد شود، تا شرکت‌های بزرگ‌تر از حمایت‌های مالیاتی و تسهیلات بیشتری بهره‌مند شوند. در حال حاضر، نبود استانداردهای مشخص باعث می‌شود همه شرکت‌ها به یک اندازه تحت فشار قرار بگیرند و مشکلات تامین انرژی به‌طور یکسان بر همه تاثیر بگذارد.
بنابراین، ایجاد بسته‌های حمایتی و تسهیلات برای بخش تولید می‌تواند شرایط بهتری فراهم کند و دغدغه‌های تولیدکنندگان را کاهش دهد. ما امیدواریم با توجه به فعالیت‌های انجمن ساختمان، راه دسترسی به مراجع مختلف حاکمیتی ساده‌تر شود. این ارتباطات می‌تواند به تأمین نیازها و پیگیری مسائل مربوط به صنعت کمک شایانی کند.
هدف شما از شرکت در همایش صنعت ساختمان چیست و چه چشم‌اندازی برای پس از همایش دارید؟
شرکت در همایش تخصصی صنعت ساختمان برای ما بسیار حائز اهمیت است، تمام بزرگان صنعت ساختمان در این همایش حضور دارند و دیده شدن مجموعه مانند آویتا در کنار سایر مجموعه‌های معتبر و صاحب‌نام این صنعت، برای ما ارزشمند است. هدف اصلی ما معرفی محصولات جدید و فعالیت‌های اخیر به سازندگان و مشتریان حاضر در همایش است. ما امیدواریم با حضور در این همایش، ارتباطات جدیدی برقرار کرده و از نظرات و تجربیات دیگران بهره‌برداری کنیم. این رویداد به ما کمک می‌کند تا روند توسعه و بهبود کیفیت محصولات خود را ادامه دهیم و به‌روزرسانی‌های لازم را در صنعت انجام دهیم.
